Τέλη του περασμένου Απρίλη, στον Route 101 της Καλιφόρνια, ήμουν αναγκασμένος να οδηγήσω μια ατελείωτη ευθεία για να φτάσω από το Σαν Φρανσίσκο στο Λος Άντζελες. Στη μοναχική διαδρομή, η οποία προβλεπόταν να κρατήσει περίπου 7 ώρες, το ραδιόφωνο έπιασε έναν τοπικό σταθμό του Φρέσνο. Στο μικρόφωνο, επί ένα τρίωρο, ο παρουσιαστής –δηλωμένος υποστηρικτής του Ντόναλντ Τραμπ– συνομιλούσε με ακροατές, Ρεπουμπλικάνους στη συντριπτική τους πλειονότητα: σκοτώνονταν για το ποιος πρέπει να είναι ο υποψήφιος πρόεδρος από το κόμμα τους. Ο ακραίος νεοφιλελεύθερος Τεντ Κρουζ; Ή ο άοσμος συντηρητικός Τζον Κέισικ;
Η συζήτηση άναψε καθώς οι υποστηρικτές του Κρουζ κατηγορούσαν τον Τραμπ (μεταξύ άλλων) ότι είναι «left wing» στο ζήτημα του Obamacare και των μεταναστών. Ο παραλογισμός για τα ευρωπαϊκά δεδομένα είναι προφανής. Όχι όμως και για τα αμερικάνικα. Οι κατηγορίες έφτασαν μέχρι το σημείο που ο εκφωνητής προσπαθούσε να αποδείξει ότι ο Τραμπ δεν είναι ...μαρξιστής, ούτε «πράκτορας» των Δημοκρατικών. «Απλά κάνει μπίζνες», έλεγε και ξαναέλεγε ο ταγμένος στον μεγιστάνα παρουσιαστής.
{youtube}qsLqsqbObyg{/youtube}
Ο παραλογισμός έμοιαζε να κυριαρχεί στην πλευρά των Ρεπουμπλικάνων. Φτάνοντας στο Λος Άντζελες, κατευθύνθηκα σε ένα ιστορικό και τεράστιο δισκάδικο της περιοχής, το Amoeba. Έξω από το κατάστημα ήταν στημένο τραπεζάκι υποστηρικτών του Μπέρνι Σάντερς. Τους προσέγγισα ώστε να πάρω λίγο «άρωμα» από τον δικό τους αγώνα, του οποίου οι πρακτικές προέρχονταν εμφανώς από την παρακαταθήκη των grassroots movements, των αυτόνομων δηλαδή κινημάτων βάσης, όπως θα τα λέγαμε εδώ. Μια γυναίκα στα 40 της πουλούσε αυτοκόλλητα, μοίραζε φυλλάδια και συγκέντρωνε στοιχεία επικοινωνίας όσων ενδιαφέρονταν να βοηθήσουν στην εκστρατεία.
Ο διάλογος, γρήγορος και σαφής. Τη ρώτησα πώς και ενεπλάκη με αυτή την καμπάνια. Χωρίς περιστροφές απάντησε «εγώ είμαι Ρεπουμπλικανή. Αλλά οι υποψήφιοί τους είναι όλοι χάλια («they all suck»). Αποφάσισα ότι η Αμερική χρειάζεται ένα νέο ξεκίνημα και ο Μπέρνι είναι ο κατάλληλος γι' αυτό». Ζαλίστηκα, ρώτησα μήπως απλά ήταν εργαζόμενη σε εταιρία διοργάνωσης εκστρατειών. Μου απάντησε κοφτά «όχι». Έδωσα 4 δολάρια, αγόρασα ένα τεράστιο αυτοκόλλητο για την ανάμνηση μιας διαφαινόμενης ήττας και έφυγα.
Λίγους μήνες μετά, ο Κλιντ Ίστγουντ ξεσήκωσε κύματα αγανάκτησης για την (όχι αρνητική) άποψή του για τον Ντόναλντ Τραμπ. Αναλύσεις επί αναλύσεων, απαξίωση για το έργο του και τη ματιά του. Πολύ περισσότερο, όμως, εκείνο που κυριαρχούσε ήταν μια βαθιά άγνοια για την πολιτική παράδοση και τον τρόπο κοινωνικής σκέψης στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Η παραδοξότητα όλων αυτών μπορεί να βρεθεί και στο διάβα της ιστορίας. Αν αναρωτηθούμε ποιες είναι οι ιδεολογικές διαφορές ανάμεσα στους Δημοκρατικούς και στους Ρεπουμπλικάνους, βάσει της ευρωπαϊκής σχολής σκέψης, προκύπτουν μόνο μερικές γενικές διαχωριστικές γραμμές. Οι οποίες και ξεθωριάζουν αν συνυπολογίζουμε ότι ο Αβραάμ Λίνκολν –ο Πρόεδρος που κατήργησε τη δουλεία (για πολύ συγκεκριμένους βέβαια λόγους)– ήταν Ρεπουμπλικάνος και ο Τζορτζ Ουάλας –ο κυβερνήτης της Αλαμπάμα που υποστήριζε τον φυλετικό διαχωρισμό– Δημοκρατικός.
Είναι ασφαλές λοιπόν το αμερικάνικο πεδίο για να εξάγουμε βάσιμες εκτιμήσεις για τους λόγους που κέρδισε τις προεδρικές εκλογές ο Ντόναλντ Τραμπ; Φυσικά όχι: κάθε σώφρων πολίτης θα κρατούσε μικρό καλάθι, θα ανέλυε τα δεδομένα, θα εκτιμούσε τη στάση των λευκών της εξαθλιωμένης εργατικής τάξης των Η.Π.Α., θα διάβαζε τα προγράμματα και τις προοπτικές. Εκτός και εάν υποτάσσεται η ανάλυση σε μια καφενειακού τύπου αντίληψη της πολιτικής.
Με το που ανακοινώθηκε το αποτέλεσμα, διάφοροι ανυπόληπτοι έσπευσαν να αποδώσουν και από έναν χαρακτηρισμό στην επιλογή του αμερικάνικου λαού: «Λάθος», «Σωστή», «Καταστροφική», «Ελπιδοφόρα», «Αδιάφορη». Επιχείρησαν να ερμηνεύσουν την έκβαση, χωρίς να υπολογίζουν τις ιστορικές ευθύνες. Στο άμεσο μέλλον θα επιχειρήσουν να αποδομήσουν έναν υπέροχο λαό, που λίγες εκατοντάδες μέτρα από τον Λευκό Οίκο στενάζει έχοντας στο μυαλό του απλές, καθημερινές ανησυχίες. Δείτε το βίντεο της PJ Harvey για την πρωτεύουσα Ουάσιγκτον, το οποίο ντύνει το "The Community Of Hope". Και δώστε προσοχή σε δύο μόνο στίχους:
"Here's the old mental institution
Now the Homeland Security Base"
Ας αφήσουμε, επιτέλους, τις εύκολες αναλύσεις για άλλα, ασήμαντα πράγματα. Γιατί αυτές σε τελική ανάλυση φέρνουν (και θα ξαναφέρουν) τύπους σαν τον Τραμπ στην εξουσία.
