Η μουσική και ο ρυθμός δεν υπάρχουν μόνο όπου υπάρχει ήχος. Δεν υπάρχουν μόνο στις μελωδίες αλλά και στις παύσεις και τις σιωπές. Η ποίηση δε βρίσκεται μόνο στο χαρτί και τους στίχους αλλά και σε κάθε καλλιτεχνική συλλαβή που ανασύρεται από το βάθος και συνοψίζει μακροσκελή νοήματα. Η ποίηση και η μουσική είναι δύο αλληλένδετες τέχνες που συχνά συγχέονται πρακτικά, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που τα ποιήματα μοιάζουν με τραγούδια αλλά και το αντίθετο. Η ελληνική σκηνή έχει συχνά τιμήσει ποιητές και συγγραφές άλλοτε αποσπασματικά και άλλοτε αφιερώνοντας ολόκληρα άλμπουμ στους μάγους του χαρτιού. Η παρούσα δεκάδα, που καταγράφεται με χρονολογική σειρά, χωρίζεται σε πέντε απόπειρες που έρχονται από τη δεκαετία του ’90 και άλλες πέντε που εμφανίστηκαν στα χρόνια της κρίσης, από το 2010 δηλαδή και μετά.
Τρύπες – Μια εποχή στην κόλαση
Το Υπέροχο Τίποτα (1993) είναι κατά κάποιον τρόπο η πρώτη επίσημη προσωπική δουλειά του Γιάννη Αγγελάκα, ενόσω οι Τρύπες ήταν ακόμη εν ενεργεία. Μάλιστα, η παραγωγή του άλμπουμ είναι η πειραματική προσέγγιση του συνιδρυτή, μπασίστα και κύριου συνθέτη του συγκροτήματος, Γιώργου Καρρά, ενώ από το άλμπουμ περνούν σχεδόν όλα τα υπόλοιπα μέλη σε θέση οργανοπαίκτη. Μέσα σε αυτό συμπεριλαμβάνονται τέσσερις «παραγγελίες» του σκηνοθέτη Νίκου Γραμματικού για την ταινία του Η εποχή των δολοφόνων, που κυκλοφόρησαν αρχικά σε μικρό βινύλιο. Ένα από τα κομμάτια του soundtrack ήταν και η μελοποίηση του ποιήματος «Μια εποχή στην κόλαση» του Αρθούρου Ρεμπώ. Ενδιαφέρον έχει η εμφάνιση του σχήματος στην ταινία όπου παίζουν τη συγκεκριμένη μελοποίηση.
Διάφανα Κρίνα – Μέρες αργίας
Η αγάπη των μελών ενός γκρουπ από τα σημαντικότερα της ελληνόφωνης ροκ σκηνής για την ποίηση και τη λογοτεχνία είναι γνωστή. Τόσο ο μπασίστας και κύριος στιχουργός Παντελής Ροδοστόγλου όσο και ο εμβληματικός frontman Θάνος Ανεστόπουλος που δε βρίσκεται πια στη ζωή, δήλωσαν πολλές φορές ότι αυτές οι επιρροές συγκαταλέγονται στα αίτια που αυτή η μπάντα δημιουργήθηκε και δημιούργησε. Η μελοποίηση ποιημάτων ήταν κάτι συχνό στην πορεία του γκρουπ αλλά και στη μοναχική πορεία του Ανεστόπουλου και αυτό αποδεικνύεται ότι ένα από τα μεγαλύτερα hit τους είναι οι "Μέρες αργίας" σε ποίηση του Διονύση Καψάλη.
Active Member – Καμπάνα
Οι Active Member χάραξαν εξ αρχής μια διαφορετική πορεία σε σχέση με τους μουσικούς και τα σχήματα που αποτέλεσαν το πρώτο κύμα του ελληνικού hip hop. Προσδίδοντας στην ταυτότητα του project το χαρακτηρισμό "low bap", με ποιητικές φόρμες, λογοτεχνικές αναφορές και στοιχεία φυσικού και αναλογικού ήχου, ο Μιχάλης Μυτακίδης ή BD Foxmoor, ο πυρήνας των Active Member, δεν έκρυψε ποτέ την αγάπη του για τις μεγάλες μορφές των γραμμάτων, εγχώριες και διεθνείς. Μια από αυτές είναι και ο Κώστας Βάρναλης, για αυτό και το μακρινό 1998 προχώρησε στη μελοποίηση του ποιήματος "Καμπάνα", το οποίο προστέθηκε στον δίσκο Οι μύθοι του βάλτου. Μάλιστα, το κομμάτι επανακυκλοφόρησε πριν από λίγα χρόνια.
