Όλα τα ωραία πράγματα κάποτε τελειώνουν και ίσως ακριβώς εκεί να κρύβεται η πεμπτουσία της προστιθέμενης αξίας τους και της μυστικής αποστολής τους: να τελειώσουν πριν απολέσουν τη μαγική ιδιότητα του «ωραίου» και να σφραγίσουν την ιστορία τους με ένα ανεξίτηλο θετικό πρόσημο. Την αξιωματική αυτή προσέγγιση ακολούθησε το δίδυμο των Daft Punk, ανακοινώνοντας τη Δευτέρα 22/2, την όχι και τόσο αναμενόμενη είδηση του τέλους της κοινής τους πορείας και της διάλυσής τους -με την αγαπημένη τους και πάντα to-the-point τακτική του κομψού κι ελκυστικού θορύβου και με την μορφή ενός αναμενόμενα εντυπωσιακού επιλογικού video.
Το να επιχειρήσει κανείς μια αποτίμηση του αποτυπώματος των Daft Punk τόσο στο στενό πεδίο της ηλεκτρονικής μουσικής, όσο και στο ευρύτερο σύγχρονο μουσικό και αισθητικό τερέν, σε μερικές αράδες λέξεις, δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα του κόσμου, για ένα act, του οποίου οι επιδραστικές προεκτάσεις, κωδικοποιημένες σε τέσσερα μόλις άλμπουμ, φλερτάρουν με την κορυφή των αναφορών της pop μουσικής του 21ου αιώνα.
Από το μπόλιασμα της techno και της house μουσικής με εφέ που έμελλε να καθορίσουν τη δημιουργία και τα κριτήρια της mainstream μουσικής του σήμερα μέχρι τη μυστικοπαθή διαχείριση της δημόσιας εικόνας τους και την αναγωγή αυτής σε εξαιρετικές τεχνικές marketing, και από το εγχειρίδιο «πώς-να-στήσεις-ένα-υπερθέαμα-στην-dance-μουσική» του Alive Toure, στην παροιμιώδη συμβολή τους στη σύγχρονη «ανάσταση» της italo disco και τα ταχύρρυθμα μαθήματα Giorgio Moroder στους γεννημένους μετά το 1988, οι Daft Punk -είτε σου αρέσουν είτε όχι- υπήρξαν πάντα ένα βήμα μπροστά από την εποχή τους χαράζοντας έναν μουσικό και αισθητικό δρόμο που θα συνεχίσουμε να περπατάμε για πολύ καιρό ακόμη, όσο εκείνοι χάνονται στα βάθη της ερήμου του επιλόγου τους.
Όπου κι αν πηγαίνουν από εδώ και πέρα οι Daft Punk, εμείς -με τη βοήθεια μερικών καλών φίλων που δέχτηκαν να επιχειρήσουν αυτήν την δύσκολη αποτίμηση που λέγαμε σε μερικές δεκάδες λέξεις- τους ευχαριστούμε για όλα.
Η Ελίνα Δημητριάδη είδε πίσω από τα κράνη των Γάλλων το Blade Runner της ηλεκτρονικής μουσικής
Κάπου είχα διαβάσει τη φράση “when done right, french kissing is a real party for the mouth”. Οι Daft Punk ήταν το γαλλικό φιλί της French touch μουσικής -αν όχι της μουσικής γενικά. Ήταν ο πόθος, ο έρωτας, η διέγερση, το γαλλικό ωστικό νέο κύμα της μοντέρνας ντίσκο που έσκαγε πάνω σε όλο το κορμί σου και σε γέμιζε με αισθητηριακή ευφορία, ενώ κάθε ρυθμική κλιμάκωση έμοιαζε με οργασμό. Ή τουλάχιστον, έτσι ένιωσα εγώ όταν άκουσα το “One More Time” από τον δίσκο τους Discovery. Μια ανακάλυψη για μένα, τόσο μιας πρωτόγνωρης και έντονα σωματικής αίσθησης, όσο κι εκείνου του πολύ ξεχωριστού γαλλικού στυλ που σταθερά στέλνει ρίγη στη σπονδυλική μου στήλη -το γαργαλητό που νιώθω στους νευρώνες μου όταν κοιτάω, για παράδειγμα, μια συλλογή Saint Laurent (με τον συγκεκριμένο παριζιάνικο οίκο μόδας συνεργάστηκαν σε διάφορα project οι Daft Punk) ή όταν ακούω Air, Cassius, Motorbass, St Germain, Dimitri from Paris, Étienne de Crécy.
