Στο χαοτικό σπίτι της Tori Amos υπάρχουν σκάλες που σε ρίχνουν στο κενό, πόρτες που ανοίγουν στο πουθενά, δωμάτια τα οποία αλλάζουν σχήμα και μέγεθος μέχρι να τα διασχίσεις και παράθυρα που έχουν για θέα παράξενα σύμπαντα, με ξένα αστέρια στους ουρανούς τους. Και σε αυτό το σπίτι ζούνε αχαλίνωτα τα μαινόμενα Κορίτσια της (όπως και η ίδια τα αποκαλεί): τα τραγούδια που έχει μαζέψει στη φαρέτρα της, μέσα στην πολυετή της καριέρα.
Δεν είναι πάντα εύκολο να δηλώνεις θαυμαστής της Tori Amos. Σε έναν κόσμο που μεγάλη μερίδα του κοινού την έχει ξεγράψει ως την ανισόρροπη κοκκινομάλλα με τους αντίστοιχα ανισόρροπους και υπερ-συναισθηματικούς ακολούθους, η ίδια επιμένει να επιτίθεται στις αισθήσεις των ορκισμένων οπαδών με έναν χείμαρρο από πειραματικές, ασυνήθιστες και (ανά στιγμές) πραγματικά αλλόκοτες επιλογές. Αυτό που δεν καταλαβαίνουν βέβαια όσοι δεν λογίζονται ως μύστες των τελετουργικών της Αμερικανίδας, είναι ότι κάθε πειραματισμός της γίνεται σε ένα πλαίσιο ασφαλείας. Εκεί μέσα, το ακροατήριό τής της δίνει χώρο και εμπιστοσύνη να απλωθεί σε ό,τι παράδοξο μπορεί να κατεβάσει το μεγαλοφυές της μυαλό· και, σε αντάλλαγμα, η ίδια υπόσχεται να αγκαλιάσει τον συλλογικό πόνο και να εξηγήσει τη θύελλα που μαίνεται εντός μας. Σε αυτήν τη χώρα, όπου για να βρεις θαυμαστή της πρέπει να τον κυνηγήσεις με το δίκαννο, είχα πρόσφατα μια συζήτηση με έναν αγαπημένο φίλο που μοιράζεται την εκτίμησή μου για την ταλαντούχα δημιουργό, στην οποία προσπαθήσαμε να εξηγήσουμε την επιμονή μας να της συγχωρούμε τα πάντα. Σύμφωνα λοιπόν με αυτόν, υπάρχουν κάποιοι καλλιτέχνες που έχουν δημιουργήσει ένα προσεχτικά φτιαγμένο σύμπαν, με τόσο ισχυρό και αναγνωρίσιμο στίγμα, ώστε και οι ίδιοι μπορεί να χαθούν μέσα του.
Αλλά πώς θα ήταν σήμερα το μουσικό τοπίο, αν δεν είχε υπάρξει ποτέ η ιδιοφυΐα της Amos; Ο καλύτερος τρόπος για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα είναι να βουτήξουμε με το κεφάλι στο ντεμπούτο της ως σόλο καλλιτέχνιδα με το αριστουργηματικό Little Earthquakes, τη χαραυγή του 1992.
Γεννημένη με το όνομα Myra Ellen στη Βόρεια Καρολίνα, κόρη ενός Μεθοδιστή ιερέα, η Amos απέκτησε καρμική σχέση με το πιάνο, καταφέρνοντας να εκτελέσει κομμάτια εξ ακοής στα 2 της μόλις χρόνια και συνθέτοντας δική της μουσική στα 3· ανακαλύπτοντας στο ενδιάμεσο ότι έχει συναισθησία, μπορούσε να οπτικοποιήσει ήχους ως αρχιτεκτονήματα φωτός και χρώματος. Ως πιανιστικό wunderkind, επιπλέον, έγινε το νεαρότερο άτομο που εισήχθη ποτέ στο Ωδείο Peabody του Πανεπιστημίου John Hopkins, ενός από τα κορυφαία ωδεία παγκοσμίως. Κατόρθωσε βέβαια να αποβληθεί στα 11 μόλις χρόνια της, λόγω της άρνησής της να παίξει από την παρτιτούρα. Ίσως έφταιγε και το εκθετικά αυξανόμενο ενδιαφέρον της για τη ροκ μουσική.
