Αν το Netflix έχει μια αρχή, αυτή είναι να σε κάνει να μείνεις όσο το δυνατόν περισσότερο στον καναπέ σου. Και δεν εννοώ, μόνο τα άνετα αυτόματα play, που δεν χρειάζεται, κυριολεκτικά, να κουνήσεις ούτε το μικρό σου δαχτυλάκι. Όταν μιλάμε για πρωτογενές περιεχόμενο της βασίλισσας εταιρείας του streaming, είναι εμφανές, πλέον, πως υπάρχουν και τα χρήματα και ο χρόνος για πολύ πιο μεγαλόπνοες αφηγήσεις που και θα γεμίσουν τις ώρες του cocooning (Kiriakos Mitsotakis approves), αλλά και θα θρέψουν επαρκώς τις φιλοδοξίες των δημιουργών τους.
Το Tiger King, έτσι, είναι ένα προϊόν των καιρών του, που δεν παραστράτησε πουθενά στην παραπάνω συνταγή, εξασφαλίζοντας τη σίγουρη επιτυχία. Η μίνι σειρά ντοκιμαντέρ 7 (για την ώρα) επεισοδίων των Rebecca Chaiklin και Eric Goode προσέγγισε την έννοια του είδους του περισσότερο με τους τηλεοπτικούς όρους των crime ντοκιμαντέρ που πετυχαίνουμε στα ζάπινγκ της συνδρομητικής και λιγότερο με τους πιο συγκροτημένους και εκλεπτυσμένους όρους του σινεμά τεκμηρίωσης.
Το Tiger King μοιάζει εξαρχής προορισμένο για να σοκάρει. Πρωταγωνιστής είναι ο Joe Exotic, ένας redneck gay εκτροφέας αιλουροειδών -που, ωστόσο, μοιράζεται ισόποσα, σχεδόν, τον τηλεοπτικό χρόνο με τους υπόλοιπους, εκτροφείς, που πίσω από τις τιγρέ ρίγες είδαν μια μπίζνα πολλών εκατομμυρίων δολαρίων. Βαθύς αμερικανικός νότος, ομοφυλοφιλία, όπλα, χρήματα, ναρκωτικά, αιρέσεις, country δίσκοι, πληρωμένοι δολοφόνοι, της φυλακής τα σίδερα και διάχυτη παράνοια σε τιγρέ πριντ, είναι όλα εκείνα που μετατρέπουν εδώ τους ζωολογικούς κήπους σε γκανγκστερικό σκηνικό.
Όμως, αντί η σειρά να πλασάρει όσα έχει με σωστές ισορροπίες, φαίνεται, τελικά, να υπερεκτιμάει το υλικό της, με αποτέλεσμα, να βλέπουμε μια προβληματική και αχρείαστα πλατιά αφήγηση. Πολύ σύντομα, το κέντρο βάρους της ιστορίας χάνεται τόσο, που, όσα παρακολουθούμε μοιάζουν περισσότερο με ριάλιτι σόου (σαν αυτά που γυρνάνε οι ήρωές του για το διαδικτυακό κοινό τους) που «τα πάντα ρει» κι ό,τι θέλει ας προκύψει. Η αλήθεια είναι πως, θα πρέπει συχνά να πάμε το βελάκι πάνω αριστερά για να θυμηθούμε ποιο είναι το κεντρικό πρόσωπο της σειράς, μέσα σε ένα συνοθύλευμα παράλληλων ιστοριών, γεμισμάτων και επαναλήψεων. Αυτά όμως παθαίνεις όταν θες να πεις την ιστορία σου σε 5 ώρες και 20 λεπτά κι όχι σε 2…
Αυτό που, βέβαια, μοιάζει εξίσου κουραστικό στην σειρά του Netflix, είναι η διάχυτη εντύπωση ότι εκβιάζει τη συγκίνηση και το σοκ σου. Πέφτει, βέβαια, στο κενό γιατί η τόση αίσθηση αναμονής για κάτι που δεν έρχεται ποτέ στο βαθμό που υπόσχεται, θα κούραζε ακόμη και ήρωες του Beckett. Η παγίδα που στήνει, τελικά, στον εαυτό του το Tiger King, είναι ότι παρερμηνεύει το cult ως a priori αξίωμα και δεν φαίνεται να κατανοεί πως αυτή η ταμπέλα έρχεται με μια κατόπιν εορτής αναγνώριση.
