Δεν ξέρω πόσοι έγιναν σοφότεροι μετά τις χθεσινές ανακοινώσεις για τα μέτρα που αφορούν στον Πολιτισμό, αλλά σίγουρα θα χρειαστούν διευκρινίσεις και εξειδικεύσεις τις επόμενες μέρες. Ανακοινώθηκαν αρκετά, πολλά προς τη σωστή κατεύθυνση για την επανεκκίνηση των δραστηριοτήτων του Πολιτισμού, μερικά πάνω και από τον χρόνο ή την προσπάθεια που διατέθηκε για να μελετηθούν - και σ' αυτό μεγάλο ρόλο έπαιξε και η πίεση από δεκάδες χιλιάδες κόσμο τις προηγούμενες μέρες και οι κινητοποιήσεις. Θα προσπαθήσουμε να αποκρυπτογραφήσουμε τα κύρια σημεία που αφορούν στις ζωντανές εκδηλώσεις, τους διοργανωτές, όσους εργάζονται γι' αυτές, αλλά και το κοινό. Παράλληλα, θα δούμε τα σημεία τα οποία θέλουν βελτίωση ή δεν μπήκαν καν στη συζήτηση, όπως αυτό των δημιουργών.
Οι ημερομηνίες
Αυτό που κρατάμε αρχικά, είναι πότε ανοίγουν οι χώροι:
18 Μαΐου: Αρχαιολογικοί χώροι
1η Ιουνίου: Θερινά Σινεμά
15 Ιουνίου: Μουσεία
15 Ιουλίου: Ανοιχτοί χώροι για ζωντανές εκδηλώσεις.
Πώς θα γίνονται πλέον οι συναυλίες
- Θα λάβουν χώρα μόνο σε ανοικτούς χώρους και μετά τις 15 Ιουλίου.
- Θα υπάρχει όριο πληρότητας χώρου 40% και απόσταση 1,5 μέτρου μεταξύ των παρευρισκομένων. Η απόσταση αυτή είναι εύκολο να τηρηθεί όταν υπάρχουν θέσεις. Όταν δεν υπάρχουν θέσεις και πάλι η απόσταση του 1,5 μέτρου ισχύει, αλλά εκεί θα πρέπει να εξασφαλίζεται από τον διοργανωτή ότι τηρείται.
- Συστήνεται στο κοινό να φορά προστατευτική μάσκα και να έχει μαζί του αλκοολούχο διάλυμμα.
- Είσοδος και έξοδος στον χώρο, βάσει πρωτοκόλλου.
- Επί σκηνής, αν οι καλλιτέχνες δεν φορούν ιατρική μάσκα πρέπει να βρίσκονται μεταξύ τους σε απόσταση 1,5 μέτρου.
- Κουπόνι πολιτιστικών παραγωγών για το κοινό, που δίνει τη δυνατότητα στο κοινό (εδώ βάζουμε ένα ερωτηματικό, θα χρειαστούν διευκρινίσεις, όπως θα διαβάσετε και στη συνέχεια) να μην πάρει τα χρήματά του πίσω και να χρησιμοποιήσει το προπληρωμένο εισιτήριό του για μια παραγωγή που ακυρώθηκε σε άλλες εκδηλώσεις, του ίδιου διοργανωτή, που θα πραγματοποιηθει μέσα στους επόμενους 18 μήνες.