Γνωρίζοντας σε κάθε περίπτωση ότι θέλει να γίνει περφόρμερ, η μικρή Tori ξεκινάει στα 13 να παίζει σε gay και piano bars της τοπικής κοινότητάς της, έχοντας ως συνοδό τον ιερέα πατέρα της. Εκεί κέρδισε πολύτιμη αυτοσχεδιαστική εμπειρία, καθώς και μία συνεργατική σχέση εμπιστοσύνης με γκέι αγόρια, που θα την ακολουθήσει για το υπόλοιπο της ζωής της. Εκείνοι της μαθαίνουν λ.χ. με τρυφερότητα (στην οποία δεν ήταν συνηθισμένη) πώς να βάφεται και πώς να φιλάει κι αυτή τους την ανταποδίδει μέσα στα χρόνια, με τραγούδια τα οποία ανακουφίζουν πολύ από τον πόνο της ομοφυλόφιλης εμπειρίας σε έναν ετεροκανονικό κόσμο. Όμως το έντονα θρησκευόμενο περιβάλλον της –με τις αντρικές δυναστικές φιγούρες και τη σεξουαλική καταπίεση– αποδεικνύεται πνιγηρό. Βρίσκει έτσι καταφύγιο στις πιο ελεύθερες, πολυθεϊστικές πνευματικές διδαχές της γιαγιάς της (μητέρας της μητέρας της, εν αντιθέσει με τη βαθιά καταπιεστική πατρική γιαγιά της)· μιας γυναίκας που προερχόταν από ιθαγενείς της Αμερικής και γνώριζε τις φυσιολατρικές τους παραδόσεις.
Στα 17 της, η Tori Amos ξεκινάει να στέλνει υλικό στα κεφάλια της μουσικής βιομηχανίας, καταφέρνοντας να υπογράψει συμβόλαιο για 6 δίσκους με την Atlantic. Υπό τις αυστηρές διδαχές της δισκογραφικής, δημιούργησε τότε το synth pop συγκρότημα Y Kant Tori Read (με ντράμερ τον Matt Sorum, ο οποίος θα κατέληγε τελικά στους Guns N’ Roses). Το 1988 θα κυκλοφορήσουν τον πρώτο τους δίσκο με καταστροφικά αποτελέσματα, μιας και τα εξουσιαστικά στελέχη της Atlantic δίνουν μηδαμινό δημιουργικό έλεγχο, ενώ στην αγορά πηγαίνει άπατος. Αιχμάλωτη του συμβολαίου της, η Amos ξεκινά να δουλεύει στο πρώτο της σόλο άλμπουμ με καινούριους συντελεστές, παλεύοντας διαρκώς να πείσει το label για τις αποφάσεις της. Και κάπως έτσι καταλήγει στο Little Earthquakes.
Υπάρχουν δίσκοι που περιγράφουν άψογα την ταυτότητα ενός μουσικού. Αντίστοιχα, υπάρχουν και πολύ καλογραμμένα ντεμπούτα, που μαρτυρούν την κατεύθυνση και τις δυνατότητες ενός καλλιτέχνη. Έπειτα, υπάρχει η Amos και οι Μικροί της Σεισμοί, που –με τη σαρωτική τους δύναμη– σχημάτισαν ένα καινούριο έδαφος στο 1990s τοπίο· έναν χώρο απόλυτα προσωπικό και λεπτομερή, ο οποίος περιγράφει στην εντέλεια ποια είναι τελικά η Tori Amos. Βραδυφλεγής επιτυχία στην πατρίδα της (#54), ο δίσκος μπαίνει αμέσως στα βρετανικά charts (στο #14), με την πρωτοφανή εξομολογητικότητα της 28άχρονης να πέφτει σαν κεραυνός εν αιθρία στη διψασμένη γη της Γηραιάς Ηπείρου.
