10 αγαπημένοι δίσκοι για τον Άνθρωπο από τη Μανάγκρα

 

 

 

Γιατί ένα best of και όχι ένας από τους διάφορους καταπληκτικούς δίσκους του Cohen; Για την ακρίβεια, για εμένα αυτός ο δίσκος είναι κασέτα, γιατί σε κασέτα το αγόρασα κάποτε τη δεκαετία του 1990 (ή ήτανε τέλος του 1980;), λιώνοντάς την κατόπιν για άπειρα βράδια. Την έβαζα να παίζει από ένα δημοσιογραφικό κασετοφωνάκι που είχα τοποθετήσει κάτω από το κρεβάτι για να με πάρει ο ύπνος, για πολλά χρόνια. Άρα αυτός είναι μάλλον ο δίσκος που έχω ακούσει τις πιο πολλές φορές στη ζωή μου. Τα γυναικεία φωνητικά τα οποία πλαισιώνουν την κιθάρα και τη φωνή του Cohen με ακολουθούν ακόμα στον ύπνο μου. Το περιεχόμενο καταπληκτικό και δεν χρειάζεται σχόλια: "Susanne", "Famous Blue Raincoat", "So Long Marianne" και άλλα ανατριχιαστικά κομμάτια.

 

 

Το ξέθαψα πριν δυο-τρία χρόνια από τη δισκοθήκη μου, και με το πρώτο άκουσμα, μετά από πάνω από μια δεκαετία, κατάλαβα πόσο βαθιά με έχουν αγγίξει οι Go Betweeens με αυτό τους το βινύλιο. Τα τρίο έχουν πάντα μια δύναμη και μια αμεσότητα μέσα από τον περιορισμό του ήχου τους –οι περιορισμοί είναι άλλωστε μια κρυφή ευλογία. Έντονα φολκ στοιχεία, μελωδικά μπάσα, ναΐφ ντραμς, φωνές αφτιασίδωτες. Το "Dusty In Here" μου φέρνει δάκρυα, παρόλο που το πιάνο το οποίο βάλανε δεν μου αρέσει καθόλου!

 

 

Και βέβαια μιλώντας για παραγωγούς, o Daniel Lanois είναι ο αγαπημένος μου. Αλλά τον θαυμάζω και σαν μουσικό: άμεσος, τολμηρός, βρώμικος και rough. To Acadie, τον πρώτο του προσωπικό δίσκο, το πρωτάκουσα το '90. Κι ενώ έχει μουσικά στοιχεία που θα μου ξένιζαν τότε –όπως επιρροές από country– όλα ήτανε δεμένα από μια ατμόσφαιρα, μια δυνατή άποψη αυτού του πράγματος που ονομάζω «ψυχολογικός ήχος»: μια ηχητική σκηνοθεσία η οποία ενισχύει και διευρύνει το νόημα ενός κομματιού πέρα από τις συγχορδίες, τις μελωδίες, τους στίχους και τις ερμηνείες.

 

 

 

Ο δίσκος αυτός έχει μεγάλη σημασία για εμένα, γιατί ήταν η πρώτη δουλειά στην οποία συμμετείχα ως μηχανικός ήχου, κι ένιωσα –πριν καν τελειώσει η ηχογράφηση– ότι είμαι παρών στη δημιουργία μιας σημαντικής κυκλοφορίας. Όλα ήτανε πολύ απλά ενορχηστρωμένα, χρόνια μετά θα κάναμε μάλιστα πλάκα με τον Μιχάλη Δέλτα: «λούπα, μπάσο, φωνή». Και όμως, αυτή η λιτότητα βοήθησε το γκρουπ να δημιουργήσει μια τόσο καθαρή και δυνατή πρόταση, να βγούνε μπροστά οι στίχοι του Κ.Β. και να περάσει ο δίσκος αυτός στην ιστορία της σύγχρονης ελληνικής μουσικής σκηνής.

 

 

Θα παραδεχτώ πως το Sea Change το ανακάλυψα πολύ πρόσφατα, περισσότερα από 10 χρόνια μετά την κυκλοφορία του. Σε μια συζήτηση, πριν ξεκινήσουμε την παραγωγή του καινούριου του δίσκου, o Παύλος Παυλίδης ανάφερε το όνομα του Beck, ως έναν αγαπημένο του μουσικό. Το βράδυ, ψάχνοντάς τον στο διαδίκτυο (καθώς ήξερα μόνο λίγα κομμάτια του), έπεσα εντελώς τυχαία στο Sea Change. Και είναι ακόμα ο δίσκος που παίζω σπίτι μου πιο συχνά. Όλα τα στοιχεία με ξετρελαίνουν: η ειλικρινής αλλά και ελλειπτική φωνή του, το απίστευτα δημιουργικό μπάσο του Justin Meldal Johnsen, τα έγχορδα του πατέρα του και ενορχηστρωτή David Campbell και βέβαια η crunchy παραγωγή του Nigel Godrich (βλέπε Radiohead).

