Γεννημένος το 1918 στην Uppsala της Σουηδίας, ο Ingmar Bergman ξεκίνησε την καριέρα του ως σκηνοθέτης, σεναριογράφος, παραγωγός, αλλά και θεατρικός συγγραφέας το 1942, όταν στον ίδιο δόθηκε η ευκαιρία να σκηνοθετήσει τη θεατρική παράσταση Caspar's Death, σε δικό του σενάριο και όσο ακόμα φοιτούσε στο Stockholm University College στον τομέα της τέχνης και τη λογοτεχνίας. Το θεατρικό έργο έτυχε τότε να παρακολουθήσουν μέλη της Svensk Filmindustri, τα οποία αμέσως πρόσφεραν μια θέση σεναριογράφου στον Bergman που θα ξεκινούσε τότε το μεγάλο του κινηματογραφικό ταξίδι προς την κορυφή.
Έχοντας σκηνοθετήσει περισσότερες από 60 ταινίες και κινηματογραφικά ντοκιμαντέρ, αλλά και 170 θεατρικά έργα με ηθοποιούς όπως οι Harriet Andersson, Bibi Andersson, Liv Ullmann, Gunnar Björnstrand, Erland Josephson, Ingrid Thulin, και Max von Sydow, ο Ingmar Bergman θεωρείται σήμερα ένας από τους πιο σημαντικούς δημιουργούς όλων των εποχών που άφησε το στίγμα του για πάντα στην τέχνη του κινηματογράφου και ασχολήθηκε με την αποτύπωση των ανθρώπινων συναισθημάτων στη μεγάλη οθόνη όσο λίγοι σκηνοθέτες.
Με αφορμή την επανακυκλοφορία του σπουδαίου Σκηνές από Έναν Γάμο στις κινηματογραφικές αίθουσες την επόμενη εβδομάδα και σε αποκατεστημένη κόπια, το Avopolis εξερευνά τις καλύτερες κινηματογραφικές στιγμές του μεγάλου Σουηδού δημιουργού.
Μέσα από τον Σπασμένο Καθρέφτη (1961)
Γυρισμένο το 1961 και με πρωταγωνιστές τους Harriet Andersson, Max von Sydow και Gunnar Björnstrand, το Μέσα από τον Σπασμένο Καθρέφτη του Bergman εξερευνά την ιστορία της Κάριν, μιας γυναίκας στα πρόθυρα της σχιζοφρένειας, η οποία έχοντας μόλις βγει από το νοσοκομείο, προσπαθεί μέσα από μια αιμομικτική σχέση με τον αδελφό της να μοιραστεί μαζί του τους φόβους, τα τραύματα και τις σκοτεινές στιγμές της. Όλα αυτά, υπό την παρουσία ενός συζύγου που δεν δύναται να καταλάβει το πρόβλημα και τα βιώματα της Κάριν, αλλά και με την επιρροή ενός πατέρα, που έχοντας αφιερώσει τη ζωή του στο να εδραιωθεί στον χώρο της λογοτεχνίας, κρίνεται ως εντυπωσιακά εγωιστής και τελικά απών από όλα όσα συμβαίνουν στη ζωή των παιδιών του.
Στο Μέσα από τον Σπασμένο Καθρέφτη, ο Bergman εξερευνά τις ψυχοκοινωνικές δυναμικές μιας οικογένειας, που έρχεται αντιμέτωπη με την πραγματική της ταυτότητα, στην πρώτη ταινία της τριλογίας του πάνω στη σιωπή του Θεού και σε ένα έργο που βραβεύθηκε με το Oscar ξενόγλωσσης ταινίας.
