Απέσπασε το βραβείο της Επιτροπής στο Ένα Κάποιο Βλέμμα του Φεστιβάλ Καννών, ενώ ήταν και ο Queer Χρυσός Φοίνικας της διοργάνωσης, υπήρξε η επίσημη υποβολή του Πακιστάν για το Oscar Καλύτερης Διεθνούς Ταινίας και έφυγε με το βραβείο σεναρίου στις Νύχτες Πρεμιέρας. Ο λόγος για το πότε τρυφερά διαφωτιστικό και πότε σπαρακτικό Joyland του Saim Sadiq, που από την Πέμπτη που μας πέρασε ξεκίνησε και επίσημα το ταξίδι του στις εγχώριες αίθουσες.
Πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του μέχρι πρότινος μικρομηκά Sadiq, το Joyland αποτελεί την τολμηρή εξιστόρηση μιας απαγορευμένης queer ερωτικής ιστορίας που ανθίζει εντός της πρόδηλα πατριαρχικά δομημένης και υπερσυντηρητικής κοινωνίας του Πακιστάν, γεγονός που – παρά την υποβολή της για τα φετινά Oscar – κατέστη και ο λόγος ώστε να απαγορευτεί η προβολή της ταινίας στη χώρα. Πρωταγωνιστής της ιστορίας ο Haider, ο μικρότερος γιος μιας παραδοσιακής οικογένειας του Πακιστάν που ζει υπό την ίδια στέγη και που περιμένει τη νέα της προσθήκη, το τέταρτο παιδί του μεγαλύτερου αδερφού και της συζύγου του. Ο ίδιος είναι επίσης παντρεμένος, άτεκνος ωστόσο ακόμη, αλλά και άνεργος, γεγονός που δημιουργεί εντάσεις και προβλήματα στην έτσι κι αλλιώς σκληρή καθημερινότητα της οικογένειας, στην οποία όμως συμβάλει οικονομικά η σύζυγός του που εργάζεται ως μακιγιέζ, κόντρα στις κοινωνικές επιταγές που την θέλουν να αφιερώνεται στα του οίκου. Ο Haider θα βρει όμως μια δουλειά ως χορευτής σε ένα ερωτικό χοροθέατρο της πόλης και – όσο ο ίδιος υποκρίνεται ότι έχει διευθυντική θέση στην παραγωγή – ερωτεύεται και συνάπτει τελικά σχέση με την trans χορογράφο του και δυναμική performer της παράστασης.
Λαμβάνοντας ως αφορμή ένα έτσι κι αλλιώς καταδικασμένο love story, ο Saim Sadiq παρουσιάζει μια προσεκτική ακτινογραφία ολόκληρης της Πακιστανικής κοινωνίας και καθημερινότητας, η δομή της οποίας καταδικάζει τους ανθρώπους της να εγκλωβίζονται διαρκώς σε πολλαπλά αδιέξοδα και σε πραγματικότητες που δεν τους χωρούν. Από τη μια, η queer/trans κοινότητα της χώρας εκπροσωπείται για πρώτη ίσως φορά στη μεγάλη οθόνη, σε ένα φιλμ που ρίχνει φως στον αθέατο, μα και υπερήφανο κόσμο της, ενώ παράλληλα εξετάζεται η πολυπαραγοντική γυναικεία καταπίεση, μέσα από τους υπόλοιπους γυναικείους χαρακτήρες της ταινίας που διψούν με τον τρόπο τους για χειραφέτηση. Από το κάδρο δεν λείπουν όμως και περισσότερες θεματικές, όπως η κριτική στη μισαναπηρία και τις ηλικιακές διακρίσεις, αλλά και το δικαίωμα στη ζωή μετά τον θάνατο των δικών μας, οι πάντα υπαρκτές αντιθέσεις ακόμη και στα μέρη που δεν τις περιμένουμε (μπορεί άραγε μια trans γυναίκα να είναι ταυτόχρονα ομοφοβική;) και πολλές ακόμη.
Ο Sadiq υπογράφει ένα φιλμ συναισθηματικά φορτισμένο, χωρίς όμως να γίνεται αχρείαστα μελό, παρουσιάζοντας φιγούρες της διπλανής πόρτας σε μια μουσουλμανική κοινωνία που δεν συγκαταλέγεται καν στις πιο συντηρητικές του είδους της, απέχει όμως έτη φωτός από τις πραγματικότητες που έχουμε συνηθίσει, προκαλώντας αβίαστα το ενδιαφέρον των θεατών. Σε αυτό βοηθά και το γεγονός ότι – παρά το ομολογουμένως φορτωμένο σε θεματικές που δεν εξαντλούνται σενάριο – ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος της ταινίας παρουσιάζει τους χαρακτήρες της χωρίς μανιχαϊστικούς διαχωρισμούς που θα ήταν υπεραπλουστευτικοί, αλλά παίρνοντας τον «δύσκολο» δρόμο ενός περισσότερου σύνθετου character development, που οδηγεί μάλιστα σε ανατροπές μέχρι το τέλος της ταινίας.
Βαθιά συγκινητικό και ανθρώπινο, με φωτογραφία και ερμηνείες που θα χαραχτούν στο μυαλό σας για καιρό, το Joyland είναι ένα εθνογραφικό queer διαμάντι που δεν πρέπει να χάσετε την ευκαιρία να απολαύσετε στη μεγάλη οθόνη.
Το trailer της ταινίας:
