Κοινωνική αποξένωση, βιομηχανική βαρεμάρα, ψυχική αυτοαμφισβήτηση, αστικός εγκλωβισμός, συναισθηματικός νιχιλισμός, αποστειρωμένη καθημερινότητα, εσωτερική απομόνωση, μοντέρνα δυστυχία. Έννοιες σκοτεινές, δυσοίωνες, σχεδόν δυστοπικές· αλλά απόλυτα αντιπροσωπευτικές του σύγχρονου κοσμικού, τεχνολογικά σκλαβωμένου βίου.
Στον ευρωπαϊκό βορρά φαίνεται πως όλο αυτό το αποπνικτικό σκηνικό που χαρακτηρίζει τα μεγάλα αστικά κέντρα και πληγώνει τα νεανικά στρώματα αποτέλεσε τέλειο ιδεολογικό καύσιμο για τη γέννηση και την εντυπωσιακή εξέλιξη ενός αρχικά περιθωριακού φαινομένου, που σταδιακά ανάγκασε τον ανεξάρτητο τύπο να στρέψει την προσοχή πάνω του. Σήμερα η post-punk πλάστιγγα της μουσικής υφηλίου γέρνει διακριτά προς τη μεριά της Σκανδιναβίας, σε μία σκηνή που έχει ήδη κάνει πολύ αισθητή την παρουσία της.
Βέβαια η ιστορία δεν ξεκινάει από το μηδέν. Η post-punk κληρονομιά της Σουηδίας έχει μεγάλο πλούτο και μπάντες όπως οι Ebba Grön (φωτογραφία), οι Refused και οι Hives αποτελούν σημείο αναφοράς και πολιτισμική γέφυρα για τη σύνδεση με το παρόν. Η πραγματική όμως γέννηση της σκηνής σημειώθηκε το 2009 στην Κοπεγχάγη, όπου τα δύο μέλη του new wave σχήματος Damien Dubrovnik –ο Christian Stadsgaard και ο Loke Rhabek– δημιούργησαν την ανεξάρτητη δισκογραφική Posh Isolation. Η σύστασή της αποτέλεσε ιδανικό πάτημα για όλες τις νεανικές μπάντες που είχαν μείνει στην αφάνεια, ώστε να νιώσουν κομμάτι μιας κοινότητας με κοινές ανησυχίες, η οποία μπορούσε και να τους αγκαλιάσει μα και να τους υποστηρίξει καλλιτεχνικά.
{youtube}AbYiL9jvMDs{/youtube}
Η πρώτη κυκλοφορία της Posh Isolation ήταν το 12άρι ντεμπούτο των Damien Dubrovnik Songs For Loviatar, με τρία ανώνυμα κομμάτια βουτηγμένα σε τροπικό σκοτάδι και πεσιμισμό. Η επόμενη σημαντική στιγμή ήταν η έκδοση της πρώτης δουλειάς των Sexdrome το 2009, ενός από τα πολλά σχήματα στα οποία συμμετείχε ο Rhabek, η βασική δηλαδή περσόνα που συνέβαλλε στην ουσιαστική και δυναμική διαμόρφωση μίας πραγματικής σκηνής. Οι Sexdrome ικανοποιούσαν εντελώς διαφορετικές ηχητικές του ανησυχίες και o hardcore χαρακτήρας τους εισήγαγε νέα στοιχεία στον post-punk καμβά, που άρχισε έτσι να χρωματίζεται. Κι ενώ η Posh Isolation συνέχιζε να βγάζει κάθε ενδιαφέρουσα πρόταση που αισθητικά ταίριαζε με το σύμπαν το οποίο επιχειρούσε να δομήσει –όπως το επικίνδυνα ψυχωμένο ΕΡ των Puce Mary, και το ντεμπούτο του ακόμη πιο πειραματικού σχήματος του Rhabek, Croatian Amor (2010 και τα δύο)– το 2011 έριξε στην αγορά το μέχρι σήμερα πιο πολύτιμο EP της: το ντεμπούτο των Iceage.
Οι Iceage ιδρύθηκαν το 2008 από μία παρέα 18χρονων στην Κοπεγχάγη, για τους οποίους το μόνο βέβαιο είναι ότι είχαν καταναλώσει πολύ post-punk. Εκμεταλλευόμενοι τον πανικό που προκάλεσε το ωμό και ατσαλάκωτο punk τους, υπέγραψαν γρήγορα σε μία μεγαλύτερη δισκογραφική με έδρα τη Δανία (την Escho), βρίσκοντας ιδανικό καταφύγιο για την κυκλοφορία του παρθενικού τους άλμπουμ (Ice Brigade, 2011). Το χαρακτήριζαν επιθετικές κιθάρες, βαθιοί στίχοι και έμφαση στα ουσιώδη, ήταν δε ένας δίσκος που ο διεθνής μουσικός τύπος υποδέχθηκε με ενθουσιασμό, βρίσκοντας πως έφερε φρέσκο αέρα στο post-punk στερέωμα· παράλληλα, παρατηρήθηκε και μια σχεδόν εμμονική ενασχόληση με την περσόνα του frontman τους, Elias Bender.
