Είναι η πιο αγαπημένη συγγραφέας μυστηρίων όλων των εποχών και τα βιβλία της έχουν προσαρμοστεί για την οθόνη δεκάδες φορές. Ιδού μερικές από τις πιο γνωστές ταινίες που στηρίχτηκαν στην πένα της αξεπέραστης Άγκαθα.
Το ιδανικό στις κινηματογραφικές μεταφορές των μυθιστορημάτων της Άγκαθα Κρίστι είναι να μην έχεις διαβάσει το βιβλίο. Γιατί, ως γνωστόν, το μεγαλύτερο ατού των μυθιστορημάτων της είναι η ανατροπή - συνήθως εξόχως θεαματική, αφού πρώτα η μετρ του σασπένς σε έχει ξεναγήσει σε έναν ολόκληρο δαίδαλο προσωπικοτήτων, στοιχείων, κινήτρων και αιφνιδιασμών. Το λιτό, υπόγειο χιούμορ είναι ένα ακόμα ισχυρό όπλο των ιστοριών της, οι οποίες συχνά εμπλέκουν την ελίτ που η λαίδη γνώριζε καλά και διακριτικά σατίριζε. Κυρίαρχο όπλο της, βεβαίως, η πολύπλοκη ψυχολογία των χαρακτήρων, εξ ου και οι πάμπολλοι σκηνοθέτες που έχουν μεταφέρει τα μυστήριά της στη μικρή ή τη μεγάλη οθόνη δίνουν έμφαση στους ηθοποιούς που ερμηνεύουν τους ρόλους: πολλές από τις ταινίες κατακλύζονται, κυριολεκτικά, από σταρ. Με αφορμή το ριμέικ του Κένεθ Μπράνα, «Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές», μία από τις πολλές, εξαιρετικές, πολυβραβευμένες ταινίες που προβάλλονται σε Α΄ τηλεοπτική προβολή στη Nova, ταξιδεύουμε στα πιο διάσημα φιλμ που φέρουν τη νοερή υπογραφή της- αν και η ίδια, όσο ζούσε, σπάνια ενέκρινε τις κινηματογραφικές μεταφορές των έργων της!
«Δέκα μικροί Νέγροι» (And then there were none, 1945)
Μια ομάδα άσχετων μεταξύ τους ανθρώπων-ένας δικαστής, μια γραμματέας, ένας γιατρός κ.α., έχουν προσκληθεί σε ένα απομονωμένο νησί από έναν μυστηριώδη οικοδεσπότη. Πριν προλάβουν να συνειδητοποιήσουν το λόγο που βρέθηκαν εκεί, αρχίζουν να δολοφονούνται ένας-ένας. Ένα από τα αριστουργήματα της λαίδης Άγκαθα, οι «Δέκα Μικροί Νέγροι» εξυπηρετούνται ιδανικά στη θεατρική σκηνή, όμως αυτή εδώ η ασπρόμαυρη κινηματογραφική μεταφορά (που βραβεύτηκε ως Καλύτερη Ταινία στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο του 1946) θεωρείται all time classic. Το σασπένς, που κορυφώνεται λεπτό προς λεπτό βασισμένο στη δυσοίωνη αναμονή και στον φόβο του αγνώστου, αναμιγνύεται με κωμικές πινελιές-παρούσες στα περισσότερα έργα της Κρίστι, αν και όχι σε πρώτο πλάνο.