Ποιος θα πάρει την ευθύνη για κρούσμα κορονοϊού σε ζωντανή εκδήλωση;
Το μπαλάκι για την απόσταση του 1,5 μέτρου, και γενικότερα για την ασφάλεια του κοινού, πέφτει στους διοργανωτές. Ακόμα και σε εκδηλώσεις καθήμενων θέλει αυστηρή επιμέλεια (προγραμματισμός εισόδου-εξόδου, security, ταξιθέτες, κίνηση κόσμου ανάμεσα στις θέσεις, πλάνο σε περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά). Τι θα γίνει, όμως, με την αστική ευθύνη; Μπορεί να πάρει μια τόσο σοβαρή ευθύνη ένας διοργανωτής, αν σε μια εκδήλωση εκατοντάδων ανθρώπων, ένας κολλήσει τον ιό; Οι ασφαλιστικές εταιρίες δεν καλύπτουν επιπτώσεις πανδημίας. Επιπλέον, σε συναυλίες ορθίων, είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να ελεγχθεί η τήρηση της απόστασης, χωρίς να χρειάζονται κάθε τόσο συστάσεις, μέτρα, μεζούρες και άλλα που δεν συνάδουν με το πνεύμα ενός live. Κι εδώ δεν θα βάλουμε ταμπέλες. Είτε rock είναι η συναυλία, είτε dance, είτε εντεχνο-λαϊκή, είτε πανηγύρι με καθιστούς κι όρθιους, οι συνθήκες συγχρωτισμού και οι φυσικές αντιδράσεις του κόσμου τη στιγμή που "συντονίζεται" με τον καλλιτέχνη και τη μουσική, διαφέρουν ελάχιστα.
Photo: Νίκος Ζαραγκόπουλος
Είναι βιώσιμα τα events με 40% πληρότητα;
Προφανώς και θα υπάρξει σχετική επίσημη ενημέρωση από τους διοργανωτές, όταν θα εκτιμηθούν τα νέα δεδομένα, αλλά οι πρώτες αντιδράσεις μιλούν για μη βιώσιμα events, αν η πληρότητα του χώρου φτάνει το 40%. Οι διοργανωτές θα ζητήσουν, σύμφωνα με πληροφορίες, επιδοτήσεις για όσες τελικά εκδηλώσεις λάβουν χώρα. Θα χρειαστεί να προσαρμοστεί όλο το μοντέλο (κόστος ενοικίασης χώρου, τιμές εισιτηρίων, συμμετοχή -μέσω επιδότησης- του κράτους, αμοιβές καλλιτεχνών). Ένας ολόκληρος κόσμος πρέπει να συντονιστεί, συμπιέζοντας τα έσοδά του (και μην πάει μόνο το μυαλό σας σε κρατικοδίαιτους λεφτάδες, υπάρχουν αρκετοί εκεί έξω που βιοπορίζονται σχεδόν αποκλειστικά και οριακά από τις ζωντανές εμφανίσεις), κι αυτό χωρίς κάποιο ήδη μελετημένο, βιώσιμο πλάνο. Ειδικότερα, ίσως πρέπει να προβλεφθεί ότι οι Δήμοι θα προσφέρουν φέτος το καλοκαίρι τους χώρους τους δωρεάν ή με ένα ελάχιστο αντίτιμο σε εταιρίες με αποδεδειγμένη εμπειρία στον χώρο, με κάποιες προϋποθέσεις που θα πρέπει να τηρούνται και οπωσδήποτε όχι σε αεριτζήδες που μπορεί να εμφανιστούν. Περισσότερα, πάντως, για το τι συμβαίνει στην Ευρώπη μπορείτε να διαβάσετε στο αναλυτικό άρθρο που δημοσιεύσαμε προ ημερών: για τις αντιδράσεις των ιδιοκτητών χώρων στη Μ. Βρετανία και τη βιωσιμότητα τέτοιων πλάνων.
Οπωσδήποτε πρέπει να μελετηθούν, οπωσδήποτε κάποια events πρέπει να δοκιμαστούν, βέβαια.
Δεν υπάρχει άλλη λύση: σε μία αβέβαιη εποχή, θα πάμε αναγκαστικά σε αβέβαιες και περίεργες λύσεις, κι αυτό όσο μας επιτρέπει ο καιρός και η εξέλιξη της πανδημίας. Γιατί σε κλειστούς χώρους και με πιθανή αναζωπύρωση των κρουσμάτων το προσεχές φθινόπωρο, τα πράγματα θα είναι πιο δύσκολα.
