Πίσω από τα views, τα κανάλια και τα pixels κρύβεται πάντα η τάση για δημιουργία, για έκφραση, για πράξη. Και μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή έρχονται οι σκέψεις, τα συναισθήματα, οι αλήθειες του καθενός. Κάθε δύο Πέμπτες, ο Νίκος Σβέρκος παίρνει αφορμή από ένα βίντεο αναρτημένο στο ίντερνετ και καταθέτει τη δικιά του οπτική, αφού οι κόρες των ματιών συσταλούν και το μυαλό ηρεμήσει...
{youtube width="480" height="300"}YjK8Fsa5v78{/youtube}
Όταν υπόσχεσαι κάτι, πρέπει να το τηρείς και να το εκπληρώνεις. Ας αφήσουμε λοιπόν πίσω τον σκοταδισμό με τον μανδύα του καλόγερου και την εκμετάλλευση της πίστης και ας δούμε μια πτυχή της ποπ κουλτούρας που το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να τη λατρέψεις. Ή να προσπαθήσεις να την αντιγράψεις…
Στο παραπάνω βίντεο βλέπουμε την εμφάνιση της Beyoncé από την εκπομπή του David Letterman το 2009. Πρόκειται για μια εμφάνιση πριν την περιοδεία της για το I Am... Sasha Fierce και η αλήθεια είναι ότι σου πέφτει το σαγόνι. Δώστε προσοχή στα εξής: πρώτα-πρώτα, στη φωνή της. Η κοπέλα τραγουδάει ζωντανά και ερμηνεύει υποδειγματικά μια R’n’B μπαλάντα, απλή και μέτριας συνθετικής και στιχουργικής ευρηματικότητας. Οι στίχοι του “Halo” δεν λένε και τίποτα σπουδαίο, αλλά η Beyoncé το απογειώνει με την υπέροχη φωνή της, τις κορώνες και τα επιτηδευμένα φαλσέτo της. Σε αυτή την εμφάνισή της αποδεικνύει ότι έχει την πιο λεπτοδουλεμένη φωνή σήμερα.
Αλλά δεν έχει μόνο φωνή, έχει και εικόνα. Η μπάντα της, εν συνόλω αποτελούμενη από γυναίκες με παρεκκλίνουσα «ροκ» εμφάνιση, προσδίδει την αλητεία που πρέπει. Εκεί όμως έρχεται η όμορφη αντίθεση. Η πρωταγωνίστρια φοράει ένα λευκό, κλασάτο φόρεμα και αμέσως υπερίπταται με την ομορφιά της. Λικνίζεται με τα πόδια καρφωμένα στο έδαφος ως μεγάλη ντίβα με φινετσάτο αισθησιασμό. Οι εκφράσεις του προσώπου της ακολουθούν την ίδια οδό. Ω ναι, πρόκειται για μια μεγαλειώδη τραγουδίστρια, που όποιος την προσέξει και δεν υποκλιθεί στις ικανότητές της, τότε του αξίζει μια ζωή πηγμένη στη Γιουροβίζιον.
Το θέμα βέβαια δεν είναι μόνο η Beyoncé, αλλά κυρίως η εργασία που έχει δαπανηθεί για την τραγουδίστρια, από την παραγωγή των τραγουδιών της μέχρι τη σκηνική της παρουσία. Αγαπητές και αγαπητοί, η ποπ κουλτούρα –στην Αμερική πρωτίστως– δεν είναι το πεδίο όπου ο κάθε τυχάρπαστος μπορεί να βγάλει δίσκο και να αγοράσει έτσι μερικά δευτερόλεπτα στην τηλεόραση. Εκεί οι κυνηγοί ταλέντων οφείλουν απέναντι στη βιομηχανία να κομίσουν κάτι καινούριο ή κάτι αξιόλογο. Ή και τα δύο. Και λάθη δεν επιτρέπονται, γιατί το κοινό είναι αμείλικτο, παρά τα ροζ συννεφάκια και την χρυσόσκονη.
Υπάρχει μια ρήση που λέει ότι αν κάτι δεν μπορείς να το καταπολεμήσεις, τότε καλύτερα να το αντιγράψεις. Στην Ελλάδα δεν υπήρξε βέβαια και ποτέ διάθεση να συγκρουστεί κανείς με την καθεστηκυία μορφή της ποπ κουλτούρας, μόνο πολύ σποραδικές και ισχνές απόπειρες. Από την άλλη, και η αντιγραφή της ποπ διασκέδασης, είτε της δυτικής είτε της ανατολίζουσας, κατέληγε με μαθηματική ακρίβεια στο μαϊμούδισμα.
Στην ημεδαπή, στρατιές ποπ ειδώλων –δηλαδή των ετεροπροσδιοριζόμενων λαϊκιζόντων– βασίζονταν πάντοτε σε συνθήκες αναντίστοιχες της ελληνικής πραγματικότητας, έχοντας ως μόνο στόχο τον εντυπωσιασμό. Γι’ αυτό και τόσα χρόνια φάγαμε κακές παραγωγές, απαράδεκτες φωνές και κακά τραγούδια, κακέκτυπα μιας αισθητικής η οποία δεν παρουσιάζει καμία πρόσφυση στην κοινωνική και αξιακή πραγματικότητα της ελληνικής επικράτειας. Θέλαμε πάντα να είμαστε κάτι άλλο και αυτό το άλλο να μοιάζει πασπαλισμένο με ομορφιά και αφέλεια.
Κάτι βέβαια που δεν απαντάται μόνο στη μουσική, μα και σε άλλους χώρους του θεάματος, όπως στην τηλεόραση, αυτό το μέσο με τη λαϊκή διεισδυτικότητα και τους τραγελαφικούς χειριστές του. Δείτε απλώς, για παράδειγμα, το επίπεδο της εκπομπής στην οποία εμφανίστηκε η Beyoncé. Ένας παρουσιαστής έξυπνος και ετοιμόλογος, με επιτελείο βουτηγμένο στο χιούμορ και με σκηνοθεσία μεγαλειώδη.
Κι εμείς εδώ στην Ελλάδα έπρεπε για κάποια χρόνια να δεχόμαστε ένα κακέκτυπό του, έναν τύπο βουτηγμένο στη διαφθορά και στις δημόσιες σχέσεις, έναν άνθρωπο που έπνιξε στα χρέη επιχειρήσεις και εργαζόμενους, έναν τύπο που προωθούσε τα χαρακτηριστικά του νεόπλουτου άνδρα ο οποίος θέλει τη γυναίκα στο σπίτι και τη γκόμενα στο γραφείο.
Και το πιο απελπιστικό: η μόνη εναλλακτική να είναι μια εκπομπή στη «δημόσια» τηλεόραση που αναπαράγει τα ίδια και τα ίδια στο όνομα μιας πεφωτισμένης πολιτιστικής ιντελιγκέντσιας, απαράλλαχτης για δεκαετίες.