Η φήμη των Iceage μεγάλωσε στη συνέχεια –με απίστευτη ταχύτητα– μέσα από τα δυναμικά τους live, τα οποία θύμιζαν επικές στιγμές συγκροτημάτων της Dischord Records. Ακόμη και οι φημολογίες για κρυφά νεοναζιστικά μηνύματα πίσω από τα σύμβολα της μπάντας ή τις χειρονομίες φίλων αυτής, όπως και μία φωτογραφία του Bender να φιλιέται στο στόμα με τον Rhabek, δημιούργησαν μυστήριο γύρω από το συγκρότημα. Tο μόνο βέβαιο, όμως, είναι ότι λειτούργησε ενισχυτικά. Όλοι ξέρουμε άλλωστε πόσο λατρεύει το κοινό και ο τύπος τέτοιες κρυφές ιστορίες, με πολλαπλά νοήματα και συμβολισμούς.
Είναι από εκείνο το χρονικό σημείο και μετά που άρχισε να γίνεται διακριτή η ύπαρξη σκηνής. Και δύο δίσκοι που κυκλοφόρησαν το 2012 ήρθαν να σφραγίσουν την ιδιαιτερότητα και τη γνησιότητα αυτής. Αρχικά οι (επίσης εκ Κοπεγχάγης ερχόμενοι) Lower, με μέλη από τους Sexdrome, κυκλοφόρησαν το ΕΡ Walk On Heads στην Escho, παρουσιάζοντας έναν ήχο που άγγιζε τον πυρήνα της post-punk αισθητικής και του σχετικού ήθους με τρόπο απίστευτα αναζωογονητικό. Οι στίχοι περιτριγυρίζουν φυσικά τις γνωστές θεματικές: κοινωνική αποσύνθεση, πνευματικός/σωματικός εγκλωβισμός. Το δεύτερο πραγματικά εντυπωσιακό άλμπουμ εκείνης της χρονιάς ήρθε από τους Holograms. Το συγκρότημα από τη Στοκχόλμη πέτυχε να ενσωματώσει στο πρώτο του άλμπουμ (για την Captured Tracks) αρετές που θα είχε μία μπάντα-υβρίδιο μεταξύ των Orange Juice και των Joy Division: μία αβίαστη, εύθυμη μελωδικότητα ποτισμένη όμως με σκοτεινές μπασογραμμές, τοξικές κιθάρες και πολύπλοκα στιχουργικά μοτίβα γύρω από τη συνεχή προσωπική αμφισβήτηση, το μόνιμο άγχος, την πλήρη ισοπέδωση της έννοιας της εθνικής περηφάνιας.
{youtube}hI3Nqfynwpo{/youtube}
Την ίδια στιγμή ο Loke Rhabek παρέμενε κάτι παραπάνω από δραστήριος, γενόμενος μέλος του σουηδικού σχήματος Lust For Youth, πίσω από το οποίο κρύβεται ουσιαστικά ένας και μόνο μουσικός, ο Harris Norvide. Το ντεμπούτο τους Growing Seeds στη Sacred Bones προξένησε θετική έκπληξη και αποτέλεσε ένα από τα καλά κρυμμένα «σκοτεινά» διαμάντια του 2012. Το επόμενο όμως έτος, ο Rhabek έφτιαξε την απόλυτο μπάντα της σκηνής: ένωσε μέλη των Iceage, Lower και Sexdrome και δημιούργησε το super group Var. Αλλά το ντεμπούτο τους (επίσης στη Sacred Bones) αποδείχθηκε μια απλώς αξιόλογη δουλειά. Δεν πέτυχε κάτι σημαντικό μουσικά, άφησε όμως την έντονη εντύπωση πως η υπόγεια σκηνή της Κοπεγχάγης λειτουργούσε σαν μία μεγάλη οικογένεια, η οποία αντάλλαζε ανεμπόδιστα μέλη, ιδέες και πνευματική τροφή.
