Διάβαζα κάπου ότι χωρίς τον Στίβεν Κινγκ και το «Κλαμπ των Χαμένων», δηλαδή την παρέα των περιθωριακών, ταλαιπωρημένων, τρομοκρατημένων πιτσιρικάδων που συναντάμε στο θρίλερ «Το Αυτό», δεν θα είχαμε σειρές σαν το «Stranger Things». Στην πραγματικότητα, πάρα πολλά από αυτά που θεωρούμε εντελώς δεδομένα στον κινηματογραφικό, τηλεοπτικό και λογοτεχνικό τρόμο δεν θα υπήρχαν χωρίς τον σπουδαίο αυτόν συγγραφέα με τα τουλάχιστον 30 μπεστ σέλερ και τις περισσότερες από 50 κινηματογραφικές μεταφορές των έργων του.
Αφορμή για το παρόν άρθρο είναι η εξαιρετική κινηματογραφική εκδοχή της ταινίας «Το Αυτό» που προβάλλεται σε πρεμιέρα στη Nova, τον Ιούλιο. Πάντα η Nova, με το πλούσιο περιεχόμενό της και τις εθιστικές σειρές και ταινίες της, μας δίνει τέτοιες αφορμές, ειδικά τώρα το καλοκαίρι που απολαμβάνουμε να χαλαρώνουμε με φίλους και αγαπημένες ταινίες. Παρακάτω είναι μια σύντομη, μόνο, περιήγηση σε κάποιες από τις σημαντικότερες ταινίες που άντλησαν έμπνευση από τις σελίδες του-τα κλασσικά του θρίλερ αλλά και τα βαθιά ανθρώπινα, συγκινητικά δράματα που μας αφηγήθηκε. Αν το ξανασκεφτείς προσεκτικά, βέβαια, ο τρόμος είναι υπόγειος αλλά παρών ακόμα και στις δραματικές του ιστορίες. Και η ανθρωπιά παραμονεύει ακόμα και στα πιο ανατριχιαστικά, μεταφυσικά του θρίλερ. Γιατί ο Στίβεν Κινγκ, ίσως περισσότερο από πάρα πολλούς συγγραφείς, ακροβατεί αριστοτεχνικά και εντελώς ατρόμητα στην κόψη του Καλού και το Κακού που βρίσκεται γύρω μας, μέσα μας και μέσα του.
«Τελευταία έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ» (The Shawshank Redemption), 1994
Αν σου ζητήσουν να αναφέρεις ποιες ταινίες που διαδραματίζονται σε φυλακή σου έρχονται αυθόρμητα στο μυαλό, πιθανότατα αμέσως μετά το «Εξπρές του Μεσονυχτίου» θα θυμηθείς την «Τελευταία έξοδο: Ρίτα Χέιγουορθ». Κι όμως, η ταινία του Φρανκ Ντάραμποντ, που άντλησε το υλικό της από διήγημα του Στίβεν Κινγκ, δεν κίνησε καθόλου το ενδιαφέρον του κοινού όταν πρωτοβγήκε στις αίθουσες, παρά το όνομα του συγγραφέα και των δύο πρωταγωνιστών, Τιμ Ρόμπινα και Μόργκαν Φρίμαν, που τότε ήταν στις μεγάλες δόξες τους. Ο Ντάραμποντ, που αντίκρισε όπως λέγεται μια άδεια αίθουσα στην πρεμιέρα, παρηγορήθηκε βλέποντας το δημιούργημα του να αποσπά 7 υποψηφιότητες για Όσκαρ, να ανεβαίνει εντυπωσιακά στην εκτίμηση των σινεφίλ και να φιγουράρει, μέχρι σήμερα, στις έγκυρες λίστες με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Το στόρι ακολουθεί έναν πρώην γιάπι, που κατηγορείται άδικα για φόνο, στη δύσκολη πορεία του στη φυλακή, περιστρέφεται γύρω από τη δυνατή φιλία που χτίζεται ανάμεσα σ΄αυτόν και έναν βετεράνο συγκρατούμενό του και υμνεί την άσβεστη δίψα για τη ζωή και την ελευθερία.