Πλέον, ζηλεύω μόνο τους ανθρώπους που έχουν δει live τους Daft Punk και όσους ήταν σε εκείνο το πάρτι σε ένα σπίτι στο Παρίσι το 1995, όπου ο Guy-Manuel de Homem-Christo και ο Thomas Bangalter έπαιξαν για πρώτη φορά το "Da Funk" και όλοι ένιωσαν την ιστορία να αλλάζει -στην ταινία Eden της Mia Hansen-Løve για την έκρηξη της γαλλικής ηλεκτρονικής σκηνής στα τέλη 90ς-αρχές 00ς γίνεται αναπαράσταση εκείνου του πάρτυ, καθώς ο αδερφός της Mia ήταν παρών.
Οι Daft Punk ήταν το Blade Runner της ηλεκτρονικής μουσικής -τα ρομπότ που μας έδειξαν ότι η απόλαυση είναι αυτή που μας κάνει Humans After All. Απλά, αντί για το "Tears in the Rain" και τον θρυλικό μονόλογο του replicant Roy Batty για όσα έχει δει στη ζωή του που τον συγκίνησαν, εκείνοι το έκαναν με τραγούδια όπως το “Robot Rock” από τη μία και το “Something About Us” από την άλλη.
Ερωτεύτηκα πολύ κάποια στιγμή έναν άνθρωπο που μου είχε βάλει να ακούσω το “Something About Us” αλλά το τέλος μας δεν ήταν ένδοξο, ας πούμε. Δεν ήταν όπως το τέλος των Daft Punk με το βίντεο Epilogue. Εκείνοι που μας έμαθαν πώς να ερωτευόμαστε τη μουσική, τη ζωή, τους άλλους, μας έδειξαν χθες και πώς λέμε αντίο, όταν έχουμε αγαπήσει ανθρώπινα, χορτασμένα και βαθιά.
H Ελίνα Δημητριάδη είναι fashion features editor στη Vogue Greece.
Ο Δημήτρης Λιλής θα θυμάται ότι τους χορέψαμε, αλλά δεν τους είδαμε ποτέ
Δεν μπορώ να φανταστώ σε πόσα σπίτια θα παίξουν οι Daft Punk αυτές τις ημέρες. Στο δικό μου σίγουρα θα ξεκινήσουμε από τα άγουρα techno χρόνια στη σκωτσέζικη Soma Records και θα καταλήξουμε στο “Veridis Quo”. Με αυτό θα ήθελα να κάνει υπόκλιση το δίδυμο που έμαθε τον κόσμο να ακούει μαζικά ηλεκτρονική μουσική, που ανέβασε στους ουρανούς το περίφημο French Touch μουσικό κίνημα και που άλλαξε τον τρόπο που υπογράφονται τα «μεγάλα» συμβόλαια, μια για πάντα.
Ο θρύλος λέει, ότι την μέρα που οι Thomas Bangalter και Guy-Manuel de Homem-Christo πέρασαν τις πόρτες της Virgin, στο μακρινό 1996, το σκεπτικό τους ήταν απλό, αλλά καθόλου συνηθισμένο για τους δικηγόρους της πολυεθνικής. Τους έστειλαν με φαξ κάτι που θα άλλαζε την ιστορία των μεγάλων παραγωγών, θα αντέστρεφε τους όρους του παιχνιδιού και χονδρικά, είχε μια περίληψη τύπου «οι Daft Punk θα έχουν τον απόλυτο έλεγχο του δημιουργικού και θα εισπράττουν το κέρδος των πωλήσεών τους και η Virgin απλώς θα κάνει την διανομή, εισπράττοντας το 10%». Αυτή η στρατηγική, πέντε χρόνια μετά τη μαύρη τρύπα που είχαν ανοίξει στα ταμεία της μουσικής βιομηχανίας οι σπατάλες σε μπάντες που ακούγονταν σαν τους Nirvana, ήταν καθοριστική. Παράλληλα, είχε έρθει η ώρα ο κόσμος να θυμηθεί τη δυναμική της ηλεκτρονικής και χορευτικής μουσικής και οι δύο Γάλλοι, ανέλαβαν να επαναφέρουν τις μάζες στις πίστες και να το κάνουν με το απόλυτο στυλ. Από το “Da Funk” και μετά, κάθε video, κάθε single, κάθε artwork και κάθε συναυλία θα έκανε τους γύρους του κόσμου, ως το απόλυτο παράδειγμα γαλλικής μουσικής φινέτσας.
Και με τίποτα λιγότερο από εντυπωσιακό (όπως το video του επιλόγου τους) δεν θα μπορούσαν να αποχωρήσουν. Και το πιο φοβερό, είναι ότι ακόμα κι αν οι δύο τους κάνουν διακοπές στην Τήνο το καλοκαίρι, κανένας δεν θα μπορεί να το πει, γιατί τους χορέψαμε τόσο αλλά δεν τους είδαμε ποτέ.
