Σάββατο πρωί στην Αθήνα. Η πόλη έχει ξυπνήσει για τα καλά, παρά το γεγονός πως οι συστάσεις μας υποδεικνύουν να μη «βγαίνουμε έξω από τα σπίτια μας αν δεν συντρέχει σοβαρός λόγος». Όμως, ο ζεστός ήλιος και ο αναζωογονητικός αέρας έχει βγάλει τους Αθηναίους στους πεζόδρομους της πόλης για να απολαύσουν όσο απτόητα γίνεται αυτές τις παράδοξες, γραμμικές, φθινοπωρινές μέρες που μοιάζουν λες και ο χρόνος έχει σταματήσει για πάντα.
Το ίδιο απτόητη μοιάζει και η Nalyssa Green, η οποία κυκλοφορεί το νέο, τέταρτο προσωπικό της δίσκο Ταξίδι Αστρικό (4/12, Inner Ear,) σε μία εποχή δύσκολη για τον κόσμο της τέχνης, τα όρια της οποίας δοκιμάζονται συνεχώς. Είναι, ωστόσο, ένα άλμπουμ του οποίου η δράση συμβαίνει στους δικούς μας εσωτερικούς χώρους, ένα αφήγημα που, αν μη τι άλλο, ταιριάζει με την υφή των καιρών μας, παρόλο που δεν γράφτηκε μέσα σε αυτούς.
Βρεθήκαμε, λοιπόν, με την εγχώρια μουσικό -πάντα χαμογελαστή και ευδιάθετη στη βόλτα μας- για να συζητήσουμε για τη νέα της δουλειά, τη στροφή της πιο βαθιά προς τον ελληνικό ήχο, την ενδοσκόπηση, την απώλεια, την ελευθερία και όλα όσα μας παίρνει/αφήνει η πανδημία.
Τι προσπάθησες να αλλάξεις στο Ταξίδι Αστρικό σε σχέση με το Μπλουμ; Δε νομίζω ότι υπήρχε συνειδητή απόφαση πως μετά το Μπλουμ θέλω να κάνω κάτι συγκεκριμένο. Απλώς, κάπως στην πορεία βγήκε ένα πιο συγκεκριμένο και συγκεντρωμένο, αν θες, ηχητικό ύφος. Αφεθήκαμε και κινηθήκαμε προς την κατεύθυνση που μας έδειξαν τα τραγούδια. Θεωρώ πως οι βασικές διαφορές είναι πως πρόκειται για έναν πιο εσωστρεφή δίσκο σε σχέση με το Μπλουμ, καθώς επίσης υπάρχει και μία εντονότερη τάση προς τον ελληνικό ήχο.
Είχες καθόλου το άγχος να γράψεις ένα δίσκο που θα πατήσει πάνω στην επιτυχία του Μπλουμ και του «Κοκτέιλ», τα οποία σε έφεραν στα αυτιά περισσότερου κόσμου; Δεν το είχα καθόλου αυτό το άγχος, όσον αφορά τη pop πλευρά του ήχου μου, για να είμαι ειλικρινής. Περισσότερη συνάφεια σε σχέση με τον προηγούμενο δίσκο εντοπίζω στις μπαλάντες. Δηλαδή, νιώθω πως τα τραγούδια του νέου δίσκου είναι κάπως σαν τα παιδιά του «Πάλι Καλά», και όχι του «Κρεβατιού» ή του «Κοκτέιλ». Αντίθετα, το «Αυτοί οι Άνθρωποι» μου θυμίζει ένα κομμάτι από το πρώτο δίσκο μου, που έχει μία post punk ορμή. Αλλά σχετίζεται κάπως και με το Μπλουμ, καθώς έχει πολλή Αθήνα μέσα του, σε αντίθεση με τον υπόλοιπο δίσκο που έχει περισσότερη φύση. Επίσης υπάρχει πολύ έντονα και η αίσθηση του εσωτερικού χώρου στο δίσκο. Η δράση λαμβάνει χώρα σε δωμάτια που μοιάζουν κάπως με το δικό μας, εσωτερικό σύμπαν. Είναι άλλωστε εκεί που συμβαίνουν και τα Αστρικά Ταξίδια.
Ποια είναι τα υλικά που σε οδηγούν στα δικά σου αστρικά ταξίδια; Η μουσική, η ενδοσκόπηση και η προσωπικά φτιαγμένη ψυχεδέλεια.