Σκηνοθεσία: Ρενέ Κλερ
Πρωταγωνιστούν: Μπάρι Φιτζέραλντ, Γουόλτερ Χιούστον, Τζούντιθ Άντερσον, Ρόλαντ Γιανγκ
«Μάρτυς Κατηγορίας» (Witness for the prosecution, 1957)
Και μόνο με τη μοιραία παρουσία της (και παρόλο που η ποιότητα της ερμηνείας της εδώ αμφισβητήθηκε από ορισμένους), η Μάρλεν Ντίντριχ κερδίζει για μία ακόμα φορά τον τίτλο της «θεάς» σε αυτό το δικαστικό, νουάρ αποχρώσεων δράμα του μετρ Μπίλι Γουάιλντερ, ανάμεσα στον Τσαρλς Λότον και τον Τάιρον Πάουερ. Το στόρι διαδραματίζεται στη Βρετανία, όπου ένας ολίγον «χύμα» δικηγόρος υπερασπίζεται έναν βετεράνο πολέμου, ο οποίος κατηγορείται ότι δολοφόνησε μια μεσήλικη πλούσια γνωστή του. Αρχικά η Κρίστι έγραψε τον «Μάρτυρα» ως διήγημα, κατόπιν όμως τον προσάρμοσε για τη θεατρική σκηνή, και από εκεί αντλήθηκε το υλικό για το φιλμ. Το αποτέλεσμα είναι άκρως απολαυστικό και οι ανατροπές θεαματικές. Η ταινία απέσπασε 6 οσκαρικές υποψηφιότητες.
Σκηνοθεσία:Μπίλι Γουάιλντερ
Πρωταγωνιστούν: Τσαρλς Λότον,Τάιρον Πάουερ, Μάρλεν Ντίντριχ, Έλσα Λάντσεστερ
«Έγκλημα στο Νείλο» (Death on the Nile, 1978)
Όπως και στο «Έγκλημα στο Οριάν Εξπρες», ο Ηρακλής Πουαρό καλείται να λύσει έναν ανατριχιαστικό γρίφο σε ένα μέσο μεταφοράς-εδώ ένα πλοίο. Στη διάρκεια μιας πολυτελούς κρουαζιέρας στο Νείλο, μια νιόπαντρη κληρονόμος βρίσκεται νεκρή και, εννοείται, όλοι οι επιβάτες είχαν λόγους να τη σκοτώσουν. Παρά τις υποψηφιότητες και τις διακρίσεις της, η ταινία δεν είναι ακριβώς αριστούργημα, τη λες και ελαφρώς τουριστική αφού, με την ευκαιρία, σε ξεναγεί σε όλα τα αξιοθέατα της Αιγύπτου, όμως ξεχωρίζει για την fun, ηλιόλουστη ατμόσφαιρά της (που έρχεται σε ενδιαφέρουσα αντιδιαστολή με το σκουρόχρωμο μυστήριό της), για τα εκπληκτικά, εικαστικά κοστούμια του Άντονι Πάουελ, που του χάρισαν Όσκαρ, και για το απίστευτα εντυπωσιακό all star cast: ο κορυφαίος Πουαρό όλων, Πίτερ Ουστίνοφ, περικυκλώνεται από μια πλειάδα αστραφτερών κυριών όλων των ηλικιών, όπως την Άντζελα Λάνσμπουρι, τη Μάγκι Σμιθ, τη Μία Φάροου, την Μπέτι Ντέιβις, την Τζέιν Μπίρκιν και την Ολίβια Χάσεϊ, ενώ ο υπερστιλάτος Ντέιβιντ Νίβεν υποδύεται τον πιστό του φίλο Συνταγματάρχη Ρέις.
