Ακούμε συχνά ότι όλα τα τραγούδια είναι πολιτικά. Ακόμα κι έτσι, πάντως, κάποια τραγούδια είναι περισσότερο πολιτικά από άλλα. Μια ντουζίνα τέτοια άσματα, λοιπόν, παρουσιάζονται παρακάτω. Το πεδίο είναι φυσικά τεράστιο και η λίστα δεν φιλοδοξεί να αποτελέσει κάποιου είδους «απόλυτη» αξιακή καταγραφή, απλά φροντίζει να ακολουθεί χρονολογική σειρά και να έχει θεματολογικό εύρος, καθώς διασχίζει 6 δεκαετίες αγγλοσαξoνικής δημιουργίας και ευρύτερης ποπ κουλτούρας, προσπαθώντας να αποφύγει τα υπερβολικά γνωστά (οπότε δεν θα βρείτε εδώ “Blowin’ In The Wind”, “Imagine” ή “I’d Love To Change The World”)· ακολουθώντας, κατά τα άλλα, τον ειρμό και το γούστο του συντάκτη της...
1. Bob Dylan: Masters Of War [1963]
Η έντονα πολιτικοποιημένη περίοδος του Dylan ήταν τόσο σύντομη χρονικά, ώστε κανονικά θα έπρεπε να θεωρείται ως υποσημείωση στη συνολική του πορεία. Ήταν όμως τόσα πολλά τα σπουδαία τραγούδια που κατέθεσε τότε –και τέτοια η κινητοποίηση την οποία προκάλεσαν– που ο καλλιτέχνης κατέληξε να καταγραφεί για πάντα στις συνειδήσεις πολλών ως ένας protest singer, που απλά κατόπιν πρόδωσε τον εαυτό του. Το “Masters Of War” επιλέγεται επειδή σε αυτό ο Dylan εγκατέλειψε τη συνήθη ποιητική διάθεσή του και κατέφυγε σε μια ωμή, μανιώδη επίθεση στους εμπόρους όπλων, εν μέσω ψυχροπολεμικής ατμόσφαιρας.
2. Scott Walker: The Old Man’s Back Again (Dedicated To The Neo-Stalinist Regime) [1969]
Ο «γέρος που επέστρεψε» είναι ο Στάλιν και ο Walker, σε τούτη την επιλογή από το Scott 4 –ένα παραγνωρισμένο στην εποχή του άλμπουμ– αναφέρεται στο τσέχικο καθεστώς που ανέτρεψε την «Άνοιξη της Πράγας», βοηθούμενο από τα σοβιετικά στρατεύματα. Το σκοτεινό θέμα αντισταθμίζεται από την ερμηνεία και την ενορχήστρωση, φτιάχνοντας έναν πραγματικά γλυκόπικρο συνδυασμό.
{youtube}N-zgdGQB4S4{/youtube}
3. Stevie Wonder: You Haven’t Done Nothin’ [1974]
Ένα funk σινγκλ από το άλμπουμ Fullfillingness’ First Finale, με τον Wonder να συνοδεύεται στα φωνητικά από τους Jackson 5. Οι στίχοι αποτελούν ευθεία επίθεση στον τότε Πρόεδρο των Η.Π.Α. Richard Nixon. Ο οποίος, μέρες μετά την κυκλοφορία του τραγουδιού, αναγκάστηκε να παραιτηθεί, λόγω της εμπλοκής του στο σκάνδαλο Watergate.
{youtube}CbRRGdFgWMY{/youtube}
4. Stiff Little Fingers: Suspect Device [1979]
Inflammable Material τιτλοφορείται ο πρώτος δίσκος τούτων των Ιρλανδών και πράγματι, όπως μαρτυρά και το εν λόγω κομμάτι, ο ήχος και η νοοτροπία τους αποτελούν πραγματικό μπουρλότο. Ένα μανιφέστο κατά της εξουσίας, το οποίο χρειάζεται μόλις δυόμιση λεπτά για να ξεδιπλωθεί, φτάνοντας στην τελική προειδοποίηση του «we ‘re gonna blow up in their face».
5. Billy Bragg: To Have And To Have Not [1983]
Ο Billy Bragg έσκασε μύτη με το Life’s A Riot With Spy Vs Spy, με μόνα όπλα την ηλεκτρική κιθάρα και τη φωνή του (πακέτο με τη βαριά προφορά του). Εκεί θα βρείτε και την εν λόγω, βιωματική και πειστική, περιγραφή της απελπισίας των ανέργων της εποχής, η οποία πάντως ταιριάζει γάντι και στη σημερινή κατάσταση, χωρίς να χρειάζεται να αλλαχτεί ούτε μία λέξη από τους στίχους. «Qualifications once the golden rule/ are now just pieces of paper».
