Ο εγκλεισμός και η απομόνωση για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν είναι ποτέ μία ευχάριστη κατάσταση, πόσο μάλλον όταν δεν είναι αποτέλεσμα δικής μας επιλογής. Αν μιλάμε για κανονικές συνθήκες, όμως, η απόσυρση σε ιδιωτικά, μοναχικά σύμπαντα μπορεί να λειτουργήσει εποικοδομητικά. Ειδικά στον κόσμο της μουσικής που πολλοί σπουδαίοι δίσκοι έχουν προκύψει ως προϊόντα αυτής της αυτοεξορίας. Η δημιουργικότητα σε συνθήκες συνειδητής καραντίνας αφθονεί και οι ιστορίες, όσο και το περιεχόμενο, των παρακάτω, φοβερών δίσκων το αποδεικνύουν περίτρανα.
Rolling Stones - Exile On Main Street (1972)
Ενώ οι Stones είχαν ήδη ηχογραφήσει αρκετά κομμάτια από αυτά που προορίζονταν για τον διάδοχο του θρυλικού πλέον Sticky Fingers στα Olympic Studios και το Stargroves (την εξοχική κατοικία του Jager στην αγγλική ύπαιθρο), ήταν αναγκασμένοι να εγκαταλείψουν το νησί λόγω αβάσταχτων φορολογικών υποχρεώσεων και να ολοκληρώσουν σε κάποια άλλη χώρα την ηχογράφηση του επόμενου τους δίσκου. Έτσι, εκείνο το καλοκαίρι του 1972, ο Keith Richards βρήκε τη λύση. Νοίκιασε τη Villa Nellcôte κοντά στη γαλλική Νίκαια, στην οποία εγκαταστάθηκαν σταδιακά όλα τα μέλη του γκρουπ για να συνεχίσουν το έργο τους. Την υποτιθέμενη αυτοεξορία τους δεν τη λες και εφιαλτική, καθώς ανάμεσα στις ηχογραφήσεις στο υπόγειο της βίλας, (στο οποίο ο Richards είχε μετεγκαταστήσει το κινητό recording truck της μπάντας), έρεαν άφθονες ποσότητες ηρωίνης αλλά περνούσαν και εκλεκτοί καλεσμένοι, όπως ο John Lennon, o Gram Parsons και ο William S. Burroughs. Οι ηχογραφήσεις ήταν προβληματικές, καθώς τα μέλη του γκρουπ εμφανίζονταν (και εξαφανίζονταν) για δικούς τους λόγους όποτε τους κάπνιζε, ενώ σε πολλές περιπτώσεις συμμετείχαν τζαμάροντας και οι διάφοροι, διάσημοι φιλοξενούμενοι των Stones. Η χαλαρή αυτή συνθήκη μεταφέρθηκε ατόφια και στο άλμπουμ που προέκυψε -κι ένα από τα σπουδαιότερα του καταλόγου τους- το Exile on Main St., -ειδικά σε τραγούδια όπως τα “Happy”, “Casino Boogie” και “Ventilator Blues”. Καλή η απομόνωση, μας λένε οι Stones, αλλά χωρίς καλή παρέα (άντε και μερικές ουσίες) δεν γίνεται δουλειά.