Με τη δεκαετία του 1980 να αφήνει ηλεκτρονική επίγευση –συγκροτήματα όπως οι Depeche Mode εξακολουθούσαν να μεσουρανούν– και με τoν αχό του grunge ορυμαγδού των Nirvana να ακούγεται στον ορίζοντα, η Tori Amos δεν ανήκει σε κανένα από τα δύο στρατόπεδα, αιωρούμενη με το πιάνο της μεταξύ ξηράς και ύδατος. Αντλώντας αναφορές από την εσωτερική ειλικρίνεια της Joni Mitchell και τους ευαίσθητους πειραματισμούς της Kate Bush, κάθεται μονήρης σε ένα πιάνο με ουρά εν μέσω της σκηνής και ξεκινά να μιλάει απερίφραστα για τη γυναικεία σεξουαλικότητα, την αντρική επιβολή, την Οδύσσεια της εξερεύνησης του εαυτού σε έναν εχθρικό κόσμο, τη σεξουαλική βία και τη θρησκεία. Με μεγάλους Αρχιτέκτονες όπως ο Béla Bartók να τις ψιθυρίζουν οπλισμούς και πολυρρυθμίες στο αυτί, η πιανίστρια αρχίζει να αναπτύσσει τρόπους έκφρασης, δημιουργώντας σουρεαλιστικά γλωσσικά σχήματα και φτιάχνοντας μουσική τόσο με τα φωνήεντα, όσο και με τα σύμφωνά της.
Στο Little Earthquakes, η τραγουδοποιός φέρεται σαν δασκάλα, που μας μαθαίνει μια ξένη γλώσσα και κάνει το πρώτο της μάθημα παίρνοντας τον ακροατή από το χέρι, για να του δείξει πώς λειτουργούν οι εσωτερικοί μηχανισμοί του λεξιλογίου της, με τις συνδέσεις φαινομενικά άσχετων λέξεων, τη σύνταξή τους και τις αόριστες, μα τόσο δυνατές εικόνες που ξεπηδούν από τον σχηματισμό τους να συνθέτουν το λεξικό μιας πλούσιας, συνειρμικής γλώσσας. Ένα λεξικό το οποίο καταλήγει να είναι απαραίτητο για όσους θαρραλέους σκοπεύουν να περιπλανηθούν στα μετέπειτα άλμπουμ της, που απαιτούν διδακτορικό στα νεφελώδη γλωσσικά σχήματα ("Mr. Zebra", κοιτάω εσένα).
{youtube}9ipCKIxdHTs{/youtube}
Ο δίσκος ανοίγει με το "Crucify", βάζοντας τις χριστιανικές αναφορές σε πρώτο πλάνο και χρησιμοποιώντας τις για να ερμηνεύσει τις αυτοτιμωριτικές τάσεις της, ειδικά μετά την αποτυχία των Y Kant Tori Read. Η μουσικός τραγουδά «έχω αρκετές ενοχές για να ιδρύσω τη δική μου θρησκεία» και διανθίζει το κομμάτι με λέξεις που φέρουν ειδικό θρησκευτικό βάρος, ώστε να υπογραμμίσει την αυτοθυσία των ενοχικών ανθρώπων. Είναι η πρώτη φορά που ακούμε την Amos να χρησιμοποιεί το δεξί χέρι στο πιάνο για να μεταδώσει την αγνότητα παιδικών ύμνων· ένα εργαλείο που θα χρησιμοποιήσει εκτενώς στον δεύτερό της δίσκο Under Τhe Pink (1994). Με εφαλτήριο το δίστιχο «ψάχνοντας έναν σωτήρα μέσα στους βρώμικους δρόμους, ψάχνοντας έναν σωτήρα ανάμεσα στα βρώμικα σεντόνια» μεταπηδά στο "Girl", φέρνοντας τη γυναικεία φύση στο κέντρο του ντισκούρ της, καθώς και την ανάγκη μιας χωρίς εκπτώσεις αυθυπαρξίας. Και κάπως έτσι φτάνουμε στην πιο δυνατή τριάδα και θεματικό πυρήνα του άλμπουμ.
