Το κινηματογραφικό 2022 αποδείχθηκε μια άνιση και ελαφρώς υποτονική χρονιά, με το τέλος του να προμηνύει ένα αμφίβολο μέλλον, τόσο ως προς την διατήρηση της κοινωνικής εμπειρίας των κινηματογραφικών αιθουσών, όσο και ως προς την εξέλιξη της ίδιας της βιομηχανίας -η οποία συνεχίζει αναιμικά να παράγει ένα σινεμά που δεν δείχνει πρόθεση να ρισκάρει, ούτε να καινοτομήσει.
Σίγουρα όμως οι μεγάλες ταινίες δεν έλειψαν, ούτε και εκείνες που έσπρωξαν το μέσο στα όρια ή καινοτόμησαν με τον δικό τους τρόπο. Πέρα από τις πιο συμβατικές λίστες με τα καλύτερα της κινηματογραφικής σεζόν 2022, υπήρξαν και εκείνες οι ταινίες, οι οποίες ίσως δεν συζητήθηκαν όσο τους άξιζε, αυτές που ελαφρώς αγνοήθηκαν από το κοινό και κάποιες που «χάθηκαν» εντελώς στη διανομή -και κυκλοφόρησαν στη χώρα μας το 2022, έχοντας ήδη ξεκινήσει την προβολή τους στις αίθουσες του εξωτερικού από τα τέλη του 2021. Χωρίς να είναι όλες της ίδιας δυναμικής, οι παρακάτω ταινίες πέτυχαν σε επιμέρους τομείς, που αυτομάτως τις μετέτρεψαν σε κάτι το οποίο αξίζει να ανακαλυφθεί και να συμπεριληφθεί σε μια πληρέστερη κινηματογραφική ανασκόπηση του έτους.
Ακολουθούν λοιπόν οι δέκα παραγνωρισμένες ταινίες του 2022 για κάθε γούστο και διάθεση, μαζί με μια ευχή για ένα καλύτερο -από κάθε άποψη- κινηματογραφικό 2023:
Apollo 10½: A Space Age Childhood του Richard Linklater
O Richard Linklater χρησιμοποιεί ξανά την τεχνοτροπία του Waking Life καθώς επισκέπτεται την παιδική του ηλικία και το καλοκαίρι του 1969, επιστρέφοντας σε αυτό το ζεστό, αθώο και ξέγνοιαστο συναίσθημα του Dazed and Confused. Στην καλύτερή του ταινία από την εποχή του Boyhood, επιστρατεύει ένα λαμπερό cast και χωρίς να πουλάει φτηνή νοσταλγία, μεταφέρει τους θεατές σε μια εποχή που μπορεί να μην έζησαν ποτέ, όμως σίγουρα η ανεμελιά της θα μιλήσει απευθείας στις καρδιές τους.
Τρεις χιλιάδες χρόνια προσμονής [Three Thousand Years of Longing] του George Miller
Ο George Miller, μερικά χρόνια μετά την επιτυχία του Mad Max: Fury Road και λίγο πριν αφήσει ελεύθερη τη Furiosa στις αίθουσες, βρήκε χρόνο μέσα στην καραντίνα και γύρισε μια σύγχρονη δική του εκδοχή των «1000 και μια Νυχτών», μιλώντας για τη δύναμη της αφήγησης και τη μαγεία των ιστοριών -και παρά τις όποιες ατέλειες του τελικού αποτελέσματος, δημιουργεί ξανά σινεμά, το οποίο αρνείται πεισματικά να μπει σε καλούπια και τυποποιημένα αφηγηματικά format. (κριτική Avopolis)
Σαλός Θεός [Mad God] του Phil Tippett
Project ζωής για έναν εκ των σημαντικότερων ανθρώπων της βιομηχανίας των ειδικών εφέ, το Mad God του Phil Tippett (του ανθρώπου δηλαδή πίσω από τα ειδικά εφέ και animation τμήματα ταινιών όπως τα original Star Wars, τα Indiana Jones, το Robocop και το Jurassic Park) ξεκίνησε το 1987 και ολοκληρώθηκε το 2021. Σε αυτόν τον παραισθησιογόνο και σκοτεινό stop-motion εφιάλτη, ο Tippett εξαπολύει ευθεία επίθεση σε όλες τις αισθήσεις, βυθίζοντας τον θεατή σε ένα κόσμο πέρα από κάθε φαντασία και ένα θέαμα που δεν θα ξεχάσει εύκολα.
Ο Άγνωστος [The Stranger] του Thomas M. Wright
Το θρίλερ της χρονιάς έρχεται από την Αυστραλία και τον Thomas M. Wright με τη μορφή αστυνομικού νέο-νουάρ, το οποίο δεν αργεί να δώσει τη θέση του σε ένα κατασκότεινο υπαρξιακό δράμα που θα εξελιχθεί γύρω από την «τυχαία» συνάντηση δύο αγνώστων (εξαιρετικοί οι Sean Harris και Joel Edgerton) σε μια διαδρομή με το λεωφορείο, βυθίζοντας σταδιακά πρωταγωνιστές και κοινό σε έναν δύσκολο δρόμο χωρίς επιστροφή.
