To 1966, διεκδικώντας το δικαίωμα στην τεμπελιά, ο John Lennon τραγουδούσε με περίσσιο ζήλο «Please, don't wake me, no, don't shake me / Leave me where I am, I'm only sleeping» (“I’m Only Sleeping”). Τρία χρόνια αργότερα πολλά θα άλλαζαν κι αρκετά θα έμεναν ίδια: η Cynthia θα γινόταν Υοkο, οι φαβορίτες θα γινόντουσαν μούσια, η μαριχουάνα θα έδινε τη σκυτάλη στο LSD κι εκείνο και πάλι στη μαριχουάνα, οι Beatles θα διένυαν το Abbey Road και ο Lennon θα πόζαρε γυμνός, «παραστρατώντας» πρώτος σε μια συζυγική σόλο καριέρα. Το δε κρεβάτι θα επανερχόταν, αυτή τη φορά όχι (μόνο) σαν σύμβολο τεμπελιάς, αλλά σαν μια νύξη αντίστασης και δυνητικής επανάστασης.
Το 1969 ο John Lennon ήταν ένας από τους γνωστότερους ανθρώπους στη Γη, με την Yoko Ono να την παίρνουν αναπόφευκτα τα σκάγια της διασημότητας. Αποφάσισαν έτσι να εφαρμόσουν το τερπνόν μετά του ωφελίμου και, τρέφοντας τον ναρκισσισμό τους με λίγη προβολή ακόμη, να βγάλουν και κάτι καλό (κατά την κρίση τους). Οργάνωσαν λοιπόν τα λεγόμενα bed-ins. Τουτέστιν, αποφάσισαν να περάσουν τις ...εβδομάδες του μέλιτος με τον τρόπο που μόνο οι Lennono θα έβρισκαν διασκεδαστικό. Έμειναν δηλαδή μια εβδομάδα στο Hilton Hotel του Άμστερνταμ κι ακόμα μία στο Queen Elizabeth Hotel του Μόντρεαλ όχι ακριβώς ιδιωτικά, αλλά μετατρέποντας το δωμάτιό τους σε ...κανονικό press room. Πίσω από τα κεφάλια τους δέσποζε ένα “Hair Peace” κι ένα “Bed Peace” κι όλο αυτό αποτελούσε μια σιωπηλή αντίσταση κατά του πολέμου του Βιετνάμ, που τότε μαινόταν.
Όσο το ζευγάρι βρισκόταν στο Μόντρεαλ, ο Lennon ρωτήθηκε τι πιστεύει πως καταφέρνει με το να μένει στο κρεβάτι του. Η απάντηση που έδινε εμφατικά και επαναλαμβανόμενα ήταν: «Just give peace a chance». Κάπως έτσι, εκείνο το “All You Need Is Love” που έλεγε 2 χρόνια νωρίτερα με τα Σκαθάρια, μετατέθηκε σε ένα πιο στοχευμένο ζήτημα. Και το “Give Peace A Chance”, από ατακαδόρικο σύνθημα, έγινε συνθηματικό τραγούδι· από μια απλή δήλωση, μετατράπηκε σε μουσική συμπαραδήλωση.
Αν δεν πάει ο Μωάμεθ στο βουνό, πάει το βουνό στον Μωάμεθ, πράγμα που εδώ σημαίνει ότι οι Lennon & Ono δεν θα σηκωθούν από το κρεβάτι τους για να ηχογραφήσουν το “Give Peace A Chance”. Αντιθέτως, θα στήσουν ένα πρόχειρο σύστημα ηχογράφησης στο δωμάτιο όπου διαμένουν, ώστε να τραγουδήσουν με φίλους και γνωστούς, μεταξύ των οποίων βρίσκουμε φυσιογνωμίες όπως η Petula Clark και ο Allen Ginsberg (όλα αυτά, μια 15ετία πριν κάτι all-star παρέες ονόματι Band Aid και USA For Africa μοσχοπουλήσουν σαν ζεστό ψωμί, για ευαίσθητους σκοπούς).
{youtube}0yU0JuE1jTk{/youtube}
Είναι αυτό το πρώτο freestyle της ποπ ιστορίας; Ενδεχομένως. Μια σειρά από δικούς του –ισμούς, πρωθυπουργούς, επαναστάσεις και φίλους του παραθέτει ο Lennon, με έναν τρόπο που μοιάζει να θέλει να ξεμπερδεύει με όλα αυτά προκειμένου να επαναλάβει σαν μάντρα το ρεφρέν· με τα κακοηχογραφημένα όργανα να ακούγονται πολύ έξυπνα, ακόμη κι αν όχι ηθελημένα, σαν πολεμικές ριπές. Δεν μοιάζει να επιθυμεί να λογίζεται για μουσική διάνοια ο Lennon, αλλά σαν ένας πρέσβης καλής θελήσεως. Ή, ακόμη καλύτερα, ένας Μεσσίας του πασιφισμού.