Στο νέο σου δίσκο, όπως και γενικά στη μουσική σου, υπάρχει έντονα το στοιχείο του θανάτου και της απώλειας. Πώς τα πηγαίνεις με αυτές τις έννοιες; Τα τραγούδια είναι ένας τρόπος να έρχεσαι αντιμέτωπος με όλα όσα σε απασχολούν. Οπότε, κατά κάποιον τρόπο, η γραφή τους αποτυπώνει τα αποτελέσματα μιας εσωτερικής έρευνας και αναζήτησης. Προφανώς, ο θάνατος και η απώλεια είναι δύο θέματα που με αφορούν βαθιά και μέσα από τα τραγούδια προσπαθώ να τα καταλάβω καλύτερα. Ο νέος δίσκος μιλάει αρκετά για την απώλεια και αποτυπώνει, κατά μία έννοια και την προσπάθειά μου να τη χειρίζομαι καλύτερα, αλλά και να μαθαίνω μέσα από αυτή.
Φέρνεις περισσότερα στοιχεία στους δίσκους σου μέσα από το μοναχικό χρόνο με τον εαυτό σου ή μέσα από συλλογικές στιγμές συντροφικότητας; Το γράψιμο των δίσκων μου είναι μία πολύ μοναχική διαδικασία. Όταν γράφω μουσική, νιώθω κάπως σαν τους συγγραφείς που βρίσκονται μόνοι τους σε ένα γραφείο, απέναντι στον εαυτό τους και τις σκέψεις τους. Έπειτα, μπαίνει στο παιχνίδι η παρέα και το μοίρασμα σε διάφορα στάδια. Στην αρχή, μοιράζομαι τη μουσική μου με τη μπάντα μου, τους συνεργάτες μου, τη δισκογραφική μου και όσο προχωράει το πράγμα και ανοίγει όλο και περισσότερο, μέχρι να φτάσει σε όλους όσους δυνητικά μπορούν να την ακούσουν. Κι εκεί βρίσκεται η μαγεία της μουσικής, στο μοίρασμά της. Αλλά τα πρώτα στάδια είναι πολύ μοναχικά και γι' αυτό γράφω σε τόσο προσωπικό τόνο.
Πού αποδίδεις το γεγονός πως η εγχώρια «σκηνή» έχει κάνει μία στροφή στον ελληνικό στίχο και στις ηχητικές μας ρίζες τα τελευταία χρόνια; Νομίζω πως όλα είναι τάσεις. Όταν ξεκίνησα να γράφω τους πρώτους μου δίσκους, υπήρχε μία άνθιση στην αγγλόφωνη indie pop, που ήταν η μουσική που ακούγαμε και προσπαθούσαμε να φτιάξουμε. Όταν το κάναμε αυτό, νιώσαμε κορεσμένοι μάλλον και θέλαμε να κάνουμε κάτι άλλο. Πιστεύω πως η δημιουργία είναι μία ευθύγραμμη πορεία: σταματάς, παίρνεις πράγματα από κάπου και μετά συνεχίζεις πάλι για κάπου άλλου. Δεν θα είχε κανένα απολύτως νόημα να κάνουμε για πάντα κύκλους γύρω από τους ίδιους μας τους εαυτούς. Εφόσον λοιπόν εξερευνήσαμε πιο δυτικότροπες φόρμες και αναφορές μας από μπάντες του εξωτερικού, μάλλον βγήκε μία ανάγκη να κοιτάξουμε λίγο και προς τα μέσα. Προσωπικά, πάντα αγαπούσα την ελληνική μουσική και από μικρή έγραφα κάποιους στίχους στα ελληνικά. Μου φαίνεται, επομένως, πολύ φυσιολογική αυτή η εξέλιξη και μου αρέσει πολύ που επιστρέφουμε τόσο στη γλώσσα μας, όσο και στις δικές μας μουσικές φόρμες και τις εξερευνούμε. Νιώθω πως γυρνάμε σε πιο δικά μας, αληθινά πράγματα και η επικοινωνία γίνεται όλο και πιο άμεση. Όταν τραγουδάς στη γλώσσα στην οποία σκέφτεσαι, τότε απευθείας ένας στίχος, ένα τραγούδι γίνεται δικό σου πολύ πιο άμεσα. Είναι όλα πιο ενστικτώδη και αφιλτράριστα.
Το νέο σου άλμπουμ κυκλοφορεί μέσα στη πανδημία και το lockdown. Πώς σκέφτεσαι να επικοινωνήσεις τη νέα σου δουλειά και να δημιουργήσεις σχέσεις αμεσότητας με το κοινό, τώρα που δεν υπάρχουν οι συναυλίες; Αυτό είναι ένα πολύ δύσκολο κομμάτι που προσπαθώ να διαχειριστώ αυτή την περίοδο και με στεναχωρεί πολύ, γιατί τα live και η επικοινωνία είναι το πιο σημαντικό μέρος της μουσικής μου. Η σύνδεση που συμβαίνει σε ένα live έχει κάτι το μαγικό που δεν είναι εύκολο να εξηγηθεί μόνο σε λίγες λέξεις και δεν μπορεί να αντικατασταθεί με τίποτα άλλο. Επομένως, το γεγονός πως δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, τη δεδομένη περίοδο, είναι κάτι που με έχει βαρύνει πάρα πολύ, όπως επίσης και το ότι ο δίσκος κυκλοφορεί σε μία περίοδο που είναι όλοι μουδιασμένοι. Από την άλλη, όμως, προσπαθώ να δω την όποια θετική πλευρά και σκέφτομαι πως υπάρχει ένα παράδοξα καλό timing, καθώς, σε μία εποχή που είμαστε όλοι κλεισμένοι στα σπίτια μας, ο δίσκος έρχεται να μιλήσει για ένα ταξίδι αστρικό που συμβαίνει σε ένα δωμάτιο. Στην πράξη, τώρα, θέλω να κάνω κάποια live streamings και ψάχνω τρόπους να «συναντηθούμε». Αλλά, προφανώς, δε μου φτάνει αυτό, περιμένω πώς και πώς να ξεκινήσουν πάλι τα live, να έχουμε μάθει όλοι τα τραγούδια του νέου δίσκου και να τα τραγουδάμε μαζί. Σίγουρα θα χρωστάω μία ωραία, μεγάλη παρουσίαση όταν τελειώσει όλο αυτό.
Βρίσκεις κάποιο φως μέσα στο σκοτάδι της εποχής που βιώνουμε; Έχω περάσει από όλα τα στάδια. Κάθε μέρα είναι εντελώς διαφορετική, με άλλα συναισθήματα και άλλες σκέψεις. Επικρατεί πολύ σκοτάδι, τρόμος, αλλά και ένα παρατεταμένο σοκ. Έχουν καταρρεύσει αιφνίδια όλα όσα θεωρούσαμε δεδομένα και αυτό μπορεί να ταράξει παρά πολύ τον ψυχισμό του κάθε ανθρώπου. Επίσης, υπάρχει διάχυτη η αίσθηση πως στερούμαστε την ελευθερία μας, κάτι για το οποίο νομίζω δεν μιλάμε όσο θα έπρεπε, ενώ είναι πολύ σημαντικό. Όλος αυτός ο εγκλωβισμός και οι απαγορεύσεις, ο παραλογισμός σε σχέση με τους περιορισμούς και η απώλεια κάθε ίχνος σεβασμού απέναντι στην ιδέα της ατομικής ευθύνης, δημιουργούν συνεχώς ένα ασφυκτικό κλίμα στέρησης της ελευθερίας.
Τι σημαίνει ελευθερία για εσένα; Είναι πάρα πολύ σημαντική έννοια και λέξη για εμένα. Δεν ξέρω τι προσωπικό ορισμό να της δώσω, αλλά όταν ακούω τη λέξη, σκέφτομαι πουλιά να σηκώνονται και να πετάνε στον ουρανό. Δεν έχει να κάνει με τάσεις φυγής (σπάνια φεύγω από μέρη και καταστάσεις) αλλά με το ότι μάλλον προσπαθώ να ταξιδέψω και να αποδράσω προς τον εσωτερικό μου κόσμο.
Τι είναι αυτό που σου έχει λείψει περισσότερο μέσα στην πανδημία; Οι συναυλίες. Μου έχει λείψει, φυσικά, η ελευθερία και το να μην υπάρχει αυτό το βάρος πάνω απ’ το κεφάλι μου, όταν καλούμαι να πάρω την κάθε απόφαση. Αλλά σε πιο απτά πράγματα, τα live είναι αυτά που μου έχουν λείψει περισσότερο. Τόσο να βλέπω, όσο και να παίζω.