Η διευκόλυνση όσων λάβουν το επιχειρηματικό ρίσκο θα συγκρατήσει την ανεργία.
Υπάρχουν ζητήματα που θα διευκολύνουν τις εταιρίες διοργάνωσης να βγουν από την αδράνεια και να τολμήσουν, όπως η αναστολή των φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεών τους, η αναστολή προκαταβολής φόρου κ.α. Αυτά είναι εκτός συζήτησης, ακόμα. Να διευκρινίσουμε, όμως, κάτι. Κερδισμένος θα είναι και ο εργαζόμενος. Αν δεν πάρει το ρίσκο η εταιρία διοργάνωσης, οι εργαζόμενοι θα μείνουν για ένα διάστημα σε κατάσταση αναστολής σύμβασης και στη συνέχεια θα απολυθούν. Κι έπειτα, δεν είναι μόνο αυτοί που θα απολυθούν. Είναι κι αυτοί που δεν θα προσληφθούν. Ο φετινός Απρίλιος έχει 233.626 λιγότερες προσλήψεις. Αρνητικό ρεκόρ 20ετίας. Τι λέτε; Θα τα πάμε καλύτερα τον Μάιο, τον Ιούνιο και τον Ιούλιο που είναι μήνες εποχιακών προσλήψεων; Θα έχουν δουλειά οι εξωτερικοί συνεργάτες (για παράδειγμα ένα γραφείο Τύπου); Δεν θα πράξουν το ίδιο και με τους εργαζόμενους ή συνεργάτες τους; Επομένως, οι έκτακτες φορολογικές διευκολύνσεις και ο δανεισμός, δεν είναι κάποιου τύπου αίτημα για κρατικοδίαιτους, είναι αίτημα που θα κινήσει την αγορά και θα κρατήσει δουλειές. Ειδικά, οι ελεύθεροι επαγγελματίες του χώρου με τους οποίους μιλήσαμε είναι σε απόγνωση αυτή τη στιγμή και με πλάνο... ανεργίας.
Δεν θα έχουμε φεστιβάλ και συναυλίες με ονόματα από το εξωτερικό.
Φεστιβάλ και συναυλίες με ονόματα από το εξωτερικό δεν θα πραγματοποιηθούν εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, κι αυτό γιατί όλα τα tour έχουν ακυρωθεί ή ακυρώνονται λόγω της παγκόσμιας κατάστασης, ενώ υπάρχουν οι περιορισμοί των μετακινήσεων και μια τεράστια ταλαιπωρία όσων θα το επιχειρήσουν προσεχώς, συν τις προληπτικές εξετάσεις ή τις ημέρες καραντίνας, ανά χώρα. Αυτή είναι η γενική εικόνα και οι όποιες εξαιρέσεις θα επιβεβαιώσουν τον κανόνα. Σε αρκετές χώρες, όπως για παράδειγμα στη Γερμανία, υπάρχει καθολική απαγόρευση ζωντανών εκδηλώσεων μέχρι 31 Αυγούστου. Σε συζητήσεις μας με ανθρώπους της αγοράς, διαπιστώνουμε ότι θα γίνει προσπάθεια (αν λυθούν τα προαναφερθέντα ζητήματα) για συναυλίες με εγχώρια ονόματα, κι αφού έχει εξασφαλιστεί το ότι η εξίσωση βγαίνει. Πάντα και με βασική παράμετρο την ασφάλεια και την υγεία μας. Κανείς από αυτούς δεν θα ήθελε να ρισκάρει και να φέρει το βάρος (ό,τι και να σημαίνει αυτό) οποιουδήποτε κρούσματος. Και θα πρέπει κι εμείς να στηρίξουμε έμπρακτα και τηρώντας τους κανόνες.
Photo: Ντιάνα Καλημέρη
Μοντέλο Ισπανίας, αλλά πιο άναρχο ή... τολμηρό.
