«Αυτός ο τραχύς, άγριος, αποφασιστικός -δημιουργικά- εαυτός του Γιάννη Αναγνωστάτου που τον συναντούσαμε σποραδικά και πιό καλυμμένα στα προηγούμενα άλμπουμ του, εδώ κυριαρχεί. Ηλεκτρονικοί ήχοι που φλερτάρουν με το industrial, rock attitude που γδέρνει, λυρισμός κι ευαισθησία, ένας ακόμη βασανισμένος, πονεμένος, τραυματισμένος αισθηματίας της ροκ μυθολογίας που τραγουδάει, ψιθυρίζει, μονολογεί. Με την συμμετοχή του (Λύκου) Νίκου Βελιώτη ολοκληρώνεται ένα άλμπουμ που πάει τον Λόλεκ ένα βήμα παραπέρα με τρόπο πειστικό, επιβεβαιώνοντας ότι πρόκειται για έναν ιδιαίτερο, δημιουργικό και καλλιτεχνικά ευαίσθητο δημιουργό που ψάχνει και ψάχνεται διαρκώς και έχει πάντα κάτι να πει, το οποίο πρέπει να είσαι πολύ ρηχός για να το προσπεράσεις εύκολα.» έγραφε πέρσι ο Μάκης Μηλάτος για τον τελευταίο δίσκο του Λόλεκ, Άγρια, έναν από τους εγχώριους δίσκους που ξεχώρισε το Avopolis στο τέλος του 2022. Έκτοτε είχαμε κρατήσει μια νοερή σημείωση σε πρώτη ευκαιρία να κάνουμε μία εκτενή συζήτηση με τον Λόλεκ και να που την αφορμή την έδωσε μια live εμφάνιση. Αυτό το Σάββατο 4 Μαρτίου ο Λόλεκ ανεβαίνει στη σκηνή του Gagarin 205, στο πλαίσιο της Αισθηματικής Αγωγής Vol.3: αδράξαμε την ευκαιρία και ψάξαμε να μάθουμε πού «βρίσκεται» σήμερα.
Την ημέρα που σου στέλνω αυτές τις ερωτήσεις, ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος και το Πανελλήνιο Σωματείο Ελλήνων Τραγουδιστών έχει προγραμματίσει συναυλία αλληλεγγύης έξω από την κατάληψη του REX. Θα θελα να ξεκινήσω με αυτό, και να σου ζητήσω να μοιραστείς μαζί μου κάποιες λέξεις και σκέψεις γύρω από τα όσα συμβαίνουν τις τελευταίες εβδομάδες στον καλλιτεχνικό χώρο.
Καταρχάς αυτό που συμβαίνει είναι στον χώρο του θεάτρου όχι σε όλον τον καλλιτεχνικό χώρο. Οι άνθρωποι βέβαια των άλλων τεχνών συμπαραστέκονται και πολύ καλά κάνουν. Είναι απαράδεκτο αυτό που έχει συμβεί και δυστυχώς είναι ένα ακόμα από τα πολλά σφάλματα της κυβέρνησης. Κρατάω από όλο αυτό το σθένος των φοιτητών και των καθηγητών να αντισταθούν με μεγάλο προσωπικό κόστος. Συνήθως η κριτική και η δυσαρέσκεια εκφράζεται με μεγάλη ευκολία όταν δεν υπάρχει προσωπικό κόστος. Εδώ συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό διότι κανένα αίτημα και αντίδραση δεν είναι δυνατό συνήθως αν δεν υπάρχει προσωπικό κόστος.
Εκτός όμως από το συγκεκριμένο γεγονός αξίζει να αναφέρουμε πως τα προβλήματα στον ευρύτερο καλλιτεχνικό χώρο ήταν πάντα εκεί και δεν μιλάω μόνο για τις ευθύνες της πολιτείας αλλά και για τις ευθύνες του κόσμου απέναντι στην τέχνη αλλά και των ίδιων των καλλιτεχνών απέναντι στο πλαίσιο που έχουν ήδη διαμορφώσει οι ισχυροί συνάδελφοι τους. Σε πολλές περιπτώσεις θυμίζει καρτέλ που αν θες να προχωρήσεις πρέπει να τα χεις καλά μαζί τους είτε μιλάμε για φίρμες, είτε μιλάμε για επιμελητές εκθέσεων, είτε για θιασάρχες και παραγωγούς, ραδιοφωνικούς σταθμούς, είτε μιλάμε για δημοσιογράφους κλπ. Πήραμε μια ιδέα από όσα βγήκαν στην φόρα τα προηγούμενα χρόνια. Τίποτα από αυτά δεν είχε να κάνει με την καλλιτεχνική αξία αλλά μόνο με το χρήμα και την εξουσία. Μια ακραία ελεύθερη αγορά που επιβιώνουν και επιβάλουν το έργο τους οι ισχυροί.