Magic De Spell – Εμένα οι φίλοι μου
Καμιά φορά η εκκωφαντική επιτυχία που μπορεί να προκαλέσει ένα δημιούργημα τέχνης είναι τόσο πελώρια που μπορεί να επισκιάσει πολλά αξιόλογα επιμέρους στοιχεία. Όμως τέτοιες στιγμές είναι και αυτές που παραμένουν αναλλοίωτες και αξέχαστες στον χρόνο ό,τι και αν επακολουθήσει. Ήταν 1998, όταν οι Magic De Spell, το μακροβιότερο σχήμα της ελληνικής ανεξάρτητης σκηνής, που τη δεκαετία του '90 αποφάσισαν να κάνουν στροφή στον ελληνικό στίχο, έβαλαν τη στάμπα τους στην ελληνική δισκογραφία μελοποιώντας το μοναδικό και πλέον κλασικό "Εμένα οι φίλοι μου" της Κατερίνας Γώγου το 1998. Οι κοφτεροί στίχοι μιας αναρχικής μορφής που δε σταματάει να γοητεύει τις νέες και όχι μόνο γενιές σε συνδυασμό με την ξεχωριστή ενορχήστρωση - με εκείνο το χαρακτηριστικό slapping στο μπάσο – γέννησαν μια στιγμή του ελληνικού πενταγράμμου που εξελίχθηκε σε σύνθημα και ορόσημο για την εναλλακτική σκηνή της χώρας αποκτώντας διαστάσεις ύμνου.
Μωρά στη Φωτιά – Εμβατήριο πένθιμο και κατακόρυφο
Όπως και πριν, έτσι και τα Μωρά στη Φωτιά είναι πια ένα project που αφορά καθολικά τον ιδρυτή τους Στέλιο Σαλβαδόρ. Στο δεύτερο και πολύ πετυχημένο άλμπουμ του συγκροτήματος Θεατρίνοι που κυκλοφόρησε το 1999, συνυπήρξαν τρεις μελοποιήσεις. Ο Σαλβαδόρ έχει δηλώσει ότι η ποίηση μπορεί να βοηθήσει της ζωή μας για να πάρουμε απαντήσεις που δεν έχουμε ποτέ σκεφτεί αλλά και για να απαλύνει τον πόνο. Στο εν λόγω άλμπουμ, λοιπόν, καταπιάστηκε με τρεις αγαπημένους του ποιητές, τον Κώστα Καρυωτάκη, τον Οδυσσέα Ελύτη και τον Γιώργο Σεφέρη. Το "Εμβατήριο πένθιμο και κατακόρυφο" είναι το ποίημα του Καρυωτάκη που επέλεξε να μελοποιήσει και έχει μάλιστα υπογραμμίσει πως οι στίχοι, ακόμα και ο τίτλος, είναι από τους πιο αντιπροσωπευτικούς της ζωής του. Αγώνες για το ψωμί και το αλάτι, έρωτες, πλήξη.
Δημήτρης Πουλικάκος και Socos – Η Ύδρα των πουλιών
Η Veego Records πρωταγωνιστεί όλο και περισσότερο στις κυκλοφορίες βινυλίων της ελληνικής indie σκηνής αλλά συχνά εκπλήσσει και με κυκλοφορίες παλαιότερων άλμπουμ, όπως το σταυροδρόμι που συναντήθηκαν ο Δημήτρης Πουλικάκος και ο Socos ενώνοντας τις δυνάμεις τους για να «ζωντανέψουν» τα ποιήματα του Νίκου Εγγονόπουλου, του πατέρα του υπερρεαλισμού στην Ελλάδα. "Η Ύδρα των πουλιών" κυκλοφόρησε σε cd από την Puzzle Music το 2010, με μια παραγωγή που ακούγεται φρέσκια και σύγχρονη 14 χρόνια μετά. Αξίζει να σημειωθεί η φιλική και συναδελφική σχέση του Πουλικάκου με τον Εγγονόπουλο όταν λίγο πριν από τη χούντα, συμμετείχαν και οι δύο στην έκδοση του λογοτεχνικού περιοδικού "Πάλι", παρέα με σπουδαίες προσωπικότητες της εποχής, όπως ο Κουτρουμπούσης, ο Βαλαωρίτης, ο Ταχτσής, ο Εμπειρίκος και άλλοι.
Το Σύνταγμα της Ηδονής – Μην ξεχνάς
Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος είναι αναμφίβολα μια μορφή των γραμμάτων που άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στην καλλιτεχνική ιστορία της χώρας τόσο με το έργο όσο και με τη στάση που κράτησε ο ίδιος στη ζωή του. Το 2012 κυκλοφόρησαν 5 μελοποιήσεις του από το project «Το Σύνταγμα της Ηδονής». Δυστυχώς, δεν είναι γνωστές περαιτέρω πληροφορίες για τη σύσταση και τη μορφή του project, πέρα από κάποιες αναρτήσεις στο YouTube. Σημασία έχει πως η ποίηση του Χριστιανόπουλου βρήκε ακόμα ένα καταφύγιο σε μια εξαιρετική, πολύ πειραματική, ηλεκτρονική φόρμα.
