Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το girl power μανιφέστο του Promising Young Woman αποκομμένο από την εποχή που το έθρεψε καθώς βρίσκει έρεισμα στις πολιτιστικές και κοινωνικές ζυμώσεις του #metoo. Το ερώτημα είναι αν οι καλλιτεχνικές του αρετές ξεπερνούν την ατζέντα της επικαιρότητας και έχουν μεγαλύτερο εκτόπισμα.
Η αλήθεια είναι ότι το φεμινιστικό φιλμ αυτοδικίας της Emerald Fennell καταδικάζει τη συμπεριφορά των αρπακτικών που καταπατούν κάθε κανόνα συναίνεσης με όχημα την Κάσι που υποδύεται η Carey Mulligan. Η ηρωίδα αφήνει τα απολύτως απαραίτητα περιθώρια για εκμετάλλευση, σε άνδρες που την βλέπουν σαν ένα μεθυσμένο και ευάλωτο κορίτσι που παραπαίει ανυπεράσπιστο τα ξημερώματα στα μπαρ. Φυσικά, η Κάσι είναι νηφάλια και από ημιλιπόθυμη λεία για εύκολο one night stand μεταμορφώνεται σε τιμωρό που θα συνετίσει τα εκκολαπτόμενα αρπακτικά με τη διδακτική πρακτική της περί συναίνεσης και θα δει τους παραβάτες να εκλιπαρούν για συγχώρεση, καθώς τρέμουν την καταγγελία για βιασμό.
Όσο εξελίσσεται η ιστορία μαθαίνουμε ότι η αντικοινωνική συμπεριφορά της ηρωίδας οφείλεται σε ένα βαθύ τραύμα. Η Κάσι έχει βάλει σκοπό ζωής την εκδίκηση για λογαριασμό της χαμένης φίλης της, η οποία είχε πέσει θύμα βιασμού όταν σπούδαζαν μαζί στην Ιατρική και η υπόθεση είχε κουκουλωθεί. Η ασίγαστη επιθυμία της ηρωίδας για ηθική δικαιοσύνη, η ευρηματικότητά της στην εξαπάτηση για «ισοφάριση» και η προσήλωσή της στην ιδέα της μεγάλης εκδίκησης για τις παλιές αμαρτίες κάνουν το Promising Υoung Woman να είναι πολλά περισσότερα από ένα τυπικό θρίλερ αυτοδικίας ή μια μεταμοντέρνα rom-com που ξεσπά σαν φεμινιστική φαντασίωση.
Μπορεί στο τελευταίο μέρος της, η ταινία να υποκύπτει σε κάποιους αχρείαστους mainstream συμβιβασμούς, ωστόσο, το Promising Young Woman ξεχωρίζει από ανάλογες κινηματογραφικές απόπειρες του παρελθόντος, παρόλο που εκμεταλλεύεται τη συγκυρία γύρω από το κλίμα εξισορρόπησης των φύλων. Αυτό είναι το πρώτο revenge flick που ξεφεύγει από τις λαϊκές συμβάσεις του revenge porn. Το Ms .45 (1981) του Abel Ferrara περιέγραφε με ωμό και ακατέργαστο στυλ την ιστορία μιας συνεσταλμένης και άλαλης γυναίκας που χάνει τα λογικά της μετά από τον βιασμό της και παίρνει τους δρόμους της Νέας Υόρκης μέσα στη νύχτα, πυροβολώντας με ένα 45άρι όποιον άνδρα συναντά. Πέρα από τo exploitation του «μεταμεσονύκτιου» Ms .45, σπάνια ο τιμωρός ήταν γένους θηλυκού. Εκτός από την σινεφιλική ονείρωξη των δυο Kill Bill και το μεταφυσικό τραύμα της Carrie που σπάει σαν ματωμένο σπυρί οργής, συναντάμε ίσως μόνο το The Brave One (2007) του Neil Jordan το οποίο ήταν μια ακόμη παραβολή εκδίκησης με κοινωνικά πατήματα που όμως εστίαζε στην ψυχική αστάθεια. Από εκεί και έπειτα μόνο σε τριτοκλασάτα σκουπιδάκια τυφλής βαρβαρότητας όπως το I Spit on Your Grave (1978) μπορούμε να βρούμε γυναικείο χαρακτήρα να παίρνει εκδίκηση και όχι απλά να βρίσκεται σε αυτοάμυνα.