Το μοντέλο που ακολουθούμε, είναι περισσότερο κοντά στο "τολμηρό" της Ισπανίας, μόνο που μοιάζει πιο άναρχο και χωρίς προδιαγραφές εφαρμογής. Μοιάζει να έγινε με την πίεση να βρεθεί άμεσα λύση, να γίνουν εκδηλώσεις, χωρίς να διευκρινίζεται ποιος θα είναι ο μέγιστος αριθμός των ατόμων (π.χ. είναι δυνατόν να γίνει φεστιβάλ με 10.000 ανθρώπους, ακόμα κι αν χωράνε σε χώρο 30.000;) και χωρίς κάποια στάδια εφαρμογής. Σε πολλές χώρες υπάρχει καθολική απαγόρευση μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, αφού δεν μπορείς να κυνηγάς τον κόσμο με τη μεζούρα σε ένα φεστιβάλ. Η Ισπανία είναι η πρώτη που "άνοιξε" τον τομέα των συναυλιών, αλλά με όρους και στάδια, όπως έχουμε ήδη πει. Το πρώτο εξ αυτών περιελάμβανε πολιτιστικές εκδηλώσεις έως 30 ατόμων σε χώρους 90+ ατόμων. Στη συνέχεια, θα επιτραπούν events 200 ατόμων σε ανοιχτούς χώρους, αυστηρά καθήμενων και με κανόνες αποστάσεων. Από τις 25 Μαΐου θα επιτραπούν οι συναυλίες έως 50 ατόμων σε κλειστούς χώρους, αρκεί η χωρητικότητά τους να είναι τουλάχιστον τριπλάσια. Στο ίδιο στάδιο, οι συναυλίες σε ανοικτούς χώρους θα επιτραπούν για κοινό έως 400 ατόμων, ενώ θέατρα και σινεμά θα ακολουθήσουν την ίδια πολιτική: κάλυψη του 1/3 των προβλεπόμενων θέσεών τους. Το τελευταίο στάδιο, και αν όλα πάνε καλά, έρχεται στις 8 Ιουνίου, με το άνοιγμα bar και club, πάλι με το 1/3. Στη χώρα μας, δεν υπάρχουν στάδια και δεν υπάρχουν και ασφαλιστικές δικλείδες. Και σίγουρα, τις τελευταίες δεν μπορεί να τις βάλει η ιδιωτική πρωτοβουλία.
Σε περιόδους πανδημίας δεν αφήνεις την αγορά να αυτορυθμιστεί (δεν λέγεται ούτε στο πρώτο έτος οικονομικής σχολής) γιατί μάλλον θα την αφήσεις να απορυθμιστεί.
Στην παρουσίασή της, η Υπουργός ανέφερε ελάχιστα για τις ιδιωτικές εκδηλώσεις. Στις επίμονες ερωτήσεις που ακολούθησαν, δεν φάνηκε να είναι προετοιμασμένη για το πώς θα εξασφαλιστεί η ασφάλεια αλλά και η βιωσιμότητα των εκδηλώσεων. Υπό αυτό το πρίσμα, οι απαντήσεις ήταν μάλλον αμήχανες και κυνικές. Ευθύνη της είναι να ζορίσει τώρα την ομάδα των "ειδικών" και να γίνει δουλειά σοβαρή και σε βάθος. Σημειώσαμε: "η ίδια η αγορά θα αυτορυθμιστεί και θα δούμε πώς θα λειτουργήσει. Η κυβέρνηση θα το παρακολουθήσει συστηματικά" και "ο κάθε επαγγελματίας θα δει και θα αποφασίσει και η Πολιτεία θα ενισχύσει". Αν αυτό σημαίνει ότι η Πολιτεία θα στηρίξει οικονομικά κάποιες εκδηλώσεις, αυτό θα χαροποιήσει τους διοργανωτές και μένει να διευκρινιστεί. Αλλά θα πρέπει η αυτορύθμιση να μην αφορά σε καμία περίπτωση την ασφάλεια και την υγεία των θεατών. Θα χρειαστούν, λοιπόν, πρωτόκολλα, όχι μόνο για την είσοδο και έξοδο των θεατών, όπως ήδη έχει πει, αλλά και πρωτόκολλα ασφαλείας για τις αποστάσεις και τη διενέργεια συναυλιών και φεστιβάλ.