Bruce Springsteen - Nebraska (1982)
Ο έκτος δίσκος του Αφεντικού θεωρείται σήμερα μία από τις σημαντικότερες και πιο ξεχωριστές δουλειές της δισκογραφίας του. Στην πραγματικότητα, όμως, τα τραγούδια που ακούμε στο άλμπουμ, θεωρούνται, αρχικά, demos από τον Springsteen, τα οποία στα συνέχεια θα δούλευε με την E Street Βand για να πάρουν τη τελική τους μορφή. Ενώ, πράγματι, τα δούλεψε μαζί τους στα λεγόμενα “Electric Nebraska Sessions”, επέλεξε να προχωρήσει με τις αρχικές, απογυμνωνένες τους εκδοχές. Έτσι, δηλαδή, όπως τα ηχογράφησε μόνος στο σπίτι του, σε ένα 4 track recorder τον Ιανουάριο του 1982. Σύμφωνα με την ιστορία, ο Springsteen κουβαλούσε στην τσέπη του την κασέτα που ηχογράφησε τα τραγούδια για δύο εβδομάδες, μέχρι να συνειδητοποιήσει πως αυτός ακριβώς ήταν ο δίσκος που ήθελε να κυκλοφορήσει. Η μεταφορά των κομματιών σε βινύλιο αποδείχτηκε τεχνικά απαιτητική, αλλά τελικά άξιζε τον κόπο. Γιατί αυτά τα μοναχικά, βραδινά sessions συλλαμβάνουν ακριβώς το πνεύμα των (εμπνευσμένων από το εργατικό του παρελθόν) προσωπικών ιστοριών που τραγουδάει ο Αμερικανός τραγουδοποιός στο Nebraska. Fun Fact: το Born In The U.S.A ήταν καρπός αυτών των ηχογραφήσεων, αλλά σοφά ο Springsteen ανέβαλε τη κυκλοφορία του για λίγο αργότερα...
Red Hot Chili Peppers - Blood Sugar Sex Magik (1992)
Ποια είναι η λύση όταν έχεις βαρεθεί τις συμβατικές ηχογραφήσεις σε τυπικά studio και ψάχνεις το twist που θα κάνει τη διαφορά; Σύμφωνα με τους Peppers των αρχών των 1990’s, να κλειστείς για ένα μήνα στην έπαυλη που κάποτε έμενε ο μάγος Houdini, να στήσεις όλο τον εξοπλισμό που χρειάζεσαι στα διάφορα δωμάτια της και να αφεθείς στην υποβλητικότητα του μέρους για έμπνευση. Με εξαίρεση τον Chad Smith, που οι κακές γλώσσες λένε ότι δεν κοιμόταν εκεί γιατί θεωρούσε πως το μέρος ήταν στοιχειωμένο, το κλασικό (και σημερινό εκ νέου) line - up του γκρουπ - Anthony Kiedis, Flea, John Frusciante - κατοικούσε αποκλειστικά στην έπαυλη. Ο καθένας είχε το δικό του δωμάτιο, στο οποίο δούλευε και ηχογραφούσε πολλές φορές το μέρος της δουλειάς του μεμονωμένα. Εκεί ο Frusciante, ο οποίος τρόλαρε (;) λέγοντας πως υπάρχουν όντως φαντάσματα αλλά είναι πολύ φιλικά μαζί τους, έγραψε και αρκετό solo υλικό που θα έβρισκε τον δρόμο του σε επόμενες δουλειές του. Το Blood Sugar Sex Magik ηχογραφήθηκε με τον Rick Rubin στην παραγωγή (στον οποίο, μάλιστα, ανήκει η έπαυλη σήμερα) και λίγη από τη...μαγεία του μέρους είναι ανιχνεύσιμη στην funk rock παράνοια του πιθανώς καλύτερου RHCP δίσκου.
Radiohead - OΚ Computer (1997)
Το OK Computer δεν θα ήταν αυτό που ξέρουμε σήμερα (a.k.a ένας από τους σπουδαιότερους rock δίσκους όλων των εποχών), αν η μπάντα δεν είχε αποφασίσει να εγκαταλείψει τις ηχογραφήσεις στο Canned Applause Studio και να μετεγκατασταθεί τον Σεπτέμβριο του 1996 στην ιστορική έπαυλη-κάστρο St. Catherine’s Court κοντά στο Μπαθ. Ο αστικός θρύλος θέλει την ηθοποιό Jane Seymour να παραχωρεί το επιβλητικό κτίσμα στο γκρουπ για τις ηχογραφήσεις του, με αντάλλαγμα να ταΐζουν τις γάτες της κατά την απουσία της. Με ή χωρίς γάτες, ο Thom Yorke και η παρέα του βρήκαν το ιδανικό μέρος που αναζητούσαν για να συλλάβουν ακριβώς το δυστοπικό κλίμα του δίσκου που είχαν στα σκαριά. Με εξαίρεση το “Lucky”, που ηχογραφήθηκε το 1995, ο υπόλοιπος, αριστουργηματικός κορμός τραγουδιών αναδύθηκε κατά την παραμονή του γκρουπ στις εγκαταστάσεις της αριστοκρατικής έπαυλης: μέρη από τα φωνητικά του “Exit Music (For a Film)" ηχογραφήθηκαν σε μία πέτρινα σκάλα, το “Let Down” ολοκληρώθηκε στις 3 τα ξημερώματα μέσα στη σάλα της βίλας, ενώ σχεδόν όλα τα τραγούδια ηχογραφήθηκαν live. Η συνειδητή απομόνωση απελευθέρωσε τους Βρετανούς από τη ρουτίνα που είχαν πέσει και γέννησε έναν από τους πιο εμβληματικούς δίσκους των ροκ χρονικών.