Στις αρχές του 2013 οι Iceage επέστρεψαν με κάτι παραπάνω από εντυπωσιακό τρόπο: το δεύτερό τους άλμπουμ Υou’re Nothing εξέλισσε φυσιολογικά την κατεύθυνση που είχε ήδη γίνει εμφανής στο ντεμπούτο, με το "Morals" να αναδεικνύεται στο με διαφορά υψηλότερο συνθετικό σημείο στο οποίο έχει φτάσει μέχρι σήμερα η έμπνευση του Bender, χάρη στον συνδυασμό μιας εμβατηριακής μελωδίας με στίχους αναρωτώμενους σαδιστικά για τις ηθικές αρχές της κοινωνίας μέσω μίας εξατομικευμένης ύπαρξης. Η ροή του You’re Nothing είναι εθιστική κι αυτό που μένει ως κατάλοιπο μετά από συνεχείς ακροάσεις είναι μια μελαγχολία και μια αίσθηση μηδενισμού για οτιδήποτε μέχρι πριν θεωρούσες αναγκαίο ή πολύτιμο. Το ίδιο έτος οι Holograms κυκλοφόρησαν κι αυτοί το συναρπαστικό δεύτερο άλμπουμ τους Forever, επίσης εξελίσσοντας με εμπνευσμένο τρόπο τον ιδιαίτερο ήχο με τον οποίον μας είχαν πρωτοσυστηθεί.
Στις αρχές του 2014 οι Lower ντεμπούταραν στη Matador με το Seek Warmer Climes, δικαιολογώντας μερικώς το όνομα που είχαν χτίσει με το δυναμικό τους ντεμπούτο, ενώ οι Makthaverskan από το Γκέτεμποργκ (σημαίνει θηλυκή δύναμη, στα σουηδικά) –μια μπάντα με γυναικεία φωνητικά και μελωδικούς κορμούς που θα ζήλευαν και φτασμένοι ποπ καλλιτέχνες– πέτυχαν το breakthrough με τη δεύτερη κυκλοφορία τους: ένα γλυκό κράμα μεταξύ riot grrrl αισθητικής και post-punk καταβολών. Κι ενώ η Posh Isolation συνέχιζε να κυκλοφορεί κυρίως EP σχημάτων του Rhabek, διοργάνωσε τον Μάιο και το πρώτο της μεγάλο φεστιβάλ στο Λος Άντζελες, με το όνομα 13 Torches For A Burn. Εκεί συμμετείχαν όλα τα σημαντικά ονόματα του σύγχρονου δανέζικου post-punk (βλέπε φωτό από πάνω, από το set των Puce Mary), διασπείροντας ακόμη πιο διαχυτικά το μήνυμα ύπαρξης μιας δεμένης σκηνής με παρόν και μέλλον, που αντλούσε έμπνευση από όσα αποσαθρώνουν τη μοντέρνα ζωή.
{youtube}F_h8Kr4pfX8{/youtube}
Το τέλος του 2014 βρήκε τους Iceage να επιστρέφουν με το Plowing Into The Field Of Love, επεκτείνοντας ακόμη περισσότερο τον ήχο τους, με την εισαγωγή στοιχείων που ξέφευγαν εντελώς από τα ξερά punk μονοπάτια των προηγούμενων προσπαθειών, καθώς στόχευαν κι εκείνοι προς έναν πιο πλουραλιστικό ήχο. Οι θεματικές παραμένουν βέβαια ψυχικά ωμές και βίαιες και στίχοι όπως αυτοί στο "Forever" επιμένουν να μιλάνε για πράγματα όπως η διαταραχή προσωπικότητας και η γενικότερη πνευματική αστάθεια, αποδεικνύοντας ξανά το απίστευτο ταλέντο του Bender. Φέτος μάλιστα ο τελευταίος κυκλοφόρησε και το προσωπικό του ντεμπούτο (ως Marching Sound), στο οποίο συμμετείχαν και μέλη των Lower και Puce Mary –κάτι εντελώς διαφορετικό απ’ ό,τι έχει προσπαθήσει μέχρι τώρα, μια προσέγγιση στη μεγαλομανία της ανθρώπινης ύπαρξης με αυτοσαρκαστική διάθεση.
Όμως αυτό το νέο σχήμα είναι ταυτόχρονα και η τέλεια αντανάκλαση/σύνοψη των δύο βασικών ιδεών πίσω από τη σκανδιναβική σκηνή: της ύπαρξης μιας δεμένης κοινότητας μουσικών, όπου ο ένας συμπληρώνει και συμβάλλει στη δημιουργική προσπάθεια του άλλου, και της στόχευσης σε σκοτεινούς και μισανθρωπιστικούς στίχους, στους οποίους όμως –εάν δώσεις λίγη παραπάνω προσοχή– θα διακρίνεις έναν μάλλον αθεράπευτο ρομαντισμό για το ανθρώπινο είδος.
Προτεινόμενη δισκογραφία:
Holograms – Holograms (2012)
Iceage – You’re Nothing (2013)
Iceage – Plowing Into The Field Of Love (2014)