Σκηνοθεσία: Φρανκ Ντάραμποντ
Πρωταγωνιστούν:Τιμ Ρόμπινς, Μόργκαν Φρίμαν
«Το Πράσινο Μίλι» (The Green Mile) 1999
Επιστροφή στα σίδερα της φυλακής, νέα συνεργασία του Κινγκ και του Ντάραμποντ και, για μία ακόμα φορά, ο ένας ήρωας είναι λευκός και ο άλλος αφροαμερικανός. Το βαρύ πυροβολικό Τομ Χανκς επιστρατεύεται ως δεσμοφύλακας και ο πρόωρα χαμένος Μάικλ Κλαρκ Ντάνκαν δίνει ρέστα ως θανατοποινίτης με διαστάσεις γίγαντα και ένα μαγικό χάρισμα. Η ταινία, εισπρακτική επιτυχία αλλά και υποψήφια για 4 Όσκαρ, βασίστηκε στο ομώνυμο μυθιστόρημα φαντασίας του Κινγκ, ο οποίος προτρέπει τον αναγνώστη (και, κατ΄επέκταση, τον θεατή) να εξερευνήσει τα σύνορα μεταξύ του «φαίνεσθαι» και του «είναι» και να αναρωτηθεί για την ακρίβεια των ορισμών «καλό» και «κακό» και την ευκολία με την οποία η κοινωνία μοιράζει τις ταμπέλες και τις τιμωρίες της.
Σκηνοθεσία: Φρανκ Ντάραμποντ
Πρωταγωνιστούν: Τομ Χανκς, Μάικλ Κλαρκ Ντάνκαν
«Στάσου πλάι μου» (Stand by me) 1986
Και ξαφνικά, στα μέσα της δεκαετίας του ΄80, ο Ρομπ Ράινερ μεταμόρφωσε τη νουβέλα «The Body» σε ταινία και συνειδητοποιήσαμε ότι ο Στίβεν Κινγκ είναι κάτι σημαντικά περισσότερο από μετρ του τρόμου. Η κινηματογραφική κληρονομιά του Ρίβερ Φοίνιξ, ένας τίτλος-σύνθημα, ένα τραγούδι που κέρδισε και επισήμως την αθανασία και μια περιπλάνηση στο λυκόφως των ΄50’ς, μαζί με μια αξέχαστη συμμορία πιτσιρικάδων οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι με τον θάνατο αλλά και άλλες μορφές απώλειας, βιώνοντας παράλληλα την αξία της φιλίας. Από τις παγκοσμίως και διαχρονικώς αγαπημένες ταινίες ενηλικίωσης, το γλυκά μελαγχολικό «Στάσου πλάι μου» ήταν υποψήφιο για Όσκαρ Διασκευασμένου Σεναρίου.
Σκηνοθεσία: Ρομπ Ράινερ
Πρωταγωνιστούν: Γουιλ Γουίτον, Ρίβερ Φοίνιξ, Κόρεϊ Φέλντμαν, Τζέρι Ο’ Κόνελ
«Misery», 1990
Μετά το «Στάσου Πλάι μου» και αφού έκανε ένα δροσερό διάλειμμα με το «Όταν ο Χάρι γνώρισε τη Σάλι», ο Ρομπ Ράινερ επέστρεψε στη λογοτεχνική αγκαλιά του Κινγκ, αυτή τη φορά αντλώντας έμπνευση από μια καθαρόαιμη ιστορία τρόμου η οποία εξερευνά με αριστουργηματικό τρόπο τη σχέση θύματος και θύτη, μέσα από το δίπολο σταρ- φανατικός fan. Η Κάθι Μπέιτς σφράγισε ανεξίτηλα το ρόλο της άχαρης, μοναχικής, κυριαρχικής γυναίκας που, μαζί με το τραυματισμένο κορμί ενός συγγραφέα με τον οποίο έχει εμμονή (Τζέιμς Κάαν), παλεύει να αιχμαλωτίσει και το πνεύμα του, αναγκάζοντάς τον να γράψει το μυθιστόρημά του όπως θέλει εκείνη. Η ακραία, παρανοική ηρωίδα της την οδήγησε στο Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου, ενώ η ταινία θεωρείται κορυφαία στο είδος του κλειστοφοβικού ψυχολογικού θρίλερ και, από πολλούς, η καλύτερη κινηματογραφική μεταφορά μυθιστορήματος του Κινγκ μέχρι σήμερα.