Το "Silent All These Years" εκκινεί με τον πιανιστικό βόμβο μιας μέλισσας και με μια παιδική αφέλεια, η οποία αναπτύσσεται αντιστικτικά προς τα λόγια της. Με αυτόν τον τρόπο στρώνει στο πάτωμα μια στιχουργική μπανανόφλουδα για να εξουδετερώσει οποιονδήποτε θέλει να τη φιμώσει, μιλώντας για την οργή της κρυμμένης φωνής και φορώντας το αρχέτυπο της Μικρής Γοργόνας, που ανταλλάσσει τη φωνή και την ουσία της για την αποδοχή ενός άντρα –κι όλα αυτά, στην κίνηση ματ μιας μόνο πρότασης. Τη σκυτάλη παίρνει το κοφτερό διαμάντι "Precious Things", το πρίσμα του οποίου διαθλά την αιμοδιψή εκδικητικότητα της Amos απέναντι στην αδυσώπητη πατριαρχία σε χιλιάδες δεσμίδες ενός τυφλωτικού, πλην βιτριολικού, φωτός. Το πιάνο εξαπολύει όμβρια, αντιστικτικά ύδατα που μαρτυρούν την κλασική εκπαίδευση της μουσικού, βυθίζοντας το μαχαίρι στους ηθικούς αυτουργούς των εγκλημάτων που υπέστη ανά τα χρόνια, τόσο η ίδια, όσο και (μέσω της φωνής της) μυριάδες περιθωριοποιημένες ομάδες. Το τραγούδι αυτό έχει γίνει ύμνος κάθαρσης για τα συγγενικά κινήματα του φεμινισμού και των ΛΟΑΤ+ ομάδων, με τη θεματολογία του να μην αφήνει πέτρα αγύριστη, ώστε να ξετρυπώσει τη βία από την οποία έχουν τρέξει για να ξεφύγουν τα μέλη τους.
«Είπε είσαι στ’αλήθεια άσχημη,
μα παίζεις όμορφα
και πέθανα
μα τον ευχαρίστησα
…
Θέλω να διαλύσω τα πρόσωπα
αυτών των όμορφων αγοριών
αυτών των Χριστιανόπουλων
Κι αν μπορείς να με κάνεις να χύσω,
αυτό δεν σε κάνει Χριστό»
{youtube}Croz1_USr3U{/youtube}
Το ευαγγέλιο της Amos διδάσκει κάτι που αποτελεί αιώνια αλήθεια για τους άντρες, αλλά το αντιστρέφει, φέρνοντάς το για πρώτη φορά στο κέντρο της γυναικείας εμπειρίας. Το γεγονός δηλαδή ότι ένα αρσενικό την καυλώνει, δεν σημαίνει ότι αποκτά απαραιτήτως και κάποια παραπάνω αξία για εκείνη. Παράλληλα, μιλάει και για την έσχατη προδοσία όσων γυναικών αναπαραγάγουν τον σεξισμό της πατριαρχίας και χωράει μέσα στους στίχους της και αναφορά/λογοπαίγνιο στους Nine Inch Nails, ζευγαρωμένους με τα «φασιστικά κιλοτάκια των καλών κοριτσιών, που έχουν τα νύχια τους χωμένα στις καρδιές των καλών κοριτσιών». Φωνητικά είναι η πρώτη φορά που ακούμε το ζωώδες σκαρφάλωμα της Amos στην ψηλή της περιοχή –σαν Ιρλανδή μπάνσι η οποία ξορκίζει τα κρίματά της, άδοντας τις πληγές της μέσα στον χρόνο.
