«To hip hop είναι από τα παιδιά της jazz» είχε πει κάποτε ο Nas -και όχι μόνο μιας και για την εκλεκτική αυτή συγγένεια έχουν γραφτεί διατριβές ολόκληρες στην ακαδημία της μουσικολογίας και στον μουσικό τύπο. Και πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς όταν από τη γέννηση του hip hop πριν πενήντα χρόνια μέχρι και σήμερα οι rapers και οι hip hop παραγωγοί ξεκολλάνε με το τσουβάλι samples και υλικό από το ευρύτερο jazz οικοδόμημα για να χτίσουν και να ντύσουν τα δικά τους blocks από beats και ρίμες.
Από τους A Tribe Called Quest μέχρι τους The Roots, από τον Ghostface Killah μέχρι τον Kendrick Lamar, από το Jazzmatazz album του Guru μέχρι το Shades of Blue του Madlib τα παραδείγματα του δημιουργικού διαλόγου δαιμόνιων rappers και hip hoppers με την jazz και τα ιδιώματά της είναι πολλά και το ένα καλύτερο από τ’ άλλο. Ενώ αν και σαφώς έρχεται πιο γρήγορα στο μυαλό το take του βρετανικού jazz rap σχήματος Us3 στο “Cantaloupe Island” του Herbie Hancock -κι αν έχει παίξει το “Cantaloop” σε γενιές και γενιές από μπαράκια εδώ και τριάντα χρόνια- το vice versa ήταν πάντα κι αυτό πάνω στο τραπέζι. Δεν είναι λίγοι οι jazz ογκόλιθοι που ασχολήθηκαν με το rap και το hip hop ψάχνοντας σε ανύποπτο χρόνο τις γέφυρες που σήμερα έχουν αναπτυχθεί σε ένα ολόκληρο δίκτυο δημιουργίας. Μια συνομιλία δεν μπορεί ποτέ να είναι μονόδρομος και ένα blast-from-the-past play στο “Blow” ή στο “Fantasy” του Miles Davis είναι η πιο εύγλωττη απόδειξη.
Αυτόν τον αντίστροφο δρόμο διάβηκαν και οι Kepler Is Free, το αθηναϊκό σχήμα που μας συστήθηκε το 2020 με το εξαιρετικό ντεμπούτο album του, Teegarden, από το label της Veego Records, βάζοντας τα θεμέλια μιας φρέσκιας προσέγγισης στην εγχώρια jazz, όταν μια μέρα, πριν μερικούς μήνες, μπήκαν στο studio PiGi του Gustav Penka για να γράψουν το rework τους στο “Spike Lee” από το τελευταίο, περσινό album του ΜΕΤΡΟ. Άλλη μια κυκλοφορία – έκπληξη από την Veego Records, που «εγκαινιάζει» έτσι και τη συνεργασία της Veego Records με τον ΛΕΞ, άλλη μια πολύ ωραία ιδέα του αεικίνητου ιδρυτή της, Ανδρέα Μητρέλη που μετουσιώνεται σε ευπρόσδεκτη, εθιστική πράξη.
«Μιλούσαμε πολύ με τον ΛΕΞ στο πλαίσιο της συνεργασίας μας, μιλούσαμε για μουσική, για ήχους, για συνεργασίες, πόσο μας αρέσουν ο Kendrick Lamar, οι BADBADNOTGOOD και όλος αυτός ο ήχος. Τότε ήταν που του ‘’πέταξα” την ιδέα να πάρουν οι Kepler (Is Free) κάποιο κομμάτι του, να το δουλέψουν πάνω σε jazz φόρμα», μας λέει ο Ανδρέας Μητρέλης όταν τον ρωτάμε πώς προέκυψε αυτό το rework. «Μου είπε, “ναι όποιο κομμάτι θες πάρ’το”. Ρώτησα τα παιδιά, διάλεξαν το “Spike Lee”, μπήκαν μια μέρα στο studio και το έγραψαν. Έχουν πάρει τα a capella φωνητικά του ΛΕΞ και τα έχουν πλαισιώσει με τη δικιά τους πρωτότυπη μουσική. Νομίζω ότι ταίριαξαν με τη μελωδικότητα της φωνής του ΛΕΞ, από τον τρόπο που έχει να περνάει από ματζόρε σε μινόρε από τη μια στροφή στην άλλη κάτι που είναι πολύ χαρακτηριστικό και των ίδιων των Kepler Is Free στον τρόπο που χειρίζονται τη μουσική για να δημιουργούν συναισθήματα».
Όσο για τους Kepler Is Free φαίνεται ότι αυτό το rework είναι ένα όραμα που έγινε πραγματικότητα. «Ήταν μια ιδέα που είχαμε καιρό, θέλαμε να κάνουμε μια συνεργασία με έναν ράπερ, είμαστε λάτρεις όλων αυτών των ραπ παραγωγών που έχουν jazz samples, όπως οι δουλειές του Ghostface Killah, ιδίως το album Sour Soul με τη συνεργασία με τους BADBADNOTGOOD που είναι και βασική επιρροή μας έτσι κι αλλιώς. Το είχαμε επικοινωνήσει αυτό στον Ανδρέα τον Μητρέλη και είχε διαμορφωθεί εν τέλει κάπως σαν ένα κοινό μας όραμα» λέει ο Νικηφόρος Nugent, o άνθρωπος πίσω από τα πλήκτρα των Kepler Is Free. «Ο Ανδρέας είναι που έριξε τη συγκεκριμένη ιδέα στο τραπέζι και βοήθησε να συμβεί, κι εμείς φυσικά δεν θα μπορούσαμε να χάσουμε την ευκαιρία να κάνουμε αυτό που οραματιζόμασταν με τον πιο επιδραστικό ράπερ της δεκαετίας. Και μάλιστα ο Ανδρέας μας το είχε πει τις μέρες κοντά στη μεγάλη συναυλία του ΛΕΞ στη Νέα Σμύρνη – ήταν φανταστικό».
‘Όταν τον ρωτάω γιατί το “Spike Lee” μου λέει ότι και εκείνους -όπως και πολλούς άλλους ακροατές του δίσκου- τους κέρδισε το ευφυές και ουσιαστικό παιχνίδι των references. «Όλος ο δίσκος έχει πολλά δυνατά σημεία αλλά ίσως καταλήξαμε σε αυτό για το παιχνίδι που κάνει με πολλές αναφορές και references. Είμαστε κι εμείς Spike Lee fans και η όλη δομή του κομματιού μας έκανε να μπορούμε εύκολα να το οραματιστούμε ως ένα κομμάτι στο οποίο θα μπορούσαν να ακουστούν και οι Kepler. Κατά τα άλλα το κομμάτι είναι κλασσικό Kepler στιλ: όλα μετράνε, όλα παίζουνε, οτιδήποτε μπαίνει μέσα, χωρίς στοπ, χωρίς σκέψεις για το που πρέπει να μπει μια τελεία αισθητικά. Όλα μετράνε μέχρι να απορριφθούν».
Ναι, εδώ δεν είναι Μπρούκλιν, δεν είναι Σικάγο, δεν είναι Λονδίνο. Εδώ είναι Βαλκάνια, Θεσσαλονίκη, Αθήνα και Πάτρα και μερικές φορές, με αφορμές όπως αυτή, είμαστε πολύ χαρούμενοι για αυτό.
H ηχογράφηση του "Spike Lee" έγινε στo PiGi Studio, σε παραγωγή Kepler Is Free/Βασίλη Αλεξόπουλου . To mastering έγινε στο Cave Studio από τον K. Ekelon.