Σκηνοθεσία: Ρομπ Ράινερ
Πρωταγωνιστούν: Κάθι Μπέιτς, Τζέιμς Κάαν
«Κριστίν» (Christine), 1983
Μερικές φορές, τα παιδιά φαντάζονται ότι τα αγαπημένα τους αντικείμενα έχουν ψυχή και ο Στίβεν Κινγκ ξέρει ότι αυτή η ευχή αναδεύεται κρυφά και σε κάποια ενήλικα μυαλά. Στο βιβλίο του «Christine» έπαιξε με αυτό το, κατά κανόνα γοητευτικό, κόνσεπτ: έδωσε ζωή σε μια κόκκινη Πλύμουθ του 1958 και την οδήγησε στα χέρια ενός τινέιτζερ, που την ερωτεύτηκε χωρίς να καταλάβει ότι το νέο, τετράτροχο, vintage κορίτσι του ήταν παλιοχαρακτήρας. Όπως, χρόνια αργότερα, η ηρωίδα του «Misery» θα κάνει ό,τι μπορεί για να ελέγξει τον ανήμπορο συγγραφέα «της», έτσι και στην ιστορία του Κινγκ, που μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη από τον Τζον Κάρπεντερ, ένα αστραφτερό αμάξι με θηλυκή, θεοσκότεινη καρδιά θα φτάσει στα άκρα για να κατακτήσει τον νεαρό ιδιοκτήτη της και να εξολοθρεύσει όσους «θεωρεί» ότι στέκονται ανάμεσά τους. Μια απίθανη όσο και θανάσιμη σχέση εξάρτησης ανάμεσα σε έναν άνθρωπο και σε ένα αυτοκίνητο γέννησε μία από τις πιο καλτ «πρωταγωνίστριες» στην ιστορία του κινηματογραφικού τρόμου.
Σκηνοθεσία: Τζον Κάρπεντερ
Πρωταγωνιστούν: Κιθ Γκόρντον, Τζον Στόκγουελ, Αλεξάντρα Πολ, Χάρι Ντιν Στάντον
«Το Αυτό» (It), 2017
Η παιδική ηλικία δεν είναι απαραίτητα ρόδινη, ξεκαρδιστική και αθώα- και το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τους παλιάτσους, μας είπε ο Στίβεν Κινγκ το 1986, μέσα από το βιβλίο του «It». Ήρωές του είναι μια παρέα περιθωριακών, κακοποιημένων παιδιών(το «Κλαμπ των Χαμένων»), τα οποία τρομοκρατούνται από τον άκρως δυσοίωνο κλόουν Πένιγουαϊζ αλλά και τους προσωπικούς τους δαίμονες. Πέρσι, το μυθιστόρημα μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη. Και ενώ ο Κινγκ δύσκολα ενθουσιάζεται με τις κινηματογραφικές εκδοχές των έργων του, η ταινία του Άντι Μουσιέτι ανήκει στις εξαιρέσεις: ο μετρ την επαίνεσε, παρά το ότι οι σεναριογράφοι Τσέις Πάλμερ, Κάρι Φουκουνάγκα και Γκάρι Ντάιμπερμαν δεν φοβήθηκαν τις δημιουργικές επεμβάσεις (μία από αυτές είναι ότι μετέφεραν τη δράση από τα '50s στα '80s). Οι ζουμεροί, επίκαιροι χαρακτήρες και οι σχέσεις που πλέκονται σ΄έναν ιστό τρόμου αλλά και φιλίας, είναι από τα πιο συναρπαστικά στοιχεία ενός θρίλερ που συνδέεται νοερά με το δραματικό «Στάσου πλάι μου», όπως άλλωστε έχει δηλώσει και ο ίδιος ο συγγραφέας. «Το Αυτό» πήγε πολύ καλά σε εισπράξεις με 700 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως (σπάζοντας ρεκόρ για ταινία τρόμου) αλλά και στην πλειοψηφία των κριτικών. Η Nova, που στοχεύει να προσφέρει ψυχαγωγία, σκέψη αλλά και δυνατά συναισθήματα μέσα από τις ταινίες της, προβάλλει το εξαιρετικό μεταφυσικό θρίλερ σε πρεμιέρα, τov Ιούλιο. Και, αν δεν είσαι στο σπίτι, μπορείς να ακολουθήσεις τη συνήθειά μας και, με το Nova Go Extra, να πάρεις τη Nova μαζί σου σε 2 φορητές συσκευές, αποφεύγοντας παράλληλα το ενδοοικογενειακό conflict των προτιμήσεων σε περιεχόμενο, αλλά και... του μέρους που θα το απολαύσεις.
