Υβριδική, αντι-trend μουσική, η οποία γεννιέται στο σκοτάδι, έχοντας τις ίσως πιο ανοιχτές κεραίες που έχει γνωρίσει το black metal...
«Ένα μέρος του εαυτού μου ευχόταν να μη γίνει trend», λέει ο Fenriz (το έτερον ήμισυ των Darkthrone) για το σήμα-κατατεθέν corpse paint, στο ντοκιμαντέρ για το πολύπαθο νορβηγικό black metal, Until The Light Takes Us (2008).
Αλλά ούτε ο Varg Vikernes γλίτωσε από το trend, ύστερα από τον φόνο του Euronymous: το πλήρες χρονικό υπάρχει στην προαναφερθείσα ταινία, αλλά και στο βιβλίο Lords of Chaos. Ο άνθρωπος πίσω από το project Burzum έγινε πάντως κεντρική φιγούρα για το σκοτεινό μέταλ του Βορρά φτιάχνοντας αντι-trend μουσική με τις ίσως πιο ανοιχτές κεραίες που έχει γνωρίσει το είδος. Όχι δεν το λέμε εμείς: αντι-trend είχε χαρακτηρίσει ο ίδιος την 4η δισκογραφική του δουλειά Filosofem. Και δεν είχε καθόλου άδικο.
Όσο εκτίει τη θητεία του στους Mayhem, με περασμένο το μπάσο στους ώμους που «παρέδωσε» ο Necrobutcher μετά την αυτοκτονία του τραγουδιστή Dead (1991), o Vikernes ηχογραφεί άλμπουμ-κάψουλες υπό την επωνυμία Burzum, με μια απόλυτα DIY και «less is more» λογική, την οποία θα ζήλευαν μπάντες που στα πέτσινα σακάκια τους έχουν περασμένες παραμάνες κι όχι ραμμένα patches με ακαταλαβίστικες μέταλ γραμματοσειρές.
Από αυτούς τους δίσκους, το ρεκόρ ελευθεριακής λογικής κρατά με διαφορά το Filosofem, που ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 1993. Ηχογραφημένο σε μόλις 17 ώρες, με όλα τα κομμάτια σε ένα μόνο take, εξαιρουμένου του "Jesu Død", στο οποίο ο Vikernes ηχογράφησε ξανά το μπάσο· μόνος του, όπως και όλα τα υπόλοιπα όργανα που χρησιμοποιήθηκαν. Για τον Vikernes δεν είχε σημασία μια ακριβή κιθάρα, αλλά απλά η κιθάρα του, την οποία θα χρησιμοποιήσει για να κάνει κάτι δικό του. Δεν είχε μάλιστα κανέναν ενδοιασμό να τη συνδέσει στον ενισχυτή ενός στερεοφωνικού, αλλά και να ζητήσει από το στούντιο το χειρότερο μικρόφωνο που είχαν. Κατέληξε έτσι να ηχογραφεί τα φωνητικά με ένα μικρόφωνο χειλιών από ακουστικά (ναι, σαν αυτά που χρησιμοποιούμε στους υπολογιστές).
Το κατά πόσο το ηχητικό αποτέλεσμα έχει τη «ρετσινιά» του lo-fi, γίνεται ηλίου φαεινότερον. Εκείνο που δεν είναι δεδομένο ή αναμενόμενο, είναι η ιδιοσυγκρασία του. Πρόκειται για υπομονετική άσκηση στην επανάληψη και στον μινιμαλισμό. Από το black metal της πατρίδας του κρατά το κλειστοφοβικό σκοτάδι, αφήνει όμως τις φρενήρεις εντάσεις για μουσικές φράσεις-λούπες που, μετά το πέρας κάποιων λεπτών (κανένα κομμάτι δεν πέφτει κάτω από τα 7 λεπτά), περισότερο δημιουργούν την αίσθηση μιας προσπάθειας αυτοσυγκέντρωσης χάριν ενός σκοτεινού διαλογισμού. Αυτή η στοχαστικότητα μοιάζει απείρως ταιριαστή με τον τίτλο Filosofem.