Lost Bodies - Θυμήσου, σώμα
Οι Lost Bodies είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση για τα ελληνικά δρώμενα. Με τη sui generis ταυτότητά τους, με στοιχεία punk, rock, electronica, αφηγηματικά, σατιρικά, περισσότερο θολώνουν την προσπάθεια για σαφή και συγκεκριμένο χαρακτηρισμό τους και φαίνεται σαν να είναι και αυτή η επιδίωξή τους. Δε χωρούν πουθενά και παράλληλα ανήκουν παντού. Στο βιογραφικό τους, λοιπόν, αποφάσισαν να προσθέσουν τον δίσκο Φιγουρίνι πίσω στο 2013, όπου υπήρχαν στίχοι του Κωνσταντίνου Καβάφη και του Μίλτου Σαχτούρη. Με τον δικό τους ξεχωριστό και προχωρημένο τρόπο, πείραξαν κάποια ποιήματα και οδηγήθηκαν σε μια παραγωγή που θυμίζει και τα μυσταγωγικά στοιχεία που συμπεριλαμβάνουν στα live τους. Αρκετά αγαπημένο κομμάτι του άλμπουμ είναι το Θυμήσου, σώμα, που στο άκουσμά του μπορεί ο καθένας να φανταστεί πως ο μεγάλος ποιητής μάλλον θα αγαπούσε αυτήν την αλλόκοτη και πνευματώδη προσέγγιση.
Υπόγεια Ρεύματα - Federico Garcia Lorca
Το 2013, τα Υπόγεια Ρεύματα κυκλοφόρησαν τον δίσκο Τους έχω βαρεθεί σε συνεργασία με τον Θάνο Μικρούτσικο. Τα 15 τραγούδια του δίσκου ήταν επανεκτελέσεις της μπάντας σε ήδη αναγνωρισμένες κυκλοφορίες του μεγάλου συνθέτη προσδίδοντάς τους μια πολυεπίπεδη προσέγγιση που στο τέλος δικαιώνει απόλυτα αυτήν τη συνάντηση. Μέσα σε αυτές τις επανεκτελέσεις, δε θα μπορούσε να λείπει το “Federico Garcia Lorca” του Νίκου Καββαδία, ενός ποιητή που έχει αγαπηθεί ιδιαίτερα και βασικό έναυσμα για αυτήν την απήχηση στάθηκε η στάση του ίδιου του Μικρούτσικου, ο οποίος μέσα από τις μελοποιήσεις του έφερε τον ποιητή πιο κοντά στο ευρύ κοινό, αφού μέχρι τότε οι κριτικοί δε φέρονταν στο έργο του και με τον πιο ζεστό τρόπο. Αυτή είναι ακόμη μια απόδειξη πως οι τέχνες είναι αλληλένδετες και η μία μπορεί να προσφέρει στην άλλη.
Δραμαμίνη - Σε παλαιό συμφοιτητή
Οι Δραμαμίνη αποφάσισαν το 2014 να φέρουν στη δημοσιότητα το δικό τους άγγιγμα σε αρκετά ποιήματα του Κώστα Καρυωτάκη, τον οποίο αγαπούν ιδιαιτέρως. Τα αδέρφια Μιχαηλίδη που είναι οι βασικοί πυλώνες του γκρουπ, έχουν συνηθίσει το κοινό τους να πειραματίζονται με διάφορα project και ήχους. Παίζουν session μουσικοί σε άλλα σχήματα, ζωγραφίζουν, σκηνοθετούν και αγαπούν πολύ την ποίηση. Έτσι, αποφάσισαν να κυκλοφορήσουν το διπλό άλμπουμ Με το μηδέν και το άπειρο να συμφιλιωθούμε, ένα πολύ πρωτοποριακό εγχείρημα, αφού τα τραγούδια προστέθηκαν και στο διαδραστικό video game που δημιούργησαν, μέσω του οποίου ο θεατής μπορεί να περιπλανηθεί ψηφιακά στην πόλη της Πρέβεζας του 1928, όπου ο ποιητής πέρασε το τελευταίο διάστημα της ζωής του προτού κόψει μόνος του το νήμα της ζωής του, να λύσει γρίφους στο δωμάτιό του και να διαβάσει κείμενα της εποχής αντλώντας έτσι μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για την καθημερινότητα της περιόδου εκείνης.