Το πλαίσιο και η εκάστοτε αισθητική έχει προκαθοριστεί με αποτέλεσμα να μην δίνεται χώρος σε άλλες φωνές. Το μαγαζάκι ανήκει και θα ανήκει σε αυτούς που έκαναν την περίφραξη. Οι υπόλοιποι απέξω. Όπως ακριβώς συμβαίνει και γενικότερα δηλαδή...
Λένε ότι δεν πρέπει να κρίνεις ένα βιβλίο από το εξώφυλλό του, αλλά οφείλω να ομολογήσω ότι το artwork του Άγρια ήταν ένας από τους λόγους που πάτησα play. Θέλεις να μου πεις λίγα λόγια για την πολύ δυνατή εικόνα του εξωφύλλου;
Αρχικά έδειχνε ένα σπίτι και έναν άνθρωπο απέξω που αχνοφαίνεται κρατώντας μια σακούλα στο χέρι. Η φωτιά ήταν μια ιδέα που είχα και μπήκε τεχνητά. Δεν θέλω να πω κάτι άλλο. Θέλω να έχει ο καθένας την προσωπική του αίσθηση για αυτό.
Παραμένοντας στο ζήτημα της εικόνας, είναι κάτι που σε απασχολεί; Ή ίσως σε ενοχλεί; Η εμμονή του σύγχρονου ανθρώπου με την εικόνα;
Κυρίως με απογοητεύει και σε δεύτερο χρόνο με αγχώνει. Όταν βλέπω ιδίως νέο κόσμο ενώ περπατάει να σταματάει για να βγάλει σελφι και αυτό να θεωρείται κανονικό, νιώθω πολύ άβολα με αυτό που συμβαίνει. Θεωρείται πλέον κανονικό να ανεβάζει κάποιος την οποιαδήποτε στιγμή που του επιτρέπει να δημιουργήσει ένα ψηφιακό αφήγημα της ασήμαντης καθημερινότητας του. Η πραγματικότητα βλέπεις δεν προσφέρει κούφια ίνσταντ επιβράβευση. Δεν ξέρω που θα φθάσει όλο αυτό. Όποια σπέκουλα είτε αισιόδοξη είτε απαισιόδοξη δεν έχει καμία βάση. Το σίγουρο είναι ότι αυτό που συμβαίνει τώρα δεν είναι καθόλου αισιόδοξο για μένα.
Η συνολική αίσθηση του άλμπουμ είναι καταθλιπτική. «Φταίει» η καραντίνα, κάποια άσχημα γεγονότα ίσως ή η ιδιοσυγκρασία σου; Ψυχολογικά/υπαρξιακά που βρίσκεσαι σε σχέση με το 2019 όταν ξεκίνησες να γράφεις το Άγρια αλλά και σε σχέση με το 2009 όταν πρωτοξεκίνησες;
Μου φαίνεται πολύ δύσκολο που κατάφερες με μία μόνο λέξη να χαρακτηρίσεις ένα ολόκληρο άλμπουμ. Δεν θα μπορούσα να το κάνω εύκολα. Όσον αφορά την φράση «καταθλιπτική αίσθηση» διαφωνώ. Τώρα αν για κάποιο απίθανο λόγο το άλμπουμ γινόταν αντικείμενο συζήτησης σε κάποιο πρωινάδικο τότε σίγουρα με το πρώτο άκουσμα θα έλεγαν: «απαπα τι είναι αυτό; Αυτό το παιδί είναι καλά κτλ..»
Προφανώς έχει να κάνει με το σε ποιον απευθύνεται το καθετί.
Η κατάθλιψη παρόλα αυτά έχει ως βασικό χαρακτηριστικό της την παθητικότητα και την παραίτηση. Το άλμπουμ δεν έχει πουθενά κάτι τέτοιο. Το αντίθετο μάλιστα. Καταθλιπτικό για μένα είναι ας πούμε να προσπαθείς να δείχνεις σώνει και ντε ότι είσαι χαρούμενος. Σαν να ζεις στον κόσμο της Barbie ένα πράμα. Αν έπιανες και έστυβες την σημερινή εποχή θα έσταζε ένα μαύρο-ροζ πηχτό υγρό.
Επιστρέφοντας στο άλλο σκέλος της ερώτησης σου θα πω ότι καμία καραντίνα δεν συνέβαλλε στον ήχο ή στο περιεχόμενο του άλμπουμ. Δεν χρειαζόμουν την «στενοχώρια» της καραντίνας για να μου ξυπνήσει κάτι πιο μαύρο. Το έβλεπα και πριν την καραντίνα και το βλέπω και τώρα και ακριβώς αυτό αποτυπώθηκε στον δίσκο.