The Streets - Original Pirate Material (2002)
Αυτή η ιστορία έμπνευσης σε συνθήκες «καραντίνας», ίσως είναι εκείνη που μοιάζει πιο σχετική με αυτό που ζούμε σήμερα. Όχι πως το 2001 το Λονδίνο πολιορκούταν από κάποια θανάσιμη πανδημία. Αλλά ο εγκλεισμός του Mike Skinner, για σχεδόν έναν χρόνο, στο διαμέρισμα του στο Μπρίξτον, για την ηχογράφηση του ντεμπούτο του, παραπέμπει ως κατάσταση πολύ περισσότερο στην συλλογική ασφυξία μιας μεγαλούπολης. Ο Skinner ηχογράφησε τα ορχηστρικά κομμάτια του δίσκου σε ένα IBM ThinkPad, εφαρμόζοντας, αλλόκοτες, χειροποίητες τεχνικές, όπως λ.χ να αδειάσει μία ντουλάπα για τα φωνητικά του ή να χρησιμοποιήσει μαξιλάρια και στρώματα για να μειώσει την ηχώ. Το αποτέλεσμα δικαίωσε τον δημιουργό του, αποτυπώνοντας μέσα από τους κοινωνικά φορτισμένους στίχους και την ηχητική υφή του δίσκου, αυτό το κλίμα ταξικού αποκλεισμού και αδικίας που βίωνε αποπνικτικά κλεισμένος ανάμεσα σε τέσσερις τοίχους μίας χαοτικής μητρόπολης.
Bon Iver - For Emma, Forever Ago (2008)
Κάθε γωνιά του δίσκου αυτού στάζει από το συναίσθημα θαλπωρής και εξιλέωσης που βρήκε ο Justin Vernon στην απομονωμένη, κυνηγετική καλύβα του πατέρα του στην επαρχία Ω Κλερ του Γουισκόνσιν, το χειμώνα του 2006-2007. Έχοντας χάσει πλήρως την αίσθηση απώτερου σκοπού στη ζωή του, ο αμερικανός τροβαδούρος βρήκε ψυχικό καταφύγιο στα χειμερινά τοπία της γενέτειράς του, αρχικά για να ξαναβρεί την όρεξη για ζωή κι έπειτα, να μαζέψει τα συναισθηματικά του συντρίμμια μετά από έναν επώδυνο χωρισμό και τελικά να αποτυπώσει τις προσπάθειες του στη μουσική που θα έγραφε. Οι ιστορίες για κυνήγι ελαφιών, πεινασμένες αρκούδες, σκληρό κόψιμο ξύλων, πάλη με τη φύση και εναντίωση στο δυτικό πολιτισμό που «διέρρευσαν» από τα μοναχικά χρονικά του τραγουδοποιού στην καλύβα, ρομαντικοποιήθηκαν τοξικά και μυθοποιήθηκαν (δημιουργώντας το κακέκτυπο του lumberjack hipster). Όμως, ο πόνος, η ζεστασιά και η μοναχικότητα με την οποία ποτίστηκε ο δίσκος, μέσα από τις εξαντλητικές ηχογραφήσεις του, είναι πέρα για πέρα αληθινή. Δώδεκα χρόνια μετά, παραμένει ένα από τα πιο σπουδαία δείγματα γραφής που προκύπτουν από την συνειδητή απομώνωση, που συνδέει κάποιον ξανά με τις αληθινές πτυχές της ύπαρξης του.