Έχει ενδιαφέρον, ωστόσο, το γεγονός ότι πολλοί είναι αυτοί που απέκτησαν ξαφνικά ευθιξία απέναντι στην αυτοδικία βλέποντας το Promising Υoung Woman και η συζήτηση άνθισε γύρω από το πόσο αγνά είναι τα κίνητρα της ηρωίδας, τις ιδεοληψίες της που υποτίθεται την εξισώνουν με αυτούς που τιμωρεί και για το κατά πόσο το φιλμ που έφτασε μέχρι τα Όσκαρ -και κέρδισε αυτό του Πρωτότυπου Σεναρίου- είναι φερέφωνο του κυρίαρχου trend της μετά-Weinstein εποχής που είναι ακόμη σε αναβρασμό. Αυτό που έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι ότι συνήθως τους ίδιους τους θεατές και κριτικούς που αναλύουν σε βάθος τα εκδικητικά ένστικτα της ηρωίδας που υποδύεται η Carey Mulligan, δεν τους απασχόλησε ποτέ σοβαρά το πολιτικό υπόβαθρο προϊόντων του Χόλιγουντ όπως το φασιστικό Dirty Harry ή cult υποπροϊόντα όπως το Death Wish, που αποτελούν αρχέτυπα ακροδεξιάς πατριαρχίας, τα οποία γέννησαν πολλά σίκουελ που είχαν πάντα σαν αιχμή του δόρατος την ακροδεξιά προπαγάνδα υπέρ νόμου και τάξης και την πρυτανεία φυλετικού μίσους. Η αυτοδικία στο σινεμά είχε πάντοτε matcho χαρακτηριστικά και κανείς δεν αμφισβητούσε το κριτήριο του στιβαρού αρσενικού που ήξερε πως να απονείμει δικαιοσύνη, ακόμη κι αυτά τα φιλμ ήταν ψυχαγωγικά ή είχαν το σωσίβιο του guilty pleasure όπως το Falling Down (1993) του Joel Schumacher.
Βέβαια, το μαύρο χιούμορ και η γοητεία του Promising Young Woman φυσικά και έχουν το σκοτεινό ξαδελφάκι τους στην επικαιρότητα της indie κινηματογραφίας. Το Violation (2020) των Dusty Mancinelli και Madeleine Sims-Fewer ξεκίνησε από το περσινό φεστιβάλ του Τορόντο και σημειώνει σχετική επιτυχία μέσω VOD. Το Violation περιγράφει την ιστορία μιας γυναίκας που βρίσκεται ένα βήμα πριν το διαζύγιο. Ένα δύσκολο συναισθηματικά βράδυ, ποτισμένο με αλκοόλ, ο γαμπρός της θα εκμεταλλευτεί σεξουαλικά τη χαλαρότητά της. Έτσι θα ξεκινήσει μια φαύλη σταυροφορία εκδίκησης ενάντια στην τοξική αρρενωπότητα. Η ταινία ποντάρει στη συλλογική ενοχή απέναντι στη διαχρονική κακομεταχείριση των γυναικών για να εξαπολύσει με δριμύτητα στην οθόνη ένα κακόβουλο revenge porn. Καμία διαλεκτικότητα, κανένα βάθος. Οι δημιουργοί της ταινίας δεν είχαν καν το craft να φτιάξουν μια ταινία «είδους» σαν το Hostel για να τη βρουν με τη βιτριολική ανταπόδοση, έχοντας για καλλιτεχνικό άλλοθι το «φεστιβαλικό» σουλούπωμα στη διεύθυνση φωτογραφίας.
Προτιμήστε το Promising Υoung Woman, με τις αδυναμίες του και ας ελπίσουμε ότι σύντομα θα βγει μια σκηνοθετική πρόταση με ουσιαστικά επιχειρήματα και κινηματογραφικό εκτόπισμα που θα σφραγίσει καλλιτεχνικά την εποχή του #metoo, χωρίς διδακτισμούς και χωρίς τον μπαμπούλα της πολιτικής ορθότητας για σύμβουλο.
.jpg)