Αφήνοντας τον ακροατή ξέπνοο, η Amos γυρνάει την πλάτη στις βιαιοπραγίες και, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, έχει ξεκινήσει να υφαίνει ένα αφήγημα μνημειώδους τρυφερότητας για τον πατέρα της, αλλά και την κάθε πατρική φιγούρα. Και μας ωθεί να πιστέψουμε στον εαυτό μας με το αριστουργηματικό και γενναιόδωρο "Winter", αποδεικνύοντας παράλληλα ότι η ρετσινιά της μισανδρίας είναι απλώς συκοφαντίες. Οι νότες στο πιάνο τυλίγουν τον ακροατή σαν χιονονιφάδες όσο η Amos επισκέπεται το παγωμένο τοπίο της παιδικότητάς της, βαδίζοντας μέσα στις πατημασιές του πατέρα της, σε έναν φόρο τιμής στους άντρες που πιστεύουν στη δύναμη των γυναικών. Με το πέρας του κομματιού, η μικροσκοπική τραγουδίστρια έχει καταφέρει να εκφράσει την πολυπλοκότητα της πατρικής αγάπης με τρόπο βαθιά καθολικό. Έπειτα, με το "Phantom", μεταβαίνει στην παιχνιδιάρικη θεώρηση του θανάτου, μόνο και μόνο για να πλέξει την ερωτική μπαλάντα "China" και το διφορούμενο "Leather". Aπό εκεί εξισορροπεί την έμφυλη σφαιρικότητα της γονεϊκής αγάπης με το "Mother" και τη Θηλυκή δύναμη, περνώντας στο "Tear Ιn Υour Hand" και τη γλυκόπικρη μελαγχολία του.
Σε αυτό το κομμάτι είναι που θα γραφτεί και η πρώτη της αναφορά στον Neil Gaiman: ένας στίχος που θα αναπτύξει μια σχέση φιλίας και κατανόησης μεταξύ των δημιουργών, η οποία αντέχει μέσα στα χρόνια κι έχει μπολιάσει την τέχνη και των δύο. Στις πιο μεταφυσικές του διαστάσεις (αμφότεροι είναι λάτρεις του αλλόκοτου), ο Gaiman έχει γράψει ήδη στο Sandman έναν χαρακτήρα που όχι μόνο μοιάζει εξωτερικά με την Amos, αλλά μοιράζεται και πολλές από τις ποιότητές της.
Έπειτα, ο δίσκος παίρνει την πιο σκοτεινή του στροφή με το a cappella "Me Αnd Α Gun". Η Amos απεκδύεται κάθε ήχου, πέραν της δικής της φωνής, και φέρνει τον ακροατή αντιμέτωπο με την ανατριχιαστική διήγηση του βιασμού της, στην ηλικία των 21 χρόνων, υπό την απειλή όπλου. Σε 3 λεπτά και 44 δευτερόλεπτα, αφηγείται με συνειρμικούς στίχους, μα και άλλους –των οποίων το νόημα στέκει ξεγυμνωμένο από τις ακανθώδεις κατασκευές της– μια ιστορία άφατης έμφυλης βίας, με τη στοιχειωτική ειλικρίνειά της να βρίσκεται διαρκώς στην κόψη. Σύμφωνα με την ίδια, το τραγούδι γράφτηκε σε ένα απόγευμα, μετά από μια προβολή της ταινίας Thelma and Louise.
«Ναι, φορούσα ένα εφαρμοστό, κόκκινο ρουχαλάκι
Αυτό σημαίνει πως πρέπει να ανοίξω τα πόδια μου για Εσένα, τους Φίλους σου, τον Πατέρα σου, τον Mister Ed;».