Σκηνοθεσία:Τζον Γκιλέρμιν
Πρωταγωνιστούν: Πίτερ Ουστίνοφ, Άντζελα Λάνσμπερι, Μάγκι Σμιθ, Μία Φάρρου, Ολίβια Χάσεϊ, Τζέιν Μπίρκιν, Μπέτι Ντέιβις, Τζον Φιντς, Ντέιβιντ Νίβεν, Τζακ Γουόρντεν, Τζορτζ Κένεντι
«Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές» (Murder on the Orient Express, 1974)
Με την υπογραφή του Σίντνεϊ Λιούμετ και τον Άλμπερτ Φίνεϊ στο ρόλο του Βέλγου ντετέκτιβ, η κινηματογραφική μεταφορά του πιο διάσημου, ίσως, μυθιστορήματος της Κρίστι έγινε δεκτή με ενθουσιασμό και απέσπασε έξι οσκαρικές υποψηφιότητες-μεταξύ των οποίων Α΄ Ανδρικού Ρόλου, Φωτογραφίας και Κοστουμιών. Η Ίνγκριντ Μπέργκμαν, που κέρδισε το Όσκαρ Β΄ Γυναικείου Ρόλου, ήταν μόνο μία από τους αστέρες που επιβιβάστηκαν στην θρυλική αμαξοστοιχία, στην οποία το θύμα ήταν ένας κροίσος και οι επιβάτες ήταν όλοι δυνητικά δολοφόνοι: από τη Λορίν Μπακόλ μέχρι τη Βανέσα Ρέντγκρεϊβ και από τον Σον Κόνερι μέχρι τη Ζακλίν Μπισέ - πιο star cast πεθαίνεις.
Σκηνοθεσία: Σίντνεϊ Λιούμετ
Πρωταγωνιστούν: Άλμπερτ Φίνεϊ, Λορίν Μπακόλ, Ίγκριντ Μπέργκμαν, Σον Κόνερι, Τζον Γκίλγκουντ, Βανέσα Ρέντγκρεϊβ, Μάικλ Γιορκ, Ζακλίν Μπισέ, Άντονι Πέρκινς.
«Στον καθρέφτη είδα το δολοφόνο» (The Mirror Crack'd, 1980)
Αν υπάρχει μία εικόνα που έχει χαραχτεί ανεξίτηλα στη μνήμη από αυτήν την διάσημη μεν, ελαφρώς άνευρη, δε, κινηματογραφική μεταφορά, είναι της Ελίζαμπεθ Τέιλορ και του απίθανου λουλουδάτου καπέλου της, που ταιριάζει συγκλονιστικά με τα μωβ-μπλε μάτια της. Η Τέιλορ (για τον ρόλο της οποίας αρχικά είχε επιλεγεί η Νάταλι Γουντ, που διαφώνησε οικονομικά και καλλιτεχνικά) και οι συμπρωταγωνιστές της Κιμ Νόβακ και Ροκ Χάντσον, βρίσκονταν στη δύση της καριέρας τους όταν δέχτηκαν να συμμετάσχουν στην ταινία του Γκάι Χάμιλτον, που αναδυκνείει το δαιμόνιο ένστικτο της Μις Μαρπλ (Άντζελα Λάνσμπερι), καθώς παλεύει να λύσει τον γρίφο: μια ασήμαντη γυναίκα δηλητηριάζεται, αλλά φαίνεται ότι ο πραγματικός στόχος ήταν μια σταρ του σινεμά. Λέγεται ότι η Άγκαθα Κρίστι εμπνεύστηκε το μυθιστόρημά της από μια τραγωδία που είχε συμβεί στη ζωή της ηθοποιού Τζιν Τίρνεϊ (δεν λέμε ποια, για να μην καταστρέψουμε το σασπένς).
