Οι Αρμός είναι ένα από τα συγκροτήματα των τελευταίων χρόνων που κινείται με επιτυχία μεταξύ της (κρητικής) παράδοσης και του «έντεχνου» ήχου. Οι ίδιοι διαφωνούν μαζί μου για τη γενικότερη κατάσταση στον ηχητικό αυτό «χώρο», αλλά δεν χρειάζεται να συμφωνούμε και σε όλα. Ένα αξιόλογο δεύτερο άλμπουμ – ονόματι Άνεμοι Και Παλίρροιες – καθώς και η ζωντανή τους εμφάνιση στην Αυλαία την Τρίτη 13 Οκτώβρη – με τον Μπάμπη Στόκα και τον Γιώργο Μανωλάκη – αποτελούν αρκετούς λόγους για να ανταλλάξουμε ερωταπαντήσεις...
Σας αρέσουν τα ζεύγη, αν κρίνω από τους τίτλους των δίσκων σας: Αμόνι Και Νερό ο προηγούμενος, Άνεμοι Και Παλίρροιες ο νέος. Κρύβεται κάτι σε αυτή σας την προσέγγιση; Η επιλογή των τίτλων που δώσαμε στους δίσκους μας αφορά στη θεματολογία τους. Στον πρώτο δίσκο μιλούσαμε για την αντίθεση που φέρνει την ολοκλήρωση, ενώ στον νέο μας μιλάμε για τα εμπόδια που συναντά ο άνθρωπος στο «ταξίδι» του και τα παραλληλίζουμε με τους «άνεμους και τις παλίρροιες». Το τραγούδι αυτό, ωστόσο, είναι ένα καθαρά ερωτικό τραγούδι σε στίχους Γ. Λεκάκη, ο τίτλος του οποίου απλά συμβόλιζε και το παραπάνω νόημα.
Ο Μπάμπης Στόκας συμμετέχει στον νέο σας δίσκο, θα σας συνοδέψει δε ως καλεσμένος και στην επερχόμενη εμφάνισή σας στην Αυλαία. Πώς ήρθατε σε επαφή και πώς αποφασίστηκε να υπάρξει και μια τέτοια συνέχεια στη συνεργασία σας;
Με τον Μπάμπη είχαμε γνωριστεί πολύ πριν τις ηχογραφήσεις του Άνεμοι Και Παλίρροιες, μιας και είχε έρθει σε ένα live μας στην Αθήνα. Διατηρήσαμε την επαφή μας και κάποια στιγμή του προτείναμε να συμμετέχει στο άλμπουμ. Έτσι ερμήνευσε τρία τραγούδια μας και θα έχουμε τη χαρά να τον έχουμε καλεσμένο επί σκηνής την ερχόμενη Τρίτη, 13/10, στη μουσική σκηνή Αυλαία – όπου θα συμπράξουμε με τον δεξιοτέχνη των εγχόρδων Γιώργο Μανωλάκη. Η συνεργασία, λοιπόν, αυτή, που μας τιμάει και μας χαροποιεί ιδιαίτερα, δεν έχει να κάνει μόνο με την συμμετοχή του στον δίσκο μας αλλά – κυρίως – με τη φιλία την οποία έχουμε αναπτύξει μεταξύ μας. Συμμετέχει επίσης και η Λιζέτα Καλημέρη. Τη γνωρίζατε από πριν ή σας δόθηκε η ευκαιρία μέσω του Άνεμοι Και Παλίρροιες άλμπουμ; Είναι η αλήθεια ότι τη Λιζέτα δεν τη γνωρίζαμε προσωπικά πριν τις ηχογραφήσεις. Εννοείται ότι την ξέραμε μέσα από τη δισκογραφία και φυσικά τη θαυμάζαμε. Και με τη Λιζέτα επίσης δεν περιοριστήκαμε στην «τυπική» συνεργασία: συμπράξαμε και σε συναυλία μας στο Ηράκλειο πριν από ένα μήνα, όπου ερμήνευσε το τραγούδι μας “Θα Γίνει Η Αγάπη Λημέρι”, αλλά και δικά της. Να τονίσουμε εδώ ότι οι συνεργασίες – τόσο με τον Μπάμπη Στόκα και τη Λιζέτα Καλημέρη τώρα, όσο και με τον Μανώλη Λιδάκη στο Αμόνι Και Νερό – αποτελούν πολύ σημαντικούς σταθμούς στο ξεκίνημά μας κι έχουν σηματοδοτήσει τη μέχρι τώρα πορεία μας. Το σημαντικότερο για εμάς, όμως, είναι ότι οι σχέσεις μας έχουν διατηρηθεί και μετά τις ηχογραφήσεις.