Persona (1966)
Liv Ullmann, Bibi Andersson και Gunnar Björnstrand πρωταγωνιστούν σε μια από τις πιο δύσκολες ταινίες της εντυπωσιακής φιλμογραφίας του Bergman, στην οποία παρακολουθούμε την ηθοποιό Ελίζαμπεθ Βόγκλερ να πέφτει ξαφνικά σε αφασία κατά τη διάρκεια μιας θεατρικής της παράστασης. Η Ελίζαμπεθ θα μεταφερθεί τότε σε ένα παραθαλάσσιο εξοχικό, συνοδευόμενη από τη νοσοκόμα Άλμα, που θα την φροντίσει μέχρι εκείνη να αναρρώσει. Η Άλμα θα ξεκινήσει τότε να της μιλά ασταμάτητα, χωρίς να παίρνει καμία απάντηση από την γυναίκα, σε μία ιδιότυπη προσωπική εξομολόγηση και εξιστόρηση της δικής της ζωής. Σύντομα όμως, η Ελίζαμπεθ θα ξεκινήσει με τη σειρά της να αντιδρά στα όσα ακούει, με την δική της ψυχολογία να επηρεάζεται βαθιά.
Το Persona είναι μια μοντερνιστική ταινία του Σουηδού σκηνοθέτη, ο οποίος εξερευνά μέσα από αυτό το ψυχολογικό δράμα ερωτήματα ως προς την αξία του κάθε ανθρώπου, σε μια εποχή διάχυτης πια σχιζοφρένειας απ’ άκρη σ’ άκρη στην κοινωνία μας. Σουρεαλιστική και διφορούμενη, μαγεύει χωρίς αμφιβολία τους θεατές της.
Φάννυ και Αλέξανδρος (1982)
Μια από τις πιο προσωπικές του δουλειές και η τελευταία του κινηματογραφική ταινία, το Φάννυ και Αλέξανδρος του Bergman αποτελεί ένα τρίωρο, επικών διαστάσεων ψυχόδραμα και μια ακριβέστατη κοινωνική αποτύπωση εποχής που θυμίζει το έργο του Ντίκενς, με μια εντυπωσιακή ωστόσο μοντερνιστική υφή.
Η Φάννυ και ο Αλέξανδρος είναι τα παιδιά μιας ευκατάστατης οικογένειας θεατρίνων, τα οποία και μεγαλώνουν ευτυχισμένα σε αυτήν, μέχρι που ο πατέρας τους ξαφνικά χάνει τη ζωή του. Ο δεύτερος γάμος της μητέρας τους θα έρθει να διαταράξει για τα καλά τις ισορροπίες στην οικογένεια, αφού εκείνη θα παντρευτεί έναν αυταρχικό κληρικό με σαδιστικές συμπεριφορές, φέρνοντας αντιμέτωπα τα παιδιά με τα χειρότερα στοιχεία της εκκλησιαστικής ζωής και του πουριτανισμού που την χαρακτηρίζει.
Η ταινία, η οποία περιέχει αρκετά αυτοβιογραφικά χαρακτηριστικά σύμφωνα με τον ίδιο της τον σκηνοθέτη, που εμπνεύστηκε από το σπίτι της γιαγιάς του και τις συνθήκες σε αυτό, βραβεύθηκε με τέσσερα συνολικά Oscar, αυτά της καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, φωτογραφίας, σκηνικών και κουστουμιών.
Φθινοπωρινή Σονάτα (1978)
https://youtu.be/WDOTDB2cTSg
Σε μια από τις πιο απλές, αλλά όχι και απλοϊκές ταινίες του σκηνοθέτη, τη Φθινοπωρινή Σονάτα, παρακολουθούμε τους Ingrid Bergman, Liv Ullmann, Lena Nyman και Halvar Björk στην ιστορία μιας ιδιαίτερα αυστηρής, διάσημης πιανίστριας, η οποία και επισκέπτεται έπειτα από χρόνια την κόρη της, σε μια προσπάθεια να επανασυνδεθούν και να επανορθώσουν τις σχέσεις τους.
Με τις προβληματικές σχέσεις ανάμεσα στη σύνδεση μητέρας και κόρης στο επίκεντρο της ταινίας, ο Bergman δίνει σκηνοθετικά μαθήματα ως προς την αναπαράσταση του πόνου, όπως αυτός αποτυπώνεται αποκλειστικά από τα πρόσωπα των ηθοποιών του και χωρίς κανένα απολύτως σκηνοθετικό τρικ ή εξεζητημένη κινηματογραφική τεχνική.
