φωτογραφίες 2,3,4: Alex Kozobolis
Είστε ιδιαίτερα αγαπητός στην Ελλάδα –τουλάχιστον σε μια συγκεκριμένη μερίδα του μουσικόφιλου κοινού. Οι δύο σας εμφανίσεις στην Αγγλικανική Εκκλησία συζητήθηκαν πολύ μέσα στο 2018, αποσπώντας εξαιρετικά σχόλια. Πώς νιώθετε που θα ξαναπαίξετε φέτος στην Αθήνα, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα;
Είμαι πάρα πολύ χαρούμενος που θα παίξω ξανά στην Αθήνα. Η τελευταία μου συναυλία σε αυτήν τη μικροσκοπική εκκλησία έγινε αμέσως sold-out, έμαθα μάλιστα ότι πάρα πολλοί άνθρωποι δεν μπόρεσαν να βρουν εισιτήριο, οπότε δεν κατάφεραν ν' ακούσουν τη μουσική μου. Τώρα λοιπόν αυτή η μουσική θα ηχήσει ξανά στην Αθήνα, αυτή τη φορά για περισσότερους ανθρώπους. Είμαι ενθουσιασμένος.
Τι να περιμένουμε από τη φετινή setlist; Θα επικεντρωθείτε στον τελευταίο σας δίσκο, Fallen Trees (2018);
Θα παρουσιάσω φυσικά ένα μέρος του δίσκου, ωστόσο, μιας και η συγκεκριμένη συναυλία θα είναι για τους περισσότερους η πρώτη επαφή με τη μουσική μου, θα ήθελα να παίξω ό,τι καλύτερο έχω, δηλαδή το "Windmills" (2013). To θεωρώ πραγματικό ορόσημο στην πιανιστική ιστορία –κανένας άλλος ποτέ και πουθενά δεν μπόρεσε να παίξει αυτό το κομμάτι. Είναι (σχεδόν) φυσικώς αδύνατη η απόδοση του συγκεκριμένου έργου, και θέλω πραγματικά να το ακούσει το κοινό στην Αθήνα.
Πώς ξεκινήσατε αλήθεια να συνθέτετε; Ποια ήταν η πρώτη μουσική σπίθα;
Θυμάμαι πεντακάθαρα την πρώτη μου «σύνθεση». Ήμουν περίπου 4 χρονών και η μητέρα μου συγκινήθηκε πολύ από εκείνο που είχα σκαρώσει. Τότε ήταν που συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να με γράψει σε μαθήματα πιάνου.
Πείτε μας μερικά πράγματα παραπάνω για το μουσικό στιλ και την τεχνική που έχετε εισηγηθεί και εκπροσωπείτε, το continuous piano...
Θα μπορούσα να μιλάω για μέρες γι' αυτό. Πρόκειται για μια μουσική εντελώς καινούρια, όπως και η τεχνική που απαιτείται για να αποδοθεί. Το πιάνο κοιμόταν για 350 χρόνια, μέχρι που το ξύπνησα το 1973 με την continuous music: είναι το πρώτο και το μόνο στιλ στην ιστορία του οργάνου που απελευθερώνει την πλήρη έκφρασή του, επιτρέποντάς του να τραγουδήσει με όλη τη φωνή και τη δυναμική του. Και για να δημιουργηθεί αυτή η φωνή, το πιάνο πρέπει να αναγεννηθεί. Είναι αδύνατον να συμβεί με την κλασική τεχνική –είναι πλήρως αναποτελεσματική για κάτι τέτοιο, πολλοί παλιοί πιανίστες δεν έχουν ιδέα για τις βαθύτερες προεκτάσεις του οργάνου. Είναι σαν να ζητάς από έναν μάστερ του καράτε να κατανοήσει έναν μάστερ του τάι τσι. Είναι δύο παντελώς διαφορετικές διαστάσεις.
Πόσο σημαντικός είναι ο αυτοσχεδιασμός στο στιλ σας;
Η σύνθεση είναι μια ιδιαίτερα απαιτητική και κοπιαστική διαδικασία – οποιοσδήποτε συνθέτης θα σας το πει. Ο μόνος που νομίζω μπορούσε να συνθέσει πανεύκολα, ήταν ο Μπαχ. Ακόμα και ο Μότσαρτ, με όλη του την ιδιοφυΐα, έπρεπε να δουλέψει σκληρά, παρόλο που η μουσική ξεχυνόταν αφειδώς από μέσα του πάνω στις παρτιτούρες.
