Κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι η συμμετοχή Κυπρίων στα ντόπια «ταλεντάδικα» δεν είναι απλώς συνηθισμένη, αλλά και ιδιαίτερα επιτυχημένη. Αρκεί να δει κανείς το πλήθος αυτών που κατακλύζουν τις οθόνες τα τελευταία χρόνια, αλλά και να συγκρίνει την πορεία του καθενός παίχτη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το The Voice, όπου ξεσκεπάζεται το εύρος και το βάθος όσων ασχολούνται με τη δημοφιλή μουσική στις δύο χώρες, την Ελλάδα και την Κύπρο.
Δεν είναι λίγες οι φορές που οι κριτές αραδιάζουν τόνους μπούρδας ώστε να υπερκαλύψουν τη γύμνια τους μπροστά σε έναν καλό διαγωνιζόμενο. Τα πράγματα γίνονται μάλιστα πιο εμφανή όταν ενώπιον της επιτροπής εμφανίζεται κάποιος ή κάποια που να διαθέτει ένα στοιχειωδώς δομημένο μουσικό υπόβαθρο. Σε τέτοιες περιπτώσεις οι «καλλιτέχνες» δείχνουν πόσο τεχνικά ρηχοί είναι, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Από τα λόγια μέχρι την τεχνική, οι κριτές του The Voice είναι πολλάκις πολλαπλά κατώτεροι των παικτών.
{youtube}RxxT4W1ZoMc{/youtube}
Αν δε παρατηρήσει κανείς λίγο πιο προσεκτικά, τεχνικά οι Κύπριοι διαγωνιζόμενοι εμφανίζονται πολύ πιο άρτιοι από όλους τους υπόλοιπους. Μπορεί η χροιά τους να ηχεί απελπιστικά τυποποιημένη, ωστόσο αφενός η φωνητική τους τοποθέτηση, αφετέρου ο τρόπος με τον οποίον μεταχειρίζονται ένα τραγούδι είναι αισθητά διαφορετικά. Δεν είναι συχνή η έπαρση ή η ανεμελιά. Και η όποια «παρασπονδία» είναι συνήθως μελετημένη και σε γνώση του διαγωνιζομένου.
Με απλά λόγια, αν η Μελίνα Ασλανίδου έχει να επιδείξει στο κοινό μια όμορφη χροιά και μέταλλο φωνής, τότε μπορείς να αντιπαραβάλεις δεκάδες Κυπρίους που, διάολε, ξέρουν να τραγουδούν: μελετούν, επεξεργάζονται και ερμηνεύουν. Δεν μένουν σε μια επιφανειακή διαχείριση του κάθε τραγουδιού, δεν επαφίονται στην καλή πίστη των ημιμαθών, δεν αρκούνται στα επαινετικά σχόλια του κάθε PR manager, ο οποίος πιστεύει ότι έγινε κριτής.
Και τότε τι είναι αυτό που κάνει τους Κύπριους να είναι τόσο επιτυχημένοι στα talent shows; Σε ερώτηση που έθεσα σε συνάδελφο ιδίας καταγωγής, μου απάντησε αφοπλιστικά: «Από το δημοτικό υποχρεωνόμαστε να μαθαίνουμε φλογέρα». Ήταν τόσο εμφανής η απάντηση, ώστε διέλυσε κάθε όνειρο για μια μουσική στρατιά από την Ελλάδα στον χώρο του ποπ ή λαϊκού τραγουδιού. Τα παιδιά στην Κύπρο –με άλλα λόγια– καλούνται να αποδείξουν αν κατέχουν ένα ταλέντο, μια κλίση στην μελωδία και στον ήχο. Και αν πράγματι τα καταφέρνουν, τότε ανοίγεται μπροστά τους ένας νέος δρόμος για την ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους.
Αντιγράφω τους στόχους που θέτει το κυπριακό υπουργείο Παιδείας για το μάθημα της Μουσικής, όπως αποτυπώνονται στο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών της χώρας:
Μέσα από το μάθημα της Μουσικής οι μαθητές και οι μαθήτριες αναμένεται:
- Να αναπτύξουν δεξιότητες ενεργητικής ακρόασης.
- Να αναπτύξουν τις φωνητικές τους δεξιότητες.
- Να αναπτύξουν δεξιότητες στην εκτέλεση οργάνων.
- Να αναπτύξουν δεξιότητες αυτοσχεδιασμού και σύνθεσης.
- Να αποκτήσουν γνώσεις και να αναπτύξουν δεξιότητες ανάγνωσης και αποκωδικοποίησης
διαφόρων ειδών μουσικής σημειογραφίας.
- Να αποκτήσουν γνώσεις ως προς τις βασικές μουσικές έννοιες (ρυθμός, μελωδία, αρμονία/
υφή, μορφή, χροιά, δυναμική, ταχύτητα και άρθρωση) και τους διαφορετικούς τρόπους με τους
οποίους αυτές συνδυάζονται στα διάφορα είδη και στυλ μουσικής.
- Να αποκτήσουν και να ενισχύσουν θετικές στάσεις και συμπεριφορές σε σχέση με τις μουσικές
δραστηριότητες της ακρόασης, της εκτέλεσης και της σύνθεσης
Ελάτε τώρα στη θέση του μαθητή του ελληνικού σχολείου, εκεί που η μουσική θεωρείται ως έναν βαθμό «κλαπατσίμπανα» και όσοι έχουν κλίση σ' αυτήν (ή στην τέχνη γενικότερα) στέλνονται σε ειδικά σχολεία, ώστε να συνηθίσουν από νωρίς την ιδέα της αποστείρωσης. Ή κλείνονται σε σκληρά ωδεία, με κανόνες απάνθρωπους, ίδιον ημιμαθών δασκάλων.
Από το μάθημα της μουσικής στο ελληνικό σχολείο, έμαθα ελάχιστα πράγματα, μόνον και μόνον επειδή οι καθηγητές στα σχολεία –η πλειονότητά τους μάλιστα– έχουν το τσαγανό να θέλουν να διδάσκουν σε αξιοπρεπείς συνθήκες, σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που μοιάζει με αρένα κυνοδρομιών.
Αντί λοιπόν να ψάχνουμε σενάρια συνομωσίας για το πώς καταφέρνουν οι Κύπριοι να διαπρέπουν στη μουσική (το γιατί κυρίως στην ποπ είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο), αν στρέψουμε την προσοχή μας για μια φορά στην παιδεία. Ίσως βρούμε εκεί μια λύση.
