Με αφορμή το «Once to be realised - Έξι συναντήσεις με τα αταξινόμητα αρχεία έργων του Γιάννη Χρήστου» η Αγγελική Λάλου συνομιλεί με τη Λενιώ Λιάτσου από τους Dissonart ensemble.
Τι θα ακούσουμε στο «Once to be realised - Έξι συναντήσεις με τα αταξινόμητα αρχεία έργων του Γιάννη Χρήστου»; Ο Γιάννης Χρήστου κρατούσε λεπτομερείς λεκτικές σημειώσεις για 108 έργα μουσικού θεάτρου εκ των οποίων μόνο δύο-τρία από αυτά κατόρθωσε να πραγματοποιήσει λόγω του πρόωρου θανάτου του. Σε συνεργασία με τον Μιχαήλ Μαρμαρινό επιλέξαμε κάποια από αυτά και τα στείλαμε στους έξι συνθέτες. Στo OTBR θα ακούσετε πρωτότυπες συνθέσεις των Beat Furrer, Samir Odeh-Tamimi, Younghi Pagh-Paan, Barblina Meyerhans και Christian Wolff που εμπνεύστηκαν από ένα ή περισσότερα επιλεγμένα σενάρια σχεδίων του Γιάννη Χρήστου.
Είχατε έρθει ξανά σε επαφή με το έργο του Γιάννη Χρήστου; Με τις Αναπαραστάσεις Ι και ΙΙΙ ασχοληθήκαμε για πρώτη φορά το 2008 και έκτοτε τα έχουμε τα παρουσιάσει στην Ελλάδα και στο εξωτερικό αρκετές φορές είτε με σκηνοθετική επιμέλεια ( του Αλ. Ευκλείδη), είτε ως μέρος μιας συναυλίας μας.
Πώς είναι το να παίζετε μουσική για μουσικό θέατρο; Το μουσικό θέατρο είναι μία προέκταση της σύγχρονης μουσικής, τις περισσότερες φορές προκύπτει μέσα από την θεατρικότητα της μουσικής σύνθεσης. Δεν το αντιμετωπίζουμε σαν κάτι πρόσθετο από τη μουσική, ακόμα και όταν συμπεριλαμβάνονται δράσεις που είναι εκτός των καθιερωμένων πλαισίων μίας συμβατικής συναυλίας. Άλλωστε και η πράξη μίας τέτοιας συναυλίας περιέχει θεατρικότητα (ο καλλιτέχνης υποκλίνεται, τα φώτα εστιάζουν επάνω του, όταν τελειώνει το κάθε έργο το κοινό τον χειροκροτεί) την οποία έχουμε τόσο συνηθίσει που δεν την λαμβάνουμε υπόψιν. Οποιαδήποτε απόκλιση από αυτή την σύμβαση – π.χ. ο καλλιτέχνης κάθεται και δεν παίζει αλλά ακούει- θεωρείται ‘θεατρική’ δράση. Αλλά τί σημαίνει κανονικό και τί όχι; Οτιδήποτε αληθινό και με νόημα έχει καλλιτεχνική αξία.
Πώς ήταν η συνεργασία σας με τον Μιχαήλ Μαρμαρινό; Υπήρξε μεγάλη προετοιμασία για το συγκεκριμένο project και λόγω της πανδημίας διπλασιάστηκε ο χρόνος προβών, καθώς η αρχική ημερομηνία πρεμιέρας στο Μόναχο ήταν την Άνοιξη του ’20. Αυτό μας έδωσε την ευκαιρία να δουλέψουμε και να μπούμε στον κόσμο του Μιχαήλ Μαρμαρινού περισσότερο, καθώς προέρχεται αμιγώς από τη θεατρική σκηνή. Πολλά θα μπορούσαμε να πούμε αλλά ίσως η πιο συγκλονιστική αποκάλυψη ήταν η συνειδητοποίηση ότι η μουσική και η θεατρική ερμηνεία διέπονται από απόλυτα κοινές αρχές. Αυτό ήταν ταυτόχρονα αποκαλυπτικό και απελευθερωτικό για εμάς.
Πώς είναι να είσαι μουσικός το 2022, μετά από 2 χρόνια πανδημίας; Η πανδημία μας στέρησε τη δυνατότητα συναυλιών. Χαιρόμαστε πολύ φυσικά που από τον Σεπτέμβριο φαίνεται να λειτουργούν κανονικά, αν εξαιρέσεις την ταλαιπωρία με τα συνεχή τεστ και τις μάσκες. Ήμασταν τυχεροί που όλες οι συναυλίες μας αναβλήθηκαν και δεν ακυρώθηκαν, οπότε τώρα είμαστε με γεμάτο πρόγραμμα.
Πώς εκμεταλλευτήκατε δημιουργικά το διάστημα αυτό; Η πανδημία μας έδωσε τη δυνατότητα να σκεφτούμε εναλλακτικές λύσεις οι οποίες δεν στερούνται δημιουργικότητας. Υπάρχει ένα «κρυφό» διαδικτυακό project στα σκαριά και φυσικά είχαμε τον χρόνο να ετοιμάσουμε ηχογραφήσεις.
Έχετε παίξει ξανά στη Στέγη; Πώς βλέπετε τη στήριξη από την πλευρά του Onassis.org στην τέχνη και την καλλιτεχνική δημιουργία και πόσο σημαντικές είναι αυτού τους είδους οι πρωτοβουλίες για τους καλλιτέχνες; Η Στέγη για εμάς είναι ο μοχλός που μας ανοίγει τις πόρτες στο εξωτερικό. Πέρα από τις αρκετές εμφανίσεις μας εκεί, μας υποστηρίζει εδώ και χρόνια σε σχεδόν όλες τις συναυλίες που πραγματοποιούμε στο εξωτερικό, κάνοντας μας ανταγωνιστικό σύνολο της Ευρώπης. Χωρίς αυτήν την υποστήριξη κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατο καθώς όλα τα σύνολα της Ευρώπης λαμβάνουν κάποιο είδος κρατικής επιχορήγησης.