Σκηνοθεσία: Γκάι Χάμιλτον
Πρωταγωνιστούν: Άντζελα Λάνσμπερι, Λιζ Τέιλορ, Κιμ Νόβακ, Ροκ Χάντσον, Πιρς Μπρόσναν, Τόνι Κέρτις
«Δυο εγκλήματα κάτω από τον ήλιο» (Evil Under the Sun, 1982)
Ο Πίτερ Ουστίνοφ, στο ρόλο του Βέλγου ντετέκτιβ, και μια συλλογή αστέρων βρίσκονται αναμεμειγμένοι σε ένα μυστήριο που εκτυλίσσεται σε ένα θέρετρο της Αδριατικής: όταν γίνεται ο φόνος, όλοι οι πλούσιοι και διάσημοι που βρίσκονται εκεί έχουν άλλοθι, ενώ ένα διαμάντι αμύθητης αξίας αποδεικνύεται πλαστό. Ο Γκάι Χάμιλτον ανέλαβε ξανά τα σκηνοθετικά ηνία, σε μια παραγωγή που είχε οικονομικά προβλήματα, κάτι που είναι φανερό στο αποτέλεσμα. Στη δεύτερη εμφάνισή του ως Πουαρό, ο Ουστίνοφ (που συνολικά τον υποδύθηκε 6 φορές) δήλωσε ότι, παρόλο που ο χαρακτήρας τον ιντριγκάριζε, δεν θα τον έκανε ποτέ παρέα στην πραγματική ζωή. «Είναι απαίσιος και ματαιόδοξος», είπε. «Με ρωτούν συχνά γιατί δεν παντρεύτηκε ποτέ. Μα, επειδή αυτό το μυστήριο δεν θα μπορούσε να το λύσει. Είναι υπερβολικά ερωτευμένος με τον εαυτό του».
Σκηνοθεσία: Γκάι Χάμιλτον
Πρωταγωνιστούν: Πίτερ Ουστίνοφ, Τζέιν Μπίρκιν, Νίκολας Κλέι, Τζέιμς Μέισον, Νταϊάνα Ριγκ, Μάγκι Σμιθ, Σίλβια Μάιλς, Κόλιν Μπλέικλι
«Έγκλημα στο Οριάν Εξπρες» (Murder on the Orient Express, 2017)
Ο Κένεθ Μπράνα ανέλαβε με επιτυχία να επαναλάβει, έπειτα από 44 χρόνια, την επιτυχία του Σίντνεϊ Λιούμετ σε αυτό το ατμοσφαιρικό ριμέικ το οποίο, όπως και η προηγούμενη ταινία, φιλοξενεί πληθώρα αστέρων. O σκηνοθέτης κράτησε για τον εαυτό του τον εμβληματικό ρόλο του Πουαρό (είναι ο 15ος που τον υποδύεται) και μοίρασε σε αρκετούς φίλους του τους ρόλους των επιβατών μιας αμαξοστοιχίας που κουβάλησε τον θάνατο, το μυστήριο αλλά και τη λάμψη της υψηλής τάξης: Τζόνι Ντεπ, Μισέλ Φάιφερ, Πενέλοπε Κρουζ και Γουίλεμ Νταφόου είναι μερικοί από τους επιβάτες που πάλλονται από υπόγεια συναισθήματα διαφόρων αποχρώσεων, την ώρα που ο διαμόνιος Βέλγος επιστρατεύει τα φαιά του κύτταρα για να εξιχνιάσει το έγκλημα. Στιλάτο και ατμοσφαιρικό, το θρίλερ είναι μία ακόμα από τις απολαυστικές, διακεκριμένες ταινίες που προβάλλει η Nova σε A' τηλεοπτική προβολή, μαζί με τις διάσημες σειρές, τα διασκεδαστικά παιδικά προγράμματα και τα ενδιαφέροντα ντοκιμαντέρ που συμβάλλουν στην ψυχαγωγία ολόκληρης της οικογένειας. Ο Κένεθ Μπράνα, μάλιστα, δείχνει να ερωτεύτηκε τον διάσημο Βέλγο ήρωά του, αφού πιθανότατα θα προχωρήσει σε ένα ακόμα ριμέικ όπου θα τον υποδύεται, της ταινίας «Έγκλημα στο Νείλο».
Σκηνοθεσία: Κένεθ Μπράνα
Πρωταγωνιστούν: Κένεθ Μπράνα, Τζόνι Ντεπ, Μισέλ Φάιφερ, Ντέρεκ Τζέικομπι, Τζούντι Ντεντς, Ολίβια Κόλμαν, Πενέλοπε Κρουζ, Γουίλεμ Νταφόου