Το κουπόνι πολιτιστικών εκδηλώσεων θα αποτελέσει εθελοντική στήριξη του κόσμου ή θα καταστεί υποχρεωτικό;
Όσο για το κουπόνι πολιτιστικών παραγωγών 18 μηνών για το κοινό: για τους διοργανωτές είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, είναι κάτι που οι ίδιοι είχαν ζητήσει, ώστε να μην καταρρεύσουν οικονομικά αναγκαζόμενοι να επιστρέψουν όλα τα χρήματα των προπωλήσεων. Η Υπουργός μίλησε για δυνατότητα, αλλά θα πρέπει να διευκρινιστεί αν η δυνατότητα είναι μονομερής από τον διοργανωτή, να πει δηλαδή ότι μας δίνει τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε κάτι άλλο, σε κάποια άλλη χρονική στιγμή, αλλά δεν μπορούμε να πάρουμε τα χρήματά μας πίσω, ή είναι δυνατότητα εκείνου που πλήρωσε, να αφήσει τα χρήματά του εκεί, στηρίζοντας με τον τρόπο αυτό τον διοργανωτή. Η δεύτερη περίπτωση θα είναι μια επιλογή του πελάτη-μουσικόφιλου, να πάρει ή όχι τα χρήματά του πίσω.
Το Μητρώο Καλλιτεχνών είναι η μοναδική ευκαιρία (για τον κλάδο) που έφερε αυτή η κρίση. Αρκεί να μη χαθεί σε γραφειοκρατικούς δαιδάλους.
Το μητρώο καλλιτεχνών είναι επίσης προς τη σωστή κατεύθυνση. Γνωρίζουμε όλοι μας πόσο άναρχος είναι ο χώρος και ότι δεν έχει γίνει τίποτα για να καταγραφεί. Μαύρα, άσπρα, ωριαία, εκ περιτροπής, "βάλε το ελάχιστο στην ασφάλιση", τίτλοι κτήσης (οι παλιές αποδείξεις δαπανών), εταιρίες ("βγάλε μου τιμολόγιο και θα σου δώσω τον φόρο"): το παλμαρέ έχει από όλα τα καλά. Μόνο που τελικός χαμένος, δεν είναι αυτός που εισπράττει από το κοινό ή το κρατικό χρήμα. Αυτός θα τον βρει τον τρόπο. Χαμένος είναι αυτός που χρόνια βρίσκεται στον χώρο και τελικά δεν φαίνεται πουθενά ότι είναι επαγγελματίας του πολιτισμού. Επιβάλλονται, λοιπόν, χαλαρά κριτήρια ένταξης στο νέο Μητρώο Καλλιτεχνών και Δημιουργών. Κι αυτά, όπως ανακοίνωσε η Υπουργός, θα υπάρξουν σ' αυτή την οπωσδήποτε δομική μεταρρύθμιση.
Ναι, αν δεν υπήρχε η πίεση, δεν θα ήταν καν στην ατζέντα, αλλά πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι το βήμα έγινε. Από εκεί και πέρα, οι εγγραφές θα ανοίξουν στις 13 Μαΐου στην πλατφόρμα artandcultureprofessionals.services.gov.gr, σε συνεργασία με το υπουργείο Εργασίας, ενώ τα κριτήρια θα προσδιοριστούν με ακρίβεια τις επόμενες μέρες για τον κάθε κλάδο. Δεκτοί θα γίνονται πάντως πτυχιούχοι καλλιτεχνικών σχολών που είναι ενεργοί αλλά και όσοι μπορούν να αποδείξουν ότι εργάζονται συστηματικά για μία σειρά ετών ώστε να μην αποκλειστούν π.χ. αυτοδίδακτοι καλλιτέχνες. Έτσι, λοιπόν, θα μπορούν να εφαρμοστούν και πιο στοχευμένες πολιτικές. Η γρήγορη διεύρυνση της καταγεγραμμένης βάσης των εργαζομένων του Πολιτισμού, θα βοηθήσει τη μέριμνα γι' αυτούς. Αυτή τη στιγμή, όπως δήλωσε χθες η κ. Μενδώνη, καλύπτονται 45.000 άτομα από ένα σύνολο που υπολογίζεται από 100.000 και άνω.