Η Amos κλείνει τον δίσκο της με τα 3 διαφορετικά ιντερλούδια του ομώνυμου "Little Earthquakes", μιλώντας για τους μικρούς σεισμούς που διαρρηγνύουν τις ανθρώπινες σχέσεις, σίγουρη ότι έχει περιγράψει ένα τεράστιο φάσμα της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο δίσκος έχει βέβαια και 15 b-sides, που θα μπορούσαν να σταθούν ως αυτούσιο άλμπουμ. Ανάμεσά τους και 3 διασκευές, με αυτήν στο "Smells Like Teen Spirit" να έχει πάρει τα εύσημα του ίδιου του Kurt Cobain. Φημολογείται μάλιστα ότι το έπαιζε ως νανούρισμα στη νεογέννητη κόρη του. Και δεν είναι ο μόνος rock μουσικός που έχει εκφράσει την αγάπη του για τη δημιουργό. Η ζωή της είναι διανθισμένη με παράδοξες, ταραχώδεις σχέσεις με άτομα όπως ο Trent Reznor και ο Maynard James Keenan των Tool. Mάλιστα υπάρχει ένα τρομερά συγκινητικό βίντεο, όπου η Amos ανεβάζει τον τελευταίο στη σκηνή, σε μία συναυλία για τη στήριξη του RAINN (Rape, Abuse and Incest Network), ενός οργανισμού για τους επιζώντες σεξουαλικής βίας που έχει βοηθήσει η ίδια να ιδρυθεί. Καθίζει λοιπόν τον εσωστρεφή τραγουδιστή δίπλα της για να πουν μαζί το "Muhammad My Friend", λέγοντας ότι, όταν δυσκολεύεται να κοιμηθεί, του τηλεφωνεί για να τις τραγουδήσει νανουρίσματα.
{youtube}vB2c7_vyBSM{/youtube}
Μετά την κυκλοφορία του, το Little Earthquakes συντάραξε τα μουσικά ύδατα, καταφέρνοντας να αποσπάσει θερμές κριτικές τόσο για την ειλικρίνεια και την ευαισθησία του, όσο και για τις συνθέσεις και της ερμηνείες της Amos. Ξεχωριστή σπουδή μπορεί επίσης να γίνει στον τρόπο με τον οποίον έχει ωριμάσει το υλικό αυτό μέσα στα χρόνια, με την αυτοσχεδιαστική ικανότητα της δημιουργού να μεταμορφώνει τις συνθέσεις μέσα από ένα πρίσμα που διαρκώς εξελίσσεται. Δυστυχώς, η συντριπτική πλειονότητα των επικριτών του συντονίζεται με μεγάλη μερίδα της διαλεκτικής όσων ακυρώνουν μέχρι και σήμερα την καλλιτέχνιδα. Βάζοντάς την απέναντι στη μόνη άλλη rock πιανίστρια που μπορούσαν να σκεφτούν, την τοποθετούν εναντίον της Kate Bush, ακυρώνοντάς τη στη συνέχεια ως μία ελάσσων, αλλόκοτη και περιπλεγμένη εκδοχή της Βρετανίδας μουσικού· κρατώντας τη μακροχρόνια συνήθεια να αντιπαραθέτουν γυναικείες φιγούρες στο πατριαρχικό Κολοσσαίο, ώστε να παλέψουν για την αποδοχή. Η Amos, μέσα σε όλα αυτά, τιμάει συχνά τη Bush σαν αναφορά της, με διασκευές των κομματιών της.
Ποια είναι λοιπόν η επιδραστικότητα του Little Earthquakes σήμερα; Με τον δίσκο αυτόν, η Tori Amos κατάφερε να σκορπίσει τόσες μεταλλάξεις της ποπ, μπολιασμένες από χιλιάδες διαφορετικά ερεθίσματα, ώστε είναι απλώς αδύνατον να μην έχουν γκελάρει σε μουσικούς που ξεπήδησαν τα τελευταία 30 χρόνια. Και είναι αλήθεια. Ο δίσκος αυτός δεν άνοιξε απλά τον δρόμο για τις εναλλακτικές rockers των 1990s, αλλά μπορεί να εντοπιστεί σε δεκάδες εκτελέσεις της Lady Gaga και της ερωτοτροπίας της με το πιάνο, στις συνειρμικές δεκάλεπτες ταπετσαρίες που υφαίνονται στον αργαλειό της Joanna Newsom, στις μυθολογικές αναφορές και στην εξομολογητικότητα της Florence Welch, ακόμα και στο αισχρό ξεπατίκωμα της Taylor Swift στα Grammys του 2014. Όπου κι αν ρίξουμε τη ματιά μας, μουσικοί περπατούν στα σκαμμένα χώματα του χώρου που αυλάκωσε με τα νύχια της η Amos.