Για τον Παναγιώτη Μένεγο, οι Daft Punk ήταν πάντα και πάνω απ' όλα, μια καλή ιστορία
Προσπαθώ να σκεφτώ, έτσι λίγο βεβιασμένα μετά τα χθεσινά νέα, ποιο ήταν το αποτύπωμα αυτών των 28 χρόνων που χθες έριξαν αυλαία και το πρώτο που μου έρχεται στο μυαλό είναι ότι οι Daft Punk υπήρξαν πάντα, πάνω απ’ όλα, μια καλή ιστορία.
Το μυστηριώδες ντουέτο χωρίς πρόσωπο από το Παρίσι, η cyborg εικονογραφία/μυθολογία, τα κράνη, το vocoder, η πρώτη κυκλοφορία στο θρυλικό σκωτσέζικο techno label της Soma, το hype του French Touch, ο σκύλος του “Da Funk”, η σάλτσα ντομάτας στο “Revolution 909”, τα anime του Discovery, οι στίχοι του “Around the World”, η Πυραμίδα, HARDER-BETTER-FASTER-STRONGER, η ανάσταση του Tron, το revival του Τζο-ρτζο, ακόμα και τα ονοματεπώνυμά τους (Thomas Bangalter and Guy-Manuel de Homem-Christo, δηλαδή κάπου ώπα…) σαν εργοστασιακά φτιαγμένα για να υπηρετήσουν κάτι μεγαλύτερο από την καριέρα ενός μουσικού συγκροτήματος. Ένα διαρκές σεμινάριο μάρκετινγκ στο πώς να επεκτείνεις διαρκώς ένα concept μεγαλύτερο από τη μουσική. Μεγαλύτερο κι από τη ζωή, αν κρίνω από τους τόσους αποχαιρετισμούς (τουλάχιστον στα ελληνικά σόσιαλ) με το παράπονο ότι δεν τους είδαμε live.
Παρότι πέρασαν το μεγαλύτερο μέρος αυτής της 28ετίας ως βαρύ πυροβολικό της, οι Daft Punk κινήθηκαν κόντρα στη ροή της μουσικής βιομηχανίας. Απέφυγαν το rollercoaster που ξεκίνησε με το file sharing, επιτάχυνε και προσγειώθηκε (;) στις υπηρεσίες streaming. Τέσσερα άλμπουμ όλα κι όλα έδωσαν πριν το φινάλε, ξεφεύγοντας στο τσακ από την κατάρα του 27 Club (ή μήπως δεν πρόλαβαν;). Αλλά, από το Human After All κι έπειτα, τους λόγιζε άραγε κανείς ως μουσικό συγκρότημα; Μπορεί το κύκνειο άσμα τους (ας πρόσεχαν, μια παλιά μουσική παροιμία λέει ότι όποιος συνεργάζεται με τον Nile Rodgers έχει τελειώσει και δεν το ξέρει ακόμα), Random Access Memories, να απέδειξε την παροιμιώδη ικανότητά τους να τραγουδιούνται από το Κανκούν και τη Γουχάν μέχρι το Ροβανιέμι και το Διακοφτό, αλλά νομίζω ότι εδώ και πολλά χρόνια οι Daft Punk δεν «ήταν εκεί» για τον Ήχο. Κυνηγούσαν το Θέαμα. Δημιουργώντας μεγάλες αφηγήσεις σε εποχές που όλα μικραίνουν σε εσωστρεφή οικοσυστήματα.
Δεν ξέρω για σας, αλλά για να είμαι ειλικρινής δε θα μου λείψουν μουσικά. Δεν είχα κάτι να περιμένω: το “Get Lucky” θα παραμείνει μια παγκόσμια «βασική» σταθερά, το “Alive” θα μουδιάζει την σπονδυλική στήλη κάθε φορά από την αρχή ως το τέλος του, όλα τα κομμάτια θα παραμείνουν για να διηγούνται τη μοναδική τους ιστορία. Θα μου λείψει όμως το Μέγεθος. Αυτό το εκτόπισμα που ανατινάχθηκε όταν μηδένισε η αντίστροφη μέτρηση στην έρημο.
Epilogue.
Ο Παναγιώτης Μένεγος είναι δημοσιογράφος και μαζί με τον Σταύρο Διοσκουρίδη, το 1/2 των Laternative που σας ξυπνάνε κάθε πρωί 7:00-10:00 στον En Lefko 87.7.