Κραυγές και Ψίθυροι (1972)
Η Κάριν και η Μαρία, είναι δύο αδελφές οι οποίες καλούνται μαζί με την υπηρέτρια Άννα να συμπαρασταθούν στην αδελφή τους, Άγκνιες , η οποία και πεθαίνει. Κατά τη διάρκεια της έντονης αυτής διαδικασίας του αποχωρισμού, οι τραυματικές μνήμες των γυναικών έρχονται στην επιφάνεια, αποκαλύπτοντας παράλληλα τις βαθύτατα προβληματικές σχέσεις τους.
Το Κραυγές και Ψίθυροι του 1972, αποτελεί μια από τις σκοτεινότερες ταινίες του σκηνοθέτη, ο οποίος εξετάζει μέσα από αυτή μια από τις πιο σκληρές πραγματικότητες της ανθρώπινης κατάστασης. Αυτή δεν είναι άλλη από το γεγονός ότι οι άνθρωποι είναι τελικά ανίκανοι να χτίσουν πραγματικές σχέσεις, εκτός από αυτές που εδράζονται στο πλέον πρωτόγονο στάδιο.
Άγριες Φράουλες (1957)
Στις Άγριες Φράουλες, ένας 78χρονος καθηγητής ιατρικής, ο Borg, ταξιδεύει οδικώς με τη νύφη του προς το Πανεπιστήμιο της Lund, όπου και μεταβαίνει για να γιορτάσει το ιωβηλαίο έτος του και να γίνει επίτιμος καθηγητής. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού αυτού, αναπολεί σημαντικές στιγμές από τα νιάτα του και προχωρά σε έναν έντονο και γεμάτο συναισθήματα απολογισμό της ζωής του.
Σε μια από τις πιο ζεστές κινηματογραφικές απόπειρες του σκηνοθέτη, τα όνειρα και οι αναμνήσεις έρχονται σε πρώτο πλάνο, ενώ η σπουδαία ερμηνεία του Victor Sjöström, η τελευταία μάλιστα της καριέρας του, επισφραγίζει ένα έργο τέχνης ύψιστης σημασίας για τον κινηματογράφο.
Η Έβδομη Σφραγίδα (1957)
Σε μια από τις σημαντικότερες κινηματογραφικές ταινίες όλων των εποχών και σίγουρα στη σημαντικότερη στιγμή της καριέρας του Bergman, η ζωή, ο θάνατος και όλα όσα εκτυλίσσονται στο ενδιάμεσό τους περιπλέκονται και αναπαρίστανται με αριστοτεχνική εικονογραφία και μοναδικές τεχνικές αφήγησης.
Στην Έβδομη Σφραγίδα, ένας ιππότης και ο ιπποκόμος του, επιστρέφοντας από τις Σταυροφορίες σε μια Σουηδία σχεδόν αφανισμένη από την επιδημία πανώλης, συναντούν στον δρόμο τους τον Θάνατο. Ο ιππότης τότε θα του προτείνει μια παρτίδα σκάκι, ως μια τελευταία απόπειρα για να βρει απαντήσεις στα μεταφυσικά ερωτήματα που τον βασανίζουν στη ζωή του.
Η Έβδομη Σφραγίδα αποτυπώνει εντυπωσιακά το αποκορύφωμα όλων των φιλοσοφικών ερωτημάτων και τελικά μαχών που ο Bergman επιχείρησε να αγγίξει στην πλούσια φιλμογραφία του, η οποία με τρόπο αλληγορικό καταφέρνει να αποδώσει τη βία και τους αγώνες που οι άνθρωποι καλούνται να αντιμετωπίσουν στη ζωή, μέσα από μια παρτίδα σκάκι με αντίπαλο την μόνη τελικά αναπόφευκτη βεβαιότητά της: τον Θάνατο.