Τα λανθιμικά επίπεδα πειραματισμού την έχουν βέβαια οδηγήσει και σε συχνά στραβοπατήματα. Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι ότι η αβυσσαλέα κριτική που έχει δεχτεί για τις κινήσεις της, έχει συχνά κατάφωρο έμφυλο πρόσημο, μιας και οι ίδιες κινήσεις είναι αυτές που έχουν χαρίσει το κεφαλαίο Κ σε άντρες Καλλιτέχνες όπως ο Frank Zappa, o Thom Yorke ή και (από άλλο μετερίζι) ο David Foster Wallace κι ο Κουέντιν Ταραντίνο. Ο κόσμος συχνά αποφεύγει να αναμετρηθεί με το υλικό της, μειώνοντας την ίδια και την προσέγγισή της, κυρίως γιατί έχει πάρει τις ελευθερίες για πειραματισμό που κοινωνικά φυλάσσεται ως αντρικό προνόμιο· μαζί και τις ελευθερίες για αποτυχία, απάρνηση προσδοκιών και τη δημιουργία στρυφνών, δυσεπίλυτων έργων.
Παράλληλα, η Amos παραπαίει επικίνδυνα στην κόψη, μιας και απορρίπτεται ως εξωγήινα περίεργη φεμινίστρια από τους μεν, ενώ έχουν υπάρξει και πολεμικά φεμινιστικά υποκείμενα που επιτίθενται σε αυτό που εκλαμβάνουν ως εγκληματικά high femme εξομολογήσεις. Η πραγματικότητα είναι ότι η Tori Amos είναι μία βαθιά queer φιγούρα, που έχει ανατέμνει σε πρωτοφανή ρυθμό την έμφυλη διαμάχη, χαρίζοντας φωνή και κάθαρση στους εχθρούς της πατριαρχίας. Οι περισσότεροι καλλιτέχνες περιγράφουν τις συναισθηματικές εμπειρίες σαν να 'ναι φρούτα τα οποία επεξεργάζονται με την αφή· στις καλύτερες περιπτώσεις απλά τα ξεφλουδίζουν προσεχτικά, ώστε να μη λερώσουν. Η Amos έχει όμως το ταλέντο να μπήγει τα νύχια της στο κέντρο κάθε εμπειρίας και να εξαπολύει από εκεί μέσα αινιγματικές φιγούρες και κρυπτικούς στίχους, που κολλάνε ακόμα από τους χυμούς, αναγκάζοντάς σε να πρέπει να μυρίσεις, να πιάσεις και να γευτείς ώστε να αποκρυπτογραφήσεις τα νοήματα που περιγράφει.
Τριάντα σχεδόν χρόνια από όταν οι Μικροί Σεισμοί της πρωτοδόνησαν τη γη, νιώθουμε ακόμα τους μετασεισμούς που διαρρηγνύουν το έδαφος και αφήνουν να ξεχυθεί στις ρωγμές η λυτρωτική τους μουσική. Και στον λαβύρινθο των ρωγμών αυτών η Amos βρίσκει τον τρόπο να σχηματίσει μοναδικά τον χάρτη για την έξοδο από έναν άλλον λαβύρινθο: της ανθρώπινης αγωνίας για την ανακάλυψη του Εαυτού.
{youtube}_PDlGUdDF8Y{/youtube}