Ήδη από το εναρκτήριο “Dunkelheit” (το πρώτο κομμάτι που έγραψε ποτέ ο Vikernes ως Burzum), το παγωμένο θέμα στα synths καλεί στη σκοτεινή πλευρά, σε μια νύχτα όπου «life has a new meaning»· τιμώντας έτσι και έμπρακτα το όνομα Burzum, το οποίο είναι παρμένο από τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών και σημαίνει «σκοτάδι». Για να έρθει κατόπιν το fuzz στην κιθάρα στο "Jesu Død", δηλαδή τον «θάνατο του Ιησού» που θέλει να επιφέρει συμβολικά μέσα από τη μουσική του, στη μαλλον πιο θυμωμένη στιγμή του άλμπουμ (εδώ να θυμίσουμε βέβαια ότι ο Vikernes έβαλε το χεράκι του και στον εμπρησμό εκκλησιών στη Νορβηγία).
{youtube}jo29PoLkoOM{/youtube}
Αλλά η πραγματική αποκάλυψη έρχεται στο προτελευταίο κομμάτι, το ...επικών διαστάσεων "Rundtgåing Av Den Transcendentale Egenhetens Støtte". Κάποιος ανυποψίαστος, ακούγοντάς το, δεν θα περίμενε να αποτελεί μέρος ενός τέτοιου δίσκου. O Burzum, βέβαια, το είχε ήδη προοικονομήσει από το ομώνυμο ντεμπούτο του (1992) με το "Channelling Τhe Power Οf Souls Ιnto Α New God", όπου είχε ρίξει εμφατικά τους ρυθμούς. Εδώ, όμως, γυρνά ασταμάτητα γύρω από ένα μίνιμαλ θέμα επί 25λεπτά, με synths να γεμίζουν ανά στιγμές το ηχητικό φόντο, ξεφεύγοντας από τα όρια του black metal.
Πλέον, δηλαδή, κάνει ambient. Ή μάλλον, κάνει ένα άτυπο black ambient. Και το κάνει με έναν πολύ ξεχωριστό τρόπο, όπως κανείς άλλος της καλλιτεχνικής του συνομοταξίας. Οι ρυθμοί μπορεί να είχαν ξαναφρενάρει στο παρελθόν, αλλά αν κάτι τέτοιο υπήρξε απαρχή για ένα σύγχρονο doom παρακλάδι μέσα π.χ. από τους Celtic Frost, αυτό που κάνει ο Vikernes είναι κάτι εμφανώς προσωπικό, χωρίς διάθεση διδακτισμού ή φιλοδοξία γέννησης κάποιου νέου υποείδους. Κάνει υβριδική (αντι-trend, καλά έλεγε) μουσική, η οποία γεννιέται και πεθαίνει στο σκοτάδι.
Λίγους μήνες μετά την ηχογράφηση του άλμπουμ, στις 10 Αυγούστου του 1993, ο Euronymous θα βρεθεί νεκρός στο σπίτι του, με 23 μαχαιριές. Υπαίτιος ήταν ο Varg Vikernes, ο οποίος και φυλακίστηκε για 15 χρόνια, τον Μάιο του 1994. Το Filosofem θα κυκλοφορήσει τελικά τον Ιανουάριο του 1996 από τη Misanthropy, όσο ο Vikernes γράφει βιβλία αλλά και περαιτέρω δίσκους μέσα στο κελί του. Ίσως λοιπόν η αληθινή προοικονομία όλων των παραπάνω να ήταν πως, πράγματι, η ζωή του απέκτησε ένα άλλο νόημα στο σκοτάδι.
{youtube}9Bm-kdLwBVc{/youtube}
