Η φετινή Record Store Day μπορεί να πέρασε από σαράντα κύματα λόγω της πανδημικής κρίσης της Covid-19 και να αναβλήθηκε δις, όμως εν τέλει ήρθε η ώρα της με μια οριακά καλοκαιρινή–φθινοπωρινή εκδοχή της σε τρεις πράξεις: 29 Αυγούστου, 29 Σεπτεμβρίου και 29 Οκτωβρίου, οι φετινές της ημερομηνίες. Μέχρι, όμως αυτήν την φετινή ιδιαίτερη διεξαγωγή της, μεσολάβησαν 12 ετήσιες γιορτές βινυλίου και δισκάδικων, που διαμόρφωσαν τον αγαπημένο αυτόν θεσμό των vinyl junkies όπως τον ξέρουμε, τον αγαπάμε, και καμία έκτακτη συνθήκη δεν μπορούσε να ανατρέψει ούτε φέτος.
Οι ιδρυτές
Η Record Store Day γεννήθηκε κατά τη διάρκεια ενός συνηθισμένου brainstorming σε μια συνάντηση ιδιοκτητών δισκάδικων της Βαλτιμόρης, με πηγή έμπνευσης την Free Comic Book Day, την ετήσια γιορτή των ανεξάρτητων κόμικ που λαμβάνει χώρα στις ΗΠΑ, κάθε πρώτη Κυριακή του Μαΐου. Oι Eric Levin, Michael Kurtz, Carrie Colliton, Amy Dorfman, Brian Poehner και Don Van Cleave ίδρυσαν το 2007 τον θεσμό που έμελλε να γίνει μια εθνική και μετέπειτα παγκόσμια γιορτή των δισκάδικων, με ειδικές κυκλοφορίες και εμφανίσεις συγκροτημάτων και καλλιτεχνών. Δηλαδή, μια ημέρα που τα μουσικά είδωλα και εκείνοι που τα θρέφουν, έρχονται πιο κοντά από ποτέ.
Οι Metallica μαρκάρουν το σημείο μηδέν
Στις 19 Απριλίου του 2008 οι Metallica έπαιξαν στο Rasputin Music στο Μπέρκλεϊ -την πιο μεγάλη αλυσίδα ανεξάρτητων δισκοπωλείων στο Σαν Φρανσίσκο- ένα αξέχαστο show, σηματοδοτώντας ούτε λίγο ούτε πολύ την καλπάζουσα πορεία της Record Store Day. Η πρώτη αυτή Record Store Day αριθμούσε μόλις 20 ειδικές κυκλοφορίες για την ημέρα, από μπάντες όπως οι Metallica, οι Death Cab for Cutie, οι R.E.M. και οι Vampire Weekend. Πέντε μόλις χρόνια μετά και τη Record Store Day του 2012, με πρεσβευτή τον Iggy Pop, οι RSD κυκλοφορίες αριθμούσαν πάνω από 400 τίτλους και το μέτρημα είχε αρχίσει να χάνεται.
Η απήχηση
Η απήχηση της Record Store Day αποδεικνύεται εύκολα από μια δειγματοληπτική ματιά σε μερικούς αριθμούς. Σε μια εποχή που οι φυσικές πωλήσεις μουσικής γνωρίζουν πρωτοφανές τέλμα, η Record Store Day δίνει γενναιόδωρες ανάσες σε όσους επιμένουν να πωλούν και να διανέμουν σε αυτό το φορμά. Επί σειρά ετών στις ΗΠΑ, η Record Store Day αποφέρει τις υψηλότερες ετήσιες πωλήσεις δίσκων και CDs, ενώ ο θεσμός έχει αποκτήσει τέτοιες διαστάσεις που αποτελεί ιδανική πλατφόρμα για καλλιτεχνικές και κοινωνικοπολιτικές δηλώσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Record Store Day του 2016 οι σκαπανείς Metallica (πάλι), ανέλαβαν επισήμως για πρώτη φορά τον ρόλο του πρεσβευτή του θεσμού, ηχογραφώντας για την ημέρα ένα live album στο παρισινό Bataclan, όπου το προηγούμενο φθινόπωρο είχε γραφτεί μια από τις πιο μελανές σελίδες της σύγχρονης συναυλιακής ιστορίας, με την τρομοκρατική επίθεση στο show των Eagles of Death Metal.
Οι αρνητές…
Παρά το αδιαμφισβήτητο εκτόπισμα της Record Store Day στις τάξεις των μουσικόφιλων, η ημέρα των δισκοπωλείων έχει δεχτεί και δριμεία κριτική. Κύριο επιχείρημα των επικριτών της είναι ότι απευθύνεται περισσότερο σε συλλέκτες και λιγότερο στο μέσο μουσικό fan. Αλλά και ότι έχει δώσει άφθονο έδαφος στις μεγάλες δισκογραφικές για να εκμεταλλευτούν την υπεροχή τους έναντι των μικρότερων και ανεξάρτητων δισκοπωλείων, επιβάλλοντάς τους επαχθείς πολιτικές σχετικά με τη διανομή των ειδικών κυκλοφοριών και σαμποτάροντας την πεμπτουσία του θεσμού, μέσω διαδικτυακών πωλήσεων ειδικών κυκλοφοριών.
…και η πληρωμένη απάντηση.
Πάντως, όσο κι αν οι μεγάλες ετικέτες έχουν βουτήξει τα χέρια τους στον κουβά με το μέλι της Record Store Day, η αναζωογονητική πνοή που φέρνει κάθε χρόνο αυτή η μέρα στο τόσο σημαντικό για τον σύγχρονο μουσικό πολιτισμό χώρο του δισκάδικου δεν μπορεί να αναιρεθεί από καμία αρνητική κριτική. Σε μια εποχή που οι φυσικές πωλήσεις μουσικής πέφτουν, με την αναβίωση του βινυλίου να αποτελεί τη σημαντικότερη πηγή εσόδων και βιωσιμότητας για τα μικρά και ανεξάρτητα δισκάδικα, η Record Store Day παραμένει πάντα μια ημέρα γιορτής που φέρνει όλους τους diggers -και όχι μόνο- κοντά και αρχίζει να εκτείνεται πολύ πιο πέρα από τη λίστα με τις συλλεκτικές RSD κυκλοφορίες της χρονιάς. Είναι μια αφορμή να πας στο δισκάδικο και περιστοιχισμένος από κόσμο που διακατέχεται από τον ίδιο σεβασμό ή/και συγκίνηση ή/και ακαταμάχητη έλξη από έναν χώρο σαν κι αυτόν, να διατρέξεις ντάνες δίσκων με τις ώρες για να βρεις τον δικό σου θησαυρό της ημέρας –που πολύ πιθανόν να μην έχει καμία σχέση με την Record Store Day. Είναι αυτό που λέει η φράση, μια ημέρα στο δισκάδικο, ίσως η καλύτερη μέρα που μπορείς να περάσεις εκεί.
