Έχουν περάσει 40 χρόνια από την εποχή που τo Σημασία Έχει Να Αγαπάς (1975), το βουτηγμένο στην οργή και το θόρυβο αριστούργημα του Αντρέι Ζουλάφσκι, προβλήθηκε για πρώτη φορά. Ο αναμαλλιασμένος λυρισμός που διέπει τούτη τη συμφωνία συναισθημάτων, από σαλεμένους loozers και σαλεμένους απατεώνες, παραμένει ένα από τα πιο διαχρονικά δείγματα υψηλής τέχνης που άφησε κληρονομιά ο Ευρωπαϊκός κινηματογράφος. Ο καμβάς που ζωγραφίζει ο Ζουλάφσκι περιέχει μια παρέλαση εικόνων πόνου, βίας και συναισθηματικής αυτοκαταστροφής, αλλά πάντα με απόλυτη ενσυναίσθηση του σκηνοθέτη απέναντι στους ήρωες που πορεύονται βασανισμένοι από μια παράξενη εμμονή προς την αποτυχία.
Η σύντομη συνάντηση μιας εύθραυστη συναισθηματικά γυναίκας, της Nadine Chevalier, με έναν φωτογράφο γεμάτο ενοχές, της δίνει μια τελική ώθηση στην καθοδική της πορεία προς την καταστροφή. Η Nadine αναλώνεται σε πορνό ταινίες και φωτογραφίσεις αμφιβόλου γούστου. Εν μέσω ενός τοξικού ερωτικού τριγώνου, θα αναζητήσει ύστατη σωτηρία μέσω της συμμετοχής της σε μια θεατρική παράσταση του Ριχάρδου του τρίτου. Η ερμηνεία της πανέμορφης Ρόμι Σνάιντερ διαθέτη τόλμη και ψυχικό σθένος. Η ηθοποιός, στο ζενίθ της καριέρας της, υιοθετεί άριστα την ταραγμένη ψυχοσύνθεση ενός εύθραυστου πλάσματος, μιας τρομαγμένης και επίμονης γυναίκας με τσακισμένη αθωότητα και τη μόνιμη αμφιβολία στα μάτια.
Το Σημασία Έχει Να Αγαπάς δεν είναι μια ιστορία αγάπης ή πόθου, αλλά μια ιστορία πάθους. Πάθους από αυτά που χαράζουν βαθύ ρήγμα στην καρδιά των ανθρώπων και την ποτίζουν με σκοτάδι. Είναι μια ιστορία σεξουαλικής ανάτασης από ήρωες που πελαγοδρομούν υστερικά ανάμεσα σε τσαλαπατημένα όνειρα και προδομένες ελπίδες για αποδοχή.
Τα όρια της εκμετάλλευσης, το αρρωστημένο manipulation και η ηθική των φωτογραφικών εικόνων, ακόμα και η ηθική του ίδιου του κινηματογραφικού κάδρου, σπάνια εξερευνήθηκαν με τόση ένταση και ηλεκτρισμό.
Στο άλλο μεγάλο αριστούργημα της άνισης καριέρας του, το Μια Γυναίκα Δαιμονισμένη (1981), ο Ζουλάφσκι ασχολείται μόνο με το υπόβαθρο των χαρακτήρων και με το παρελθόν τους – προπαρασκευή για μια απογυμνωμένη από τη μια, εξαιρετικά μεγεθυμένη από την άλλη, ιστορία αλληγορικών διαστάσεων. Στο επίκεντρο της ιστορίας, μια γυναίκα περνάει μια υπαρξιακή κρίση που την οδηγεί σε υστερικές και ανεξήγητες συμπεριφορές, σε ένα αναίτιο διαζύγιο και σε μια ψυχολογική αποξένωση.
Η Ιζαμπέλ Ατζανί στον κεντρικό ρόλο ερμηνεύει ψιθυριστά την απελπισία της και το πνιγηρό αδιέξοδό της, στο μεταίχμιο των δυο (ή περισσότερων) κόσμων που ζει. Τα ξεσπάσματα πανικού προκαλούνται από άγριους και ταραχώδεις εφιάλτες που θα οδηγήσουν σε έναν οπτικοποιημένο εφιάλτη στο φινάλε-σοκ. Ο Ζουλάφσκι δεν επιχειρεί να προσδώσει «κανονικότητα» στο παραισθησιογόνο φιλμ του, κρατώντας την ιστορία του στην κόψη του διφορούμενου, οδηγώντας μας με αμφίδρομα νοηματικά περάσματα στην τερατογέννεση του μυαλού και παίζοντας με τα υποκειμενικά οχυρά του συναισθηματικού μας κόσμου.
Η αδιανόητα εκμοντερνισμένη γραφή που διέπει αυτή την ταινία, υπογραμμίζεται σε κάθε πλάνο. Το Μια Γυναίκα Δαιμονισμένη νικάει κάθε μονοσήμαντη απόπειρα εξήγησης. Είναι εξαιρετικό δείγμα καλλιτεχνικής διεύθυνσης και αισθητικού μοντερνισμού που αποκρυσταλλώνει την ουσία του σινεμά του γεννημένου στην Ουκρανία και αναθρεμμένου στην Πολωνία σκηνοθέτη. Γενναίος και μοντέρνος κινηματογραφικός λόγος, σχεδόν οραματικός και στα όρια του τρόμου.
Ο Αντρέι Ζουλάφκι πέθανε σήμερα, 17 Φεβρουαρίου 2016. Ήταν 75 ετών. Η τελευταία του ταινία με τίτλο Cosmos (2015) δεν έχει γνωρίσει διανομή ακόμη στη χώρα μας.