Σκηνοθεσία: Άντι Μουσιέτι
Πρωταγωνιστούν: Μπιλ Σκάρσγκαρντ, Τζέιντεν Λίμπερερ, Σοφία Λίλς, Φιν Γούλφχαρντ, Τζέρεμυ Ρέι Τέιλορ
«Κάρι, έκρηξη οργής» (Carrie), 1976
«Μην καλέσεις την Κάρι στον χορό. Θα το μετανιώσεις».
Η Σίσι Σπέισεκ έμεινε αξέχαστη στο ρόλο της τηλεκινητικής Κάρι, όπως και η Πάιπερ Λόρι στο ρόλο της φανατικής Χριστιανής μητέρας της, και διόλου άδικα, απέσπασαν και οι δύο οσκαρική υποψηφιότητα. Ήταν το πρώτο βιβλίο του Στίβεν Κινγκ που εκδόθηκε και το πρώτο του που έγινε ταινία, εξ ου και δεν είναι παράξενο που το «Κάρι» ήταν για κάποια χρόνια συνδεδεμένο περισσότερο με τη στιλάτη σκηνοθετική υπογραφή του Μπράιαν Ντε Πάλμα παρά με τη δική του. Βέβαια, αρκετά από τα θέματα που θα χαρακτήριζαν τον Κινγκ και θα ταλάνιζαν τα εκατομμύρια των αναγνωστών του στο μέλλον ανιχνεύονται σε αυτήν την παρθενική του εμφάνιση, με αφετηρία τη νεαρή, ντροπαλή, περιθωριακή ηρωίδα του που ωθείται να ξεπεράσει τα όριά της. Οι τρισδιάστατοι χαρακτήρες, οι προκαταλήψεις τους, η διαφορετικότητα και οι φόβοι τους, το έγκλημα και η τιμωρία που καραδοκεί, όλα είναι εδώ. Α, και ο Τζον Τραβόλτα στα ξεκινήματά του.
Σκηνοθεσία: Μπράιαν Ντε Πάλμα
Πρωταγωνιστούν: Σίσι Σπέισεκ, Πάιπερ Λόρι, Έιμι Ίρβινγκ, Τζον Τραβόλτα
«Η λάμψη» (The Shinning), 1980
Ακόμα και ένας θεατής του 2018 μπορεί κάλλιστα να ανατριχιάσει παρακολουθώντας τον συγγραφέα Τζακ Τόρανς, τον ήρωα του Τζακ Νίκολσον, να υποκύπτει στα σκοτεινά πνεύματα και να μεταμορφώνεται σταδιακά σε διώκτη της ίδιας του της οικογένειας, με φόντο ένα στοιχειωμένο ξενοδοχείο. Η «Λάμψη» είναι βαφτισμένη ως μία από τις καλύτερες ταινίες τρόμου όλων των εποχών, παρόλο που η μεταφορά της στη μεγάλη οθόνη από τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ δεν είχε ούτε στο ελάχιστο εντυπωσιάσει τον Στίβεν Κινγκ. Για την ακρίβεια, είχε γίνει έξαλλος και είχε αποκυρήξει την ταινία η οποία, το 1981, είχε χρίσει τον Κιούμπρικ υποψήφιο για... Βατρόμουρο! Ως γνωστόν, όλα αυτά ξεπεράστηκαν στην πορεία και σήμερα η «Λάμψη» έχει καταλάβει τη θέση της όχι μόνο ως ένα από τα αριστουργήματα του Κιούμπρικ αλλά και ως όχημα για έναν από τους εμβληματικότερους ρόλους του Νίκολσον. «Here’s Johnny!»
Σκηνοθεσία: Στάνλεϊ Κιούμπρικ
Πρωταγωνιστούν: Τζακ Νίκολσον, Σέλεϊ Ντιβάλ, Ντάνι Λόιντ