Red Rocket του Sean Baker
Τέσσερα χρόνια μετά το Florida Project, ο Sean Baker μιλάει αυτή τη φορά τη γλώσσα του Νότου και βάζει τον Simon Rex -στην αδιαμφισβήτητη ερμηνεία της χρονιάς- στα παπούτσια ενός αποτυχημένου μεσήλικα πρώην πορνοστάρ, ο οποίος γυρίζει στη γενέτειρα του, το Texas, με σκοπό να φτιάξει ξανά την ζωή του. Χωρίς να προδίδει τον ανεξάρτητό του χαρακτήρα ή τις αντισυμβατικές του καταβολές, ο Baker δεν αγγίζει τα δυσθεώρητα επίπεδα της προηγούμενής του δουλειάς -ή του Tangerine- όμως συνεχίζει με το ίδιο ειρωνικό, γλυκόπικρο αλλά και τρυφερό ύφος, τη δική του ανατομία στην καρδιά του αμερικανικού ονείρου.
X του Ti West
Slasher τρόμου με ρίζες στα γενναία αμερικανικά 70s, το οποίο «παίζει» αρχικά με τις tribute προθέσεις του στο Τexas Chainsaw Μassacre, προτού αποκτήσει σταδιακά τη δική του φωνή με μια μικρή -αλλά γενναία- δόση προβληματισμού γύρω από πιο σύγχρονες θεματικές. Η Α24 τα κατάφερε ξανά και το σύγχρονο σινεμά τρόμου αποκτάει μια εξαιρετική scream queen στο πρόσωπο της Λονδρέζας Mia Goth.
Τελευταίοι και πρώτοι άνθρωποι [Last and First Men] του Jóhann Jóhannsson
Ο πρόωρα χαμένος συνθέτης Jóhann Jóhannsson, υπογράφει την πρώτη του και τελευταία μεγάλου μήκους ταινία, ένα οπτικοακουστικό δοκίμιο στα όρια του πειραματικού σινεμά, μια ωδή για το τέλος του κόσμου μέσα από μια σειρά καθηλωτικών εικόνων που δίνουν μια ονειρική όσο και υπαρξιακή νότα στο μελαγχολικό αυτό ταξίδι-προσπάθεια της ανθρωπότητας, να αφήσει το δικό της στίγμα μέσα στον χώρο, τον χρόνο και την απεραντοσύνη του σύμπαντος.
Βρώμικος Παράδεισος [After Blue (Dirty Paradise)] του Bertrand Mandico
Προκλητικό, πολιτικό, αντισυμβατικό και κόντρα σε κάθε συντηρητισμό, το νέο ψυχεδελικό κινηματογραφικό ταξίδι του Bertrand Mandico μετά το Wild Boys του 2017, υπόσχεται πολλά και καταφέρνει τα περισσότερα από αυτά -γνήσιο δείγμα πραγματικού σινεμά που δεν γνωρίζει όρια και νόρμες. (κριτική Avopolis)
Tragedy of Macbeth του Joel Coen
Η δια χειρός Joel Coen νέα κινηματογραφική μεταφορά της κλασσικής σεξπηρικής τραγωδίας, είναι αρχικά ένα οπτικό ντελίριο ντανταϊστικών και γοτθικών γεωμετριών, μια έκρηξη εξπρεσιονισμού με θεατρικά σκηνικά και μια καθηλωτική φωτογραφία από τον Bruno Delbonnel. Στη συνέχεια, ο πανέξυπνος Αμερικανός δημιουργός κόβει και ράβει το σεξπηρικό κείμενο, παντρεύοντας ιδανικά τις θεματικές του πρωτότυπου έργου, όπως η διαφθορά της εξουσίας, η αλαζονεία και ο αμοραλισμός, με έναν από τους πολλούς πυρήνες του Κοεν-ικού σινεμά -εκείνον κατά τον οποίο, ο ενάρετος άνθρωπος πασχίζει να διατηρήσει την ακεραιότητά του σε έναν επιθετικά άδικο κόσμο. Το cast συμπληρώνει ιδανικά τα παραπάνω, καθιστώντας την ταινία ένα μοναδικό κινηματογραφικό θέαμα!
RRR του S.S. Rajamouli
“Rise, Roar, Revolt” ή αλλιώς RRR! H ακριβότερη παραγωγή στην ιστορία του Ινδικού σινεμά και η μεγαλύτερη ίσως κινηματογραφική έκπληξη της χρονιάς, είναι ένα οπτικό ντελίριο που κάνει τις καλύτερες αντίστοιχες ταινίες του Hollywood να φαντάζουν «παιδικές», διαθέτει όση καρδιά δεν διαθέτουν και οι 562 ταινίες-σειρές του MCU μαζί, ενώ ξεπερνά την πιο οργιώδη φαντασία κάθε θεατή, μπλέκοντας μελόδραμα, ιστορικό δράμα, musical, περιπέτεια, κωμωδία με αδιανόητα ευφάνταστο τρόπο. Φέρνοντας αμυδρά στην μνήμη το Kung Fu Hustle του Stephen Chow, το RRR είναι το απόλυτο «πρέπει να το δεις για να το πιστέψεις» blockbuster του 2022.