Είναι λυπηρό που στην Ελλάδα δεν έχουμε ποτέ λάβει κάτι αντίστοιχο, όντας ένα σύνολο που ιδρύθηκε από το 2005 με ενεργή δραστηριότητα εκτός των συνόρων, αλλά από την άλλη μεριά είμαστε ευγνώμονες που μας «υιοθέτησε» η Στέγη.
Τι θα σας μείνει περισσότερο από το συγκεκριμένο project; Η συνεργασία μας με τον Μαρμαρινό και το εξαίρετο φωνητικό σύνολο Cantado Admont.
Πώς βλέπετε τις μουσικές παραγωγές στη χώρα μας, σε τι διαφέρουν από αυτές του εξωτερικού και τι θα θέλατε να δείτε ακόμα να γίνεται προς βελτίωση της κατάστασης; Για τη σύγχρονη μουσική δεν υπάρχει κάποιος θεσμός που να την προάγει. Και όπως ανάφερα ήδη, δεν υπάρχει καμία οικονομική υποστήριξη σε καλλιτεχνικές ομάδες και φορείς που έχουν πάρει το ρίσκο να μείνουν στη χώρα παράγοντας σημαντικό έργο. Είναι ενδεικτικό, ότι στη Θεσσαλονίκη που είναι η έδρα μας, έχουμε να παίξουμε τέσσερα χρόνια!
Η μουσική αυτή φυσικά δεν αποτελεί μέρος της ελληνικής μουσικής παράδοσης όπως στην Αυστρία, για παράδειγμα. Όμως ταυτόχρονα έχουν δημιουργηθεί τόσα τμήματα Μουσικών Σπουδών ΑΕΙ με κατεύθυνση σύνθεσης. Οι περισσότεροι συνθέτες αναγκάζονται να διαμένουν και να διαπρέπουν στο εξωτερικό, καθώς στη χώρα μας δεν υπάρχει σχεδόν καμία δυνατότητα να ακουστούν τα έργα τους.
Επίσης η σύγχρονη μουσική δεν είναι δημοφιλής όσο μία συναυλία με pop μουσική (πουθενά στον κόσμο) και στην Ελλάδα οτιδήποτε δεν «μαζεύει κόσμο» φαίνεται να είναι αδιάφορο σε κρατικό επίπεδο.
Θα θέλαμε λοιπόν να δούμε τους υπεύθυνους πολιτικούς και ιδιωτικούς φορείς να εστιάσουν στο ουσιαστικό, στο τι παρέχει στο κοινό η σύγχρονη μουσική -που δεν διαφέρει πολύ από μία σύγχρονη εικαστική έκθεση ή μία ταινία σινεφίλ- και όχι στα νούμερα. Και υπάρχει εξαιρετικό δυναμικό για να το αποκαλύψει!
Γιατί αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη μουσική; Ο καθένας για διαφορετικό λόγο! Όμως αποφασίσαμε να φτιάξουμε το σύνολο καθώς δεν υπήρχε κάτι αντίστοιχο στη Θεσσαλονίκη και καθώς όλοι σπουδάσαμε στο εξωτερικό έχοντας τέτοιες ευκαιρίες, άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο, μας δημιουργήθηκε η ανάγκη να καλύψουμε αυτό το κενό.
Ποια ήταν μέχρι τώρα η πιο δυνατή μουσική σας εμπειρία; Κάθε συναυλία ή παράσταση αποτελεί μία ιδιαίτερη και δυνατή εμπειρία για εμάς καθώς οι προσωπικές σχέσεις μεταξύ των μουσικών του συνόλου, η μοναδική «χημεία» μας, είναι αυτές που μας ωθούν με σχεδόν παιδικό ενθουσιασμό και αγάπη σε ό,τι κάνουμε.
Αν σας έβαζαν να περιγράψετε με μια μουσική σύνθεση την επικαιρότητα που ζούμε τι όργανα ή ήχους θα επιλέγατε;
Σιωπή.
Από πού αντλείτε έμπνευση ή επιρροές για το έργο σας; Σχεδιάζουμε προγράμματα με βάση την επικαιρότητα της σύγχρονης μουσικής σκηνής και τα μουσικά ρεύματα, σε συνδυασμό πάντα με την προσωπική μας αισθητική και ταυτότητα του συνόλου.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας; Στις 26 Μαΐου θα παρουσιάσουμε έργα του Ι. Ξενάκη μέσα στα πλαίσια του «Αφιερώματος στον Ξενάκη» στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ. Αμέσως μετά έχουμε μία συνεργασία με την Βερολινέζικη ανεξάρτητη ομάδα όπερας NOVOFLOT όπου θα παρουσιάσουμε το μουσικό θέατρο «Τhe Οuttakes» στο Βερολίνο και στην Κοπεγχάγη.
Περισσότερα για τους dissonArt ensemble - Αρχική Σελίδα
«Once to be realised - Έξι συναντήσεις με τα αταξινόμητα αρχεία έργων του Γιάννη Χρήστου»: Once to be realised – Έξι συναντήσεις με τα αταξινόμητα αρχεία έργων του Γιάννη Χρήστου | Onassis Foundation