Για μας λοιπόν τους κοινούς θνητούς, η σύνθεση είναι μόνο σκληρή δουλειά, δουλειά, δουλειά· η οποία απαιτεί πολύ κόπο κι ακόμα περισσότερο χρόνο. Όσον αφορά στον αυτοσχεδιασμό, αποτελεί εγγενές στοιχείο της τεχνικής που εκπροσωπώ, καθώς η continuous music είναι ουσιαστικά η απόλυτη ελευθερία του πιανίστα. Παίζουμε με τον χρόνο και το είναι. Έτσι κι εγώ εντάσσω μικρά στοιχεία αυτοσχεδιασμού στα κονσέρτα μου, αν και σχεδόν ποτέ δεν δίνω μια εντελώς εντελώς αυτοσχεδιαστική συναυλία. Όχι βέβαια ότι δεν έχει συμβεί και αυτό.
Υπάρχει κάποια στιγμή στην καριέρα σας την οποία ανακαλείτε ως πολύ σημαντικό σταθμό; Ή κάποια που θα θέλατε να ξεχάσετε;
Δεν υπάρχει τίποτα, πέρα από έναν ωκεανό όμορφων στιγμών με αυτή τη μουσική· και φυσικά ο υπέροχος δρόμος προς αυτήν την εντελώς νέα τεχνική, που λέγεται continuous music. Αυτή η ανακάλυψη άλλαξε το είναι μου και το σώμα μου, αποτελεί για μένα μια μεγάλη ευλογία. Μου έχει φέρει φως και λάμψη –κι ελπίζω να το έχει κάνει και για τον κόσμο που την ακούει.
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η κλασική μουσική στον 21ο αιώνα;
Είναι τόσες πολλές. Μπορείς ν' αγαπάς τον Μότσαρτ και τον Μπραμς, τον Παλεστρίνα και τον Τσαϊκόφσκι, αυτό είναι ένα πράγμα. Πρέπει όμως να εμπλακείς και με τη μοντέρνα μουσική. Όχι την καλούμενη «μοντέρνα κλασική μουσική», η οποία είναι φριχτή και κακάσχημη. Αλλά την κανονική, δημοφιλή μουσική των ημερών μας.
Για να αντιληφθείς δηλαδή το μεγαλείο του Μότσαρτ πρέπει –πρέπει όμως– να νιώσεις την ομορφιά του "Hotel California" των Eagles. Υπάρχουν στοιχεία στην ποπ μουσική που πρέπει να τα συναισθανθεί το κοινό της κλασικής, αν θέλει να εισχωρήσει στο πλήρες βάθος της. Υπάρχει πάθος και ζωή στη μουσική του σήμερα, το οποίο ίσως να μην υπήρχε παλαιότερα. Και χωρίς αυτή τη φλόγα, η κλασική μουσική θα πεθάνει: το κοινό της δεν θα μπορεί να συλλάβει τα ζωντανά πάθη στα έργα που ακούει. Θα είναι σαν επισκέπτες μουσείων, που δεν μπορούν να κατανοήσουν τη ζωντανή διαδικασία μέσω της οποίας δημιουργήθηκαν τα έργα τέχνης που κοιτάζουν.
Έχετε άλλα πάθη, εκτός από τη μουσική φυσικά;
Λατρεύω τα αυτοκίνητα, το μέταλλο, να στρίβω βίδες για να φτιάξω πράγματα. Ναι, τίποτα δεν με ευχαριστεί όσο το να αφαιρώ τη σκουριά από το μέταλλο. Έχω κι εκεί αναπτύξει μερικές ενδιαφέρουσες τεχνικές για να το κάνω. Μου είναι τόσο ευχάριστο να ξαναζωντανεύω ένα σκουριασμένο γαλλικό κλειδί, όπως και με ένα παλιό πιάνο. Τα περισσότερα βέβαια έχουν πεθάνει, οπότε είναι υπέροχο να τα νιώθεις να επανέρχονται στη ζωή. Με continuous music, τι άλλο;
{youtube}2LychIfAtRM{/youtube}