Ήταν 2000 και φτάσαμε στο 2020 για να συζητάμε για το πώς θα ελεγχθεί το παράνομο downloading / streaming.
Η Υπουργός προανήγγειλε την άμεση ψήφιση των διατάξεων κατά της πειρατείας σε όλους τους τομείς του πολιτισμού. Εξάγουμε το συμπέρασμα ότι υπάρχει πολιτική βούληση, απόφαση να διερευνηθεί το θέμα, αλλά δεν υπάρχει κάτι απτό. Συνεπώς, είναι κάτι που θα μελετηθεί και ενδέχεται στο άμεσο μέλλον να παρουσιαστεί.
Ναι στην (αναδρομική) οικονομική ενίσχυση επιπλέον κατηγοριών εργαζόμενων - δεν υπάρχει κάτι άλλο προς το παρόν, ούτε πλάνο για μετά.
Προς τη σωστή κατεύθυνση επίσης η διεύρυνση των δικαιούχων. Επειδή από χθες μας στέλνετε αρκετοί e-mail και μας ρωτάτε αν θα υπάρξει και δεύτερο 800ρι, αυτό που αντιλαμβανόμαστε εμείς είναι αυτό που έχει ειπωθεί και τίποτα παραπάνω: έχουμε αναδρομική επέκταση των δικαιούχων των 800 ευρώ. Θα το λάβουν λοιπόν αναδρομικά όσοι δεν ήταν μέχρι τώρα δικαιούχοι και με τις προϋποθέσεις που περιγράφονται εδώ.
Οι δημιουργοί δυστυχώς δεν ικανοποιήθηκαν.
Ομολογουμένως, το θέμα των δημιουργών πέρασε ξώφαλτσα σε όλο το πλάνο που ανακοίνωσε η Υπουργός, αν εξαιρέσουμε το θέμα της αντιμετώπισης των πειρατικών sites. Κάπου παρέπεσε; Δεν ήταν προτεραιότητα; Υπάρχουν άλλα θέματα και κωλύματα; Η Πρωτοβουλία Δημιουργών, πάντως, εξέδωσε ανακοίνωση και ζήτησε τη στήριξη -επιδότηση ή έστω δανειοδότηση των οργανισμών δικαιωμάτων όπως έγινε παντού στον κόσμο. Αν δεν γίνει αυτό, "θα γίνουν όλα τα sites, όλα τα κανάλια, όλοι οι σταθμοί πειρατικοί, πολύ απλά γιατί δεν θα υπάρχει κανείς οργανισμός στην αγορά να μας προστατέψει", όπως δήλωσαν. Μάλιστα, προειδοποίησαν ότι αν δεν υπάρξει εντός των ημερών κάποια συμπληρωματική ανακοίνωση από το Υπουργείο, θα κλιμακώσουν τις αντιδράσεις τους και ενδέχεται να αποφασίσουν καθολική απαγόρευση των έργων τους.
Ο επίλογος
Αυτό που συμπεραίνουμε είναι ότι ανοίγει ένας σημαντικός όγκος ζητημάτων, για τα οποία μέχρι τώρα οι περισσότερες κυβερνήσεις (και η παρούσα) σφύριζαν αδιάφορα. Κι αυτό έγινε κάτω από την πίεση των ανθρώπων του Πολιτισμού και όλων όσων τους υποστήριξαν, αλλά και φυσικά από την πίεση μιας συνολικής και (δυνητικά) πολύμηνης ανεργίας δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων. Μέλημα της κυβέρνησης θα πρέπει να είναι και η στήριξη των κλάδων που μπαίνουν σε φάση μόνιμης αδράνειας και ανεργίας, αλλά και τα επιμέρους πλάνα. Δεν έχουμε την πολυτέλεια, ούτε για καθυστερήσεις, ούτε για επικοινωνιακά πυροτεχνήματα.