Πάντως, η ιστορία του Joe Exotic (and co.), είχε όλα τα φόντα να γίνει ένα ενδιαφέρον, πολύ πιο μαζεμένο ντοκιμαντέρ. Αρκεί οι δημιουργοί του να είχαν για αρχή το «όσοι πάνε για τα πολλά, χάνουν και τα λίγα». Θα έπρεπε να το ξέρουν και από τον πρωταγωνιστή της ιστορίας τους…
{youtube}acTdxsoa428{/youtube}
Προς αποκατάσταση της τάξης, συγκεντρώνουμε 5 ντοκιμαντέρ, εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους, που εγγυημένα θα σας σοκάρουν περισσότερο από το Tiger King (και σίγουρα, αξίζουν περισσότερο το χρονο σας):
Grizzly Man
(Werner Herzog, 2005)
{youtube}uWA7GtDmNFU{/youtube}
Αν ψάχνετε κάποιο πραγματικά καλό και παρανοϊκό ντοκιμαντέρ με ζώα, τότε αφήστε τον Herzog να κάνει τη δουλειά. Εδώ καταγράφει την ιστορία του Timothy Treadwell που αποφάσισε να ζήσει μαζί με αρκούδες γκρίζλι στην Αλάσκα. Πήρε τα ρίσκα του…
The Act of Killing
(Joshua Oppenheimer, 2012)
{youtube}6GiqYLrJBG0{/youtube}
Εξίσου σοκαριστικό αλλά και ευρηματικό. Στο υποψήφιο για Όσκαρ, The Act of Killing, δολοφόνοι και γκάνγκστερς στην Ινδονησία, πιάνουν την κάμερα και αναπαριστούν τους φόνους που έχουν διαπράξει για το δικτατορικό καθεστώς της χώρας. Ο Joshua Oppenheimer ενώνει τα κομμάτια και τα κάνει ένα ντοκιμαντέρ που συνομιλεί με την σκληρή πραγματικότητα αλλά και την κινηματογραφική φαντασίωση, σε ένα από τα καλύτερα δείγματα σινεμά τεκμηρίωσης που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια.
For Sama
(Waad-Al Kateab, Edward Watts, 2019)
{youtube}vsvBqtg2RM0{/youtube}
Αν ο τίτλος σας θυμίζει κάτι, τότε, μάλλον το θυμάστε από τις φετινές υποψηφιότητες καλύτερου ντοκιμαντέρ στα Όσκαρ. Χωρίς υπερβολή, πρόκειται για ένα από τα πιο σκληρά πράγματα που μπορείτε να δείτε. Η Waad-Al Kateab (που χρησιμοποίησε αυτό το ψευδώνυμο, προκειμένου να μπορέσει να γυρίσει αυτή την ταινία), με μία κάμερα στο χέρι, κατέγραψε την προσωπική της ζωή μέσα στη φρίκη του πολέμου στη Συρία, από το 2012 έως το 2017. Από το υλικό, έφτιαξε μία από τις πιο ωμές και ειλικρινείς αφηγήσεις του τι σημαίνει να μάθεις να ζεις παρέα με το θάνατο.
Shoah
(Claude Lanzmann, 1985)
{youtube}9MNUbt8HEaw{/youtube}
Πρόκειται για το πιο φιλόδοξο κινηματογραφικό χρονικό του Ολοκαυτώματος. Το Shoah (που σημαίνει «καταστροφή» στα εβραϊκά), διαρκεί 9μιση ώρες και αν δεν το έχετε δει, βρήκατε την κατάλληλη χρονική συγκυρία.
Until The Light Takes Us
(Aaron Aites, Audrey Well, 2008)
{youtube}Sr_RaCM-1ug{/youtube}
Και για να επιλέξουμε και κάτι μουσικό, ορίστε μία ιστορία που όπως θα έλεγαν οι αγγλόφωνοι φίλοι μας “it never gets old”. Η περίπτωση του πρώτου κύματος του νορβηγικού black metal αποτελεί και μία από τις πιο αιματοβαμμένες σελίδες της ποπ κουλτούρας. Πιθανότατα οι περισσότεροι γνωρίζετε την ιστορία, αλλά, αν όχι, κάντε τη χάρη στον εαυτό σας και μην ψάξετε τίποτα σχετικό πριν δείτε το ντοκιμαντέρ.