Δείχνετε να διατηρείτε μια υγιή σχέση με την κρητική παράδοση. Τι σημαίνει για σας και ποιες είναι οι ειδικότερες μουσικές σας αναφορές σε αυτήν;
Μεγαλώσαμε στην Κρήτη και αγαπάμε την κρητική μουσική αλλά και τους Κρήτες καλλιτέχνες που έχουν αφήσει το δικό τους ξεχωριστό στίγμα στην παράδοση του νησιού. Για τον λόγο αυτό προσεγγίζουμε τα ηχοχρώματα της κρητικής μουσικής με διακριτικότητα αλλά και σεβασμό. Ωστόσο η μεγάλη μας «αδυναμία» είναι ο Νίκος Ξυλούρης, στον οποίο άλλωστε αναφερόμαστε στο πρώτο τραγούδι του πρώτου μας δίσκου. Η κοινή αγάπη μας για τη φωνή του και για τα τραγούδια του αποτελεί για εμάς έναν από τους συνδετικούς κρίκους που μας ενώνει ως μέλη αυτού του γκρουπ.Η τραγουδοποιΐα σας είναι βέβαια περισσότερο προσανατολισμένη προς ό,τι ονομάζουμε «έντεχνο». Μου έχουν κάνει εντύπωση οι ενορχηστρώσεις σας, καθώς εξασφαλίζουν νομίζω την αυτονομία του αποτελέσματος. Τις αντιλαμβάνεστε κι εσείς ως τον «συνδετικό αρμό» του ήχου των Αρμός;
Ο «συνδετικός αρμός» του ήχου μας είναι ακριβώς ο «αρμός», δηλαδή η σύνδεση πολλών και, πολλές φορές, αντίθετων ηχοχρωμάτων. Δεν μπαίνουμε σε ενορχηστρωτικά και ερμηνευτικά καλούπια, ενορχηστρώνουμε τα τραγούδια μας και τα ερμηνεύουμε το κάθε ένα ξεχωριστά, χωρίς να υπάρχει κοινός παρονομαστής για όλα. Για αυτό, για παράδειγμα, χρησιμοποιούμε το βιολοντσέλο σε τραγούδια τα οποία μπορεί να έχουν παραδοσιακό ύφος αλλά και το τρίχορδο μπουζούκι σε ένα άλλο κομμάτι, που μπορεί να μην έχει καθόλου λαϊκό ύφος.
Συμφωνείτε ότι το πάντρεμα του «έντεχνου» και της Κρήτης είναι κάτι που παρατηρείται συχνά στα τελευταία χρόνια, αλλά συνήθως δεν οδηγεί σε αξιόλογα αποτελέσματα; Τι πιστεύετε ότι έχει οδηγήσει σε μια τέτοια έξαρση;
Εδώ θα μας επιτρέψεις να διαφωνήσουμε λίγο μαζί σου. Υπάρχουν όντως αρκετές μουσικές προτάσεις που καταχράζονται τη λύρα και την ευτελίζουν ως όργανο. Από την άλλη μεριά όμως υπάρχουν πολλοί καλλιτέχνες, όπως οι Χαϊνηδες, ο Παντελής Θαλασσινός και άλλοι, οι οποίοι με αυτό το πάντρεμα έχουν δώσει τραγούδια-διαμάντια στην ελληνική δισκογραφία. Όσο για την έξαρση του μη αξιόλογου αποτελέσματος που αναφέρεις, κατά τη γνώμη μας έχει να κάνει με την εμπορευματοποίηση της παράδοσης. Κάτι που δεν μας αντιπροσωπεύει καθόλου. Ψηφίσατε στις τελευταίες εκλογές; Ή βρεθήκατε με όσους τους εξέφρασε η αποχή; Θεωρήσαμε καλό να ψηφίσουμε χωρίς, βεβαίως, να «καταδικάζουμε» την επιλογή της αποχής από τις κάλπες. Βιώσαμε και βιώνουμε μια παρατεταμένη κοινωνική, πολιτική και πολιτιστική παρακμή οπότε η κάθε πολιτική (κι όχι κομματική) στάση, ακόμη κι αν αυτή εκφράζεται μέσω της αποχής, είναι για εμάς σεβαστή, δικαιολογημένη. Και απαραίτητη, στο κάτω-κάτω της γραφής. Ποια είναι ακριβώς τα επόμενα συναυλιακά σας και γενικότερα μουσικά σας σχέδια; Όπως προαναφέραμε, την ερχόμενη Τρίτη θα είμαστε στην «Αυλαία». Από εκεί και πέρα σχεδιάζουμε κι άλλες εμφανίσεις στην Αθήνα, στην Κρήτη, στη Θεσσαλονίκη και ίσως στην Κύπρο. Όσο για τα γενικότερα μουσικά μας σχέδια, δεν είναι άλλα από την έκδοση ενός τρίτου δίσκου, όταν θα θεωρήσουμε ότι είμαστε έτοιμοι να ξαναμπούμε στο στούντιο...