Απλοϊκός; Οπωσδήποτε. Μουσικά μιλώντας, άλλωστε, υπήρχαν και οι King Crimson, οι οποίοι μέσα στην ίδια χρονιά θα άγγιζαν τον εφιάλτη του Βιετνάμ, χωρίς ωστόσο να κυνηγούν τον ρόλο ιεροκήρυκα –έμειναν, αν θέλετε, στον ρόλο ενός απλού, ιμπρεσιονιστικού καταγραφέα (δείτε περισσότερα εδώ). Αν όμως οι King Crimson έβαλαν πράγματι μια κραυγή, ο John και η Yoko αποτύπωσαν και πρότειναν μια τέτοια. Εύστοχα, όπως φαίνεται (τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα), μιας και τον Νοέμβριο του 1969 το “Give Peace A Chance” θα τραγουδιόταν από 500.000 κόσμου στην Washington D.C., ως αντίσταση και αντίδραση στο Βιετνάμ.
To “Give Peace A Chance” και γενικότερα το bed-in συμβολίζει ωστόσο και κάτι άλλο. Τη μετάβαση από μια εν βρασμώ κοινωνία επαναστατημένων χίπιδων και παιδιών του Μάη του ’68, σε μια κοινωνία που έρεπε σταδιακά σε μια «κανονικότητα». Στέκεται δηλαδή ανάμεσα στα επαναστατημένα 1960s και στα πιο ενδοσκοπικά 1970s, τα οποία έπονταν. Αναπόφευκτα, λοιπόν, έγινε ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα ενσταντανέ της ποπ κουλτούρας. Από τους Simpsons μέχρι Lego κατασκευές (Plastic Ono Band, κυριολεκτικά...) και από την Jhené Aiko με τον Childish Gambino μέχρι ...το «δικό μας» τηλεοπτικό Σ’ Αγαπώ, Μ’ Αγαπάς. Και δεν ξεχνάμε φυσικά εκείνο το «I’m gonna start a revolution from my bed» με σφήνα λίγο “Imagine” (για όποιον δεν είχε καταλάβει ότι οι Oasis είναι μπιτλικά παιδιά). Πλέον, το bed-in έχει αναχθεί σε αναφορά τόσο αναγνωρίσιμη, ώστε αποδεικνύεται τεμπέλικη.
Εν ολίγοις, ο John Lennon είναι ο πρώτος ποπ «επαναστάτης του καναπέ» (τον οποίον έκανε κρεβάτι). Από το bed-in και το “Give Peace A Chance” έχουν περάσει αισίως 50 χρόνια. Και, ακόμη κι αν πλέον μοιάζει φανερά παρωχημένο κι ανεπίκαιρο, συγχρόνως αποδεικνύεται έμπρακτα επικαιροποιημένο, αφού οι Lennon & Ono «διασκεύασαν» ουσιαστικά την καθιστική διαμαρτυρία, προτείνοντας μια ιδιωτική-δημόσια «επανάσταση».
Θυμηθείτε λίγο ότι ζούμε σήμερα στην εποχή που η κάθε νέα Billie Eilish ξεπηδά μέσα από το εφηβικό της δωμάτιο. Την εποχή, δηλαδή, κατά την οποία η παραγωγή περιεχομένου –άρα και της μουσικής– είναι σε μεγάλο βαθμό (και) μια καθαρά ιδιωτική υπόθεση. Ένα tweet ανεβάζει και κατεβάζει κυβερνήσεις, πλέον, ενώ ο σοσιαλμιντιακός κόσμος δίνει την εσφαλμένη εντύπωση ότι αποτελεί πραγματικό πεδίο δράσης (καλύτερα βέβαια να ανατρέξουμε στον Φουκώ και στη «μικροφυσική της εξουσίας», μπας και βρούμε καμιά μεγαλύτερη αλήθεια περί social media).
Με λίγη φαντασία, αν ο John και η Yoko ζούσαν σήμερα, το bed-in δεν θα ήταν τίποτα περισσότερο από ένα post στο Facebook και το Instagram. Ή άντε κάποιο live video στα social media τους, για το οποίο θα είχαν προειδοποιήσει την προηγούμενη ημέρα με κάποιο μυστηριώδες post, στα χνάρια που χάραξε ο Thom Yorke. Και σίγουρα το like μας δεν θα άλλαζε τον κόσμο (ίσως μόνο για λίγο τον δικό τους).
Άλλωστε και η ίδια η Yoko Ono, όταν πριν λίγα χρόνια ανέβαζε στο YouTube το Bed Peace (το ντοκιμαντέρ δηλαδή που προέκυψε από τα bed-in), έγραφε ότι «το 1969 εγώ κι ο John ήμασταν τόσο αθώοι, που πιστεύαμε πως κάνοντας το bed-in θα βοηθούσαμε να αλλάξει ο κόσμος. Ίσως και να έχει βοηθήσει. Τότε δεν το γνωρίζαμε». Το 1969, πάντως, το «ό,τι γράφει, δεν ξεγράφει» είχε μεγαλύτερη ισχύ και δεν ήταν όλα ένα delete μακριά (εκτός κι αν είσαι άτυχος και προλάβεις να γίνεις screenshot…). Όχι ότι θα «έσβηναν» το bed-in. Αλλά κι εκείνο θα είχε τη μοίρα που έχει οτιδήποτε μέσα στον ωκεανό πληροφοριών που διακινείται καθημερινά: θα έπεφτε στην ιντερνετική λήθη.
Έγινε όμως το 1969. Και τελικά, τι είπαν; Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από όσα μπορεί να κωδικοποιήσει ένα «Give sleep a chance».
{youtube}mRjjiOV003Q{/youtube}