«Άλλαξα τις αντιλήψεις μου για σένα» λες σε κάποιο πρόσωπο στο "Κυνήγι". Υπάρχουν άνθρωποι (ή καλλιτέχνες) εξαιτίας των οποίων «άλλαξες μυαλά»; Έχει υπάρξει κάποιος που έχει αποτελέσει τόσο ισχυρή επιρροή για σένα;
Το τραγούδι βέβαια μιλάει για κάποιον που δεν έχει ανακαλύψει ποτέ. Που ζει στο φαντασιακό αλλά μάλλον αυτό φθάνει να επηρεάζει και την πραγματικότητα.
Σαφώς και με έχουν επηρεάσει πολλοί άνθρωποι και καλλιτέχνες ανά περίοδο αλλά είναι πάρα πολλοί δεν είναι δυο τρεις.
Το ποίημα του Philip Larkin "This Be The Verse" που έχεις διασκευάσει, με τίτλο «Σε Γαμάνε η Μαμά και ο Μπαμπάς σου» μου φέρνει συνειρμικά στο μυαλό τη σειρά Succession, που αποκαθηλώνει με κάθε δυνατό τρόπο την «αγία» οικογένεια. Γνωρίζω ότι γράφτηκε για την θεατρική παράσταση «Κατερίνα», ωστόσο για να συμπεριέλαβες ένα τόσο ηχηρό μήνυμα στον δίσκο σου, φαντάζομαι σε ένα βαθμό σε βρίσκουν σύμφωνo οι (δύσκολες) παραδοχές του;
Δεν γνωρίζω την συγκεκριμένη σειρά. Ο Λάρκιν σίγουρα αποκαθήλωσε την «αγία» οικογένεια στο συγκεκριμένο ποίημα. Θεωρώ όμως ότι πάνω απ’ όλα κριτικάρει το ότι παίρνουμε ρόλους και μετά τους παίζουμε όπως μάθαμε. Οι γονείς μας δηλαδή όταν έγιναν γονείς έπαιξαν τον ρόλο που έμαθαν από τους παππούδες μας και το ίδιο έκαναν οι προπαππούδες μας και στο τέλος το ίδιο θα κάνουμε και εμείς ως γονείς και τα λοιπά. Και η ζωή συνεχίζεται.
Από τη Ρίτα Σακελλαρίου στον δίσκο σου. Λόγω της διασκευής σου στο "Αυτός ο Άνθρωπος", δεν μπορώ να μην σε ρωτήσω αν παρακολούθησες όλο το «σήριαλ» με τις διασκευές του Παύλου Παυλίδη στον Μαρκόπουλο και αν έχεις γνώμη.
Διασκευές γίνονταν και θα γίνονται πάντα. Κάποιες θα είναι καλές και κάποιες όχι. Όπως με το καθετί. Από εκεί και πέρα τι άλλο να πούμε;
Σήριαλ γίνονται τα πάντα πλέον. Τι σας εκπλήσσει; Όλα ειδήσεις είναι και αφορμές για να τσακώνεται ο κόσμος από τα πληκτρολόγια. Τελικά τίποτα παραπάνω.
Αφού την βρίσκουν έτσι μπράβο τους.
Στα δύο τελευταία κομμάτια του δίσκου (τα πιο δυνατά κατ'εμέ), χρησιμοποιείς spoken word και γιαυτό ακούγεσαι πιο βαθύς, πιο διαφανής, σαν να ξεγυμνώνεις τα μέσα σου. Σε δυσκολεύουν; Όταν τα παρουσιάζεις live;
Σε όλα τα κομμάτια ξεγυμνώνω τα μέσα μου. Και στο live το ίδιο κάνω. Είναι δύσκολο αλλά έχει κάτι πολύ δυνατό να νιώθω ότι επικοινωνώ βαθιά με άγνωστο κόσμο.
Πρόσφατες και επόμενες δουλειές σου για τον κινηματογράφο και το θέατρο που μας προτείνεις να ανακαλύψουμε;
Η μουσική που έχω κάνει για το θέατρο και τον κινηματογράφο δεν υπάρχει κάπου για να την ανακαλύψετε. Σκέφτομαι όμως κάποια στιγμή να βγάλω ένα άλμπουμ με όλα αυτά..
Πες μας ποιοι μουσικοί θα σε πλαισιώσουν στην Αισθηματική Αγωγή του Σαββάτου 4 Μαρτίου.
Στέφανος Ψαραδάκης-τύμπανα, συνθ, Αλέξης Δελής- μπάσο και Βαγγέλης Μπάκαλος- τσέλο.
Ο Λόλεκ ανεβαίνει στη σκηνή του Gagarin 205 το Σάββατο 4 Μαρτίου, στο πλαίσιο της Αισθηματικής Αγωγής Vol 3. Το ίδιο βράδυ εμφανίζονται και οι Λένα Πλάτωνος, Σαβίνα Γιαννάτου, Γιάννης Παλαμίδας και Veslemes. Περισσότερα εδώ.