Πώς σου φαίνεται ο τρόπος που αντιμετωπίζει η πολιτεία το θέμα της τέχνης μέσα στην πανδημία; Ως πολίτης νιώθω πως η όλη στάση που έχει υιοθετήσει η πολιτεία στερείται ουσιαστικής μελέτης, σκέψης και νοήματος. Ειδικά όσον αφορά το θέμα των καλλιτεχνών, νιώθω πως η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη, καθώς αισθάνομαι ότι υπάρχει μία εκδικητικότητα κατά κάποιον τρόπο. Όλο το προηγούμενο διάστημα δαιμονοποιήθηκαν οι παραστάσεις και όλα τα καλλιτεχνικά δρώμενα, χωρίς να υπάρχει πραγματικά απόδειξη πως «εκεί κολλάει περισσότερο». Όσες παραστάσεις, συναυλίες έγιναν όλη αυτή την ενδιάμεση περίοδο, πραγματοποιήθηκαν παραδειγματικά και τηρήθηκαν όλα τα προβλεπόμενα μέτρα. Τουλάχιστον μέσα από τη προσωπική μου εμπειρία, σε όσα παρακολούθησα εγώ δηλαδή, η κατάσταση που επικρατούσε ήταν νοσοκομειακή. Ωστόσο, με κάποιον τρόπο φτάσαμε στο σημείο οι καλλιτέχνες να θεωρούνται οι κακοί της ιστορίας. Νιώθω από τη μία πως μας αντιμετωπίζουν σαν ένα αχρείαστο, περιττό κομμάτι της κοινωνίας και από την άλλη μας πολεμούν, μας αντιμετωπίζουν σαν να είμαστε εχθροί. Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι πως ο κλάδος βρίσκεται σε μερική διάλυση και όταν γίνει η επανεκκίνηση, θα θέλει πολλή δουλειά και οργάνωση για να επιστρέψουμε σε κάποια φυσιολογική κατάσταση.
Ποια είναι αξία της μουσικής σε τέτοιους καιρούς κρίσης; Πιστεύω πως είναι πολύτιμη. Σε έναν κόσμο που συνεχώς καταρρέει, αυτά που μαλακώνουν την ψυχή είναι τα πιο σημαντικά. Η τέχνη γενικά, αλλά και η μουσική ειδικότερα, είναι από αυτές τις δυνάμεις που βοηθούν τον άνθρωπο να ηρεμήσει και να γλυκάνει. Πόσω μάλλον αυτό τον καιρό, που το χρειαζόμαστε αυτό περισσότερο από ποτέ.
Υπάρχει κάτι που σου δίνει ελπίδα για το μέλλον; Στη πρώτη καραντίνα νομίζω πως πολλοί είχαμε περάσει μία ρομαντική περίοδο. Μπορεί το γεγονός πως η ζωή μου είχε σταματήσει απότομα και αιφνίδια να ήταν σοκ, αλλά, από την άλλη, συνειδητοποίησα ότι δούλευα ασταμάτητα και δεν είχα καθόλου χρόνο για τον εαυτό μου. Οπότε ξαφνικά δημιουργήθηκε μία ευκαιρία να περάσω λίγο ήρεμο προσωπικό χρόνο και να απολαύσω την ησυχία της πόλης. Ήταν μία πολύ ωραία υπενθύμιση του πόσο σημαντικό είναι να σταματάμε λίγο την καταιγιστική ροή της καθημερινότητας, να μειώνουμε τον εξωτερικό «θόρυβο» και να κοιτάζουμε περισσότερο γύρω μας για όλα όσα αξίζουν. Επανήλθαμε ουσιαστικά στο φυσικό ρυθμό της ανθρώπινης ζωής. Επομένως, αυτό που μου δίνει ελπίδα, είναι πως ίσως μπορεί να κουβαλήσουμε μαζί μας κάποιες καλές συνήθειες από αυτή την περίοδο και να τις κάνουμε κομμάτι της επόμενης, «κανονικής» ζωής.
Το Ταξίδι Αστρικό της Nalyssa Green κυκλοφορεί στις 4/12 από την Inner Ear. Μπορείτε να το προπαραγγείλετε εδώ.