{youtube}iNcygbTNJyE{/youtube}
6. Elvis Costello: Tramp The Dirt Down [1989]
Η Μάργκαρετ Θάτσερ υπήρξε μισιτή πολιτική φιγούρα και ενέμπνευσε ουκ ολίγα τραγούδια. Στο “Tramp The Dirt Down” (από το άλμπουμ Spike), ο Elvis Costello ακολουθεί τα βήματα του ντυλανικού “Masters Of War”, στήνοντας ένα λυσσαλέα επιθετικό στιχούργημα για την τότε πρωθυπουργό της Βρετανίας.
{youtube}9t4-zDem1Sk{/youtube}
7. Rage Against The Machine: Bullet In The Head [1992]
Οι Rage Against The Machine αποτέλεσαν, ίσως, την επιτομή του πολιτικοποιημένου ροκ στα 1990s, κομίζοντας παράλληλα και πολύ αξιόλογη καλλιτεχνική πρόταση. Εδώ λανσάρουν ένα από τα πλέον βαριά κομμάτια τους, αναφερόμενοι στις μεθόδους ελέγχου του νου που χρησιμοποιεί το κατεστημένο. Από το σπουδαίο ντεμπούτο τους, με τίτλο το όνομά τους.
{youtube}v5NeyI4-fdI{/youtube}
8. Manic Street Preachers: If You Tolerate This Your Children Will Be Next [1998]
Για κάποιους, υπάρχουν καλύτερες επιλογές από τούτη μέσα από το, ούτως ή άλλως, ιδιαίτερα πολιτικοποιημένο ρεπερτόριο των Ουαλών. Εμείς πάλι δίνουμε προβάδισμα στην ποπ αμεσότητα που φέρει το εν λόγω καλογυαλισμένο πόνημα, το οποίο εμπνέεται και δανείζεται τον τίτλο του από μια αφίσα της εποχής του Ισπανικού Εμφυλίου, για να θέσει, όμως, ερωτήματα διαχρονικά.
{youtube}cX8szNPgrEs{/youtube}
9. Ani DiFranco: Your Next Bold Move [2001]
Η Αμερικανίδα τραγουδοποιός και ποιήτρια είναι από τις φωνές που κράτησαν πάντα υψωμένη τη σημαία του τραγουδιού διαμαρτυρίας. Στα πολυάριθμα άλμπουμ της βρίσκει κανείς πολλά προβληματισμένα κομμάτια, όμως το “Your Next Bold Move” είναι από εκείνα που έχουν καταφέρει να ξεπεράσουν τις συνθήκες υπό τις οποίες γράφτηκαν, αποκτώντας διαφορετικό νόημα ανάλογα με την εποχή.
{youtube}47ztXyyTB9A{/youtube}
10. Jarvis Cocker: Running The World [2006]
Καλή η ποίηση και η δια της πλαγίας οδού μετάδοση των μηνυμάτων, αλλά ακόμα καλύτερη είναι η ευθεία επίθεση. Ο Jarvis Cocker, σε τούτο το κρυμμένο track από το σόλο ντεμπούτο του, δεν μασάει τα λόγια του, επιτιθέμενος στους ηγέτες του κόσμου, αλλά και στην ασυδοσία του σύγχρονου καπιταλισμού. «Cunts are still running the world»: τα σύκα-σύκα και η σκάφη-σκάφη.
11. M.I.A.: Born Free [2010]
Η φασαρία γύρω από το βιντεοκλίπ τούτου του τραγουδιού και η προσωρινή λογοκρισία του έκλεψαν την προσοχή από το περιεχόμενό του. Πρόκειται για την αντίδραση της M.I.A. σε όσα συνέβαιναν στις αρχές της δεκαετίας στην πατρίδα της Σρι Λάνκα, όπου εκτυλίσσονταν τα τελευταία στάδια ενός εμφυλίου πολέμου. Στο τέλος, όμως, η καλλιτέχνιδα δεν παραλείπει να κοιτάξει με ειλικρίνεια και τον εαυτό της στον καθρέφτη...
12. Κendrick Lamar: The Blacker The Berry [2015]
Μια επιλογή από το αριστουργηματικό φετινό πόνημα του παιδιού-θαύματος από την Καλιφόρνια. Πρόκειται για το ωμό μανιφέστο ενός Aφροαμερικανού, ο οποίος βρίσκεται στον 21ο αιώνα και πάλι αντιμέτωπος με τη ρατσιστική βία, που μοιάζει να φουντώνει ολοένα. «Καταιγιστικό», είναι η λέξη που ζητάτε.
[Αναδημοσίευση από το περιοδικό Sonik]