Υπάρχουν και ανορθογραφίες και ζητήματα που δεν αντιμετωπίστηκαν και γι' αυτά θα υπάρχουν δυναμικές αντιδράσεις στο άμεσο μέλλον. Σε κάποιες περιπτώσεις (αλλά κατά διαβολική σύμπτωση εκεί όπου είναι ανέξοδο για το κράτος), το άνοιγμα αυτό γίνεται πολύ πιο φιλόδοξα από άλλες χώρες, αλλά και πάνω από τη δυνατότητα που έχουμε παραδοσιακά ως χώρα να βάλουμε κανόνες και μηχανισμούς. "Εμείς κάναμε το χρέος μας", είναι σαν να λέει η κυβέρνηση, "σας δίνουμε τη δυνατότητα, σας βάζουμε κάποιους γενικούς κανόνες και πράξτε κατά βούληση". Το άνοιγμα των συναυλιών ορθίων χωρίς κανένα περιορισμό μεγέθους κοινού, με αποστάσεις που έγκειται στον έλεγχο και την επιμέλεια του διοργανωτή να τηρηθούν, δεν έχει γίνει πουθενά στην Ευρώπη, εξ όσων γνωρίζουμε. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι από την πίεση του χρόνου δεν ήταν προφανώς εφικτό να μελετηθούν οι παράμετροι από την επιτροπή που συστάθηκε και είναι κάτι που θα γίνει τις προσεχείς ημέρες. Μαζί με αυτή την εξειδίκευση, θεωρούμε ότι πρέπει να ληφθούν όλες οι παράμετροι που αναφέρουμε εδώ και που (μας) έχουν σημειωθεί από τους ίδιους τους φορείς. Πρέπει, επίσης, να μπουν στην εξίσωση και οι δημιουργοί. Και πρέπει να μπουν στην εξίσωση και οι άνθρωποι που εργάζονται στον Πολιτισμό, χωρίς να πηγαίνουμε με το βασανιστικό "μήνα-μήνα". Με συγκεκριμένα μέτρα που θα τους καλύψουν για όλο το διάστημα της απραξίας τους, που θα είναι μεγάλο. Και με λύσεις. Καλό είναι το ότι θα γίνει ένα μικρό ποσοστό εκδηλώσεων, από όσους τέλος πάντων πάρουν το ρίσκο, αλλά η πλειοψηφία του χώρου θα μείνει άνεργη για τους επόμενους μήνες.
Photo: Δημήτρης Καπάνταης
Οι χθεσινές ανακοινώσεις αποτελούν ένα θετικό βήμα, αλλά δεν πρέπει να μείνουν ως ανακοινώσεις - πυροτεχνήματα, ως τσιτάτα. Η δουλειά τώρα αρχίζει, η ισχύς που έχει το μπλα μπλα τελειώνει και θα εξαφανιστεί κάτω από την πίεση απτών αποτελεσμάτων. Τώρα αρχίζει το πραγματικό ζόρι για όλους και αυτό περιλαμβάνει και όσους θα εξειδικεύσουν και θα δουλέψουν τόσο σε αυτά που ανακοινώθηκαν, όσο και σε άλλα που θα τα συμπληρώσουν ώστε να είναι εφικτά και να μην είναι απλώς μια πατάτα που πετιέται καυτή στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Και φυσικά, το μεγάλο ζόρι είναι γι' αυτούς που, βγαίνοντας από αυτή την καραντίνα, διαπιστώνουν απότομα ότι η επιβίωση δεν είναι εφικτή.