 

 

Όσο περνάνε τα χρόνια νομίζω τελικά προτιμάω την ποπ εποχή του Eno, παρά την πιο άμπιεντ, παρότι και η δεύτερη με έχει επηρεάσει πολύ. Η χροιά της φωνής του, οι ναΐφ κιθάρες του και οι συχνά ακαταλαβίστικοι στίχοι δημιούργησαν κάτι απίστευτα ιδιαίτερο, αξεπέραστο ακόμα και τόσες δεκαετίες μετά. Οι μουσικοί δε που συμμετέχουν εδώ είναι καταπληκτικοί: ο αγαπημένος μου κιθαρίστας όλων των εποχών (ο Robert Fripp), o John Cale στη βιόλα, o Percy Jones μπασισταράς και ο Phil Collins στα ντραμς(!!!). Μπορείτε να ακούσετε τον Eno να τραγουδάει και στον φετινό δίσκο του Damon Albarn, στο κομμάτι "Heavy Seas Of Love". 

 

 

 

O John Cale είναι από τους αγαπημένους μου μουσικούς. Παρότι δεν μου αρέσουν όλα όσα έχει κάνει, θαυμάζω την άνεσή του να κινείται σε διάφορα είδη μουσικής· από τη συμμετοχή του στο Theatre Of Eternal Music του La Monte Young, στους Velvet Underground, σαν κλασικός συνθέτης, σε διάφορες κυκλοφορίες ως παραγωγός σε πανκ συγκροτήματα και ως μουσικός με άπειρες συνεργασίες. Το Paris 1919 περιέχει τέλειες ποπ συνθέσεις όπως τα "Hanky Panky Nohow" και το "Antarctica Starts Here". Η φωνή του δε είναι από τα αγαπημένα μου χαρακτηριστικά του: απλή, άμεση και δυνατή. Επίσης, ξέρετε κανέναν σοβαρό 70άρη να φιγουράρει με ροζ μαλλιά;

 

 

Αν υπάρχει μια γυναικεία φωνή –μαζί με εκείνες των Kate Bush και Florence Welch– που με συγκινεί αφάνταστα, είναι αυτή της Nico. Ψάχνοντας πληροφορίες για το Chelsea Girl, ανακάλυψα πώς η ίδια το μισούσε γιατί ο παραγωγός έβαλε φλάουτο στα κομμάτια, το οποίο δεν άντεχε να ακούει. Παρ' όλα αυτά εγώ δεν θα άλλαζα νότα. Νομίζω ίσα-ίσα πως αυτή η αντίθεση της βαθιά θλιμμένης φωνής της με τις πιο φωτεινές ενορχηστρώσεις είναι που κάνει το άλμπουμ καταπληκτικό. Αυτός ο δίσκος έπαιζε συχνά σαν σάουντρακ των μοναχικών μου περιπάτων τη δεκαετία του 1990.

 

 

 

Αυτός είναι ο πιο σύγχρονος δίσκος της λίστας, του 2014 μάλιστα, για να ανεβάσει λίγο τον μέσο όρο, ώστε να μην με πούνε παλιοροκά! Αλλά, στα σοβαρά, με εντυπωσίασε πολύ. Γιατί εκτός από όμορφα τραγούδια, υπάρχει κι αυτό το πάντρεμα μιας βασικά φολκ φόρμας με σύγχρονα ηλεκτρονικά στοιχεία, όλα πλεγμένα και ενορχηστρωμένα με απίστευτη προσοχή και λιτότητα. Εσωστρεφείς συνθέσεις που όμως καταφέρνουν να γίνουν απίστευτα επικοινωνιακές και σύγχρονες. Ευχαριστώ τον καλό μου φίλο Χρήστο Λαϊνά, που μου το έβαλε να το ακούσω σε μια επίσκεψη σπίτι του! 

 

 

Λοιπόν, είναι λίγο αστείο, αλλά αυτός είναι ένας δίσκος που με έχει επηρεάσει αρκετά, παρότι τον έχω ακούσει το πολύ 2-3 φορές, μέσα στο αμάξι της Loo  ανεβοκατεβαίνοντας στον Παρνασσό για να κάνουμε snowboard με παρέα πριν 2 χρόνια. Η φωνή του Wilson και η φολκ-ποπ ψυχεδέλεια τον κομματιών, το όνειρο της Καλιφόρνιας (μετακομίζω αύριο, αν είχα πράσινη κάρτα!) με ρούφηξαν μέσα του. Το σκέφτομαι ακόμα το Pacific Ocean Blue. Γιατί δεν το ξανακούω; Γιατί φοβάμαι πως η ανάμνηση που έχω είναι πιο καλή από την πραγματικότητα...