Ο Afrika Bambaataa είναι ένας από τους κύριους υπεύθυνους για την εξάπλωση της hip hop κουλτούρας. Ένα σκοτεινό παρελθόν, στο οποίο τα συμφέροντα των συμμοριών κινούσαν τους μοχλούς στη ζωή του, έδωσε, μετά από ένα ταξίδι στην Αφρική, τη θέση του σε μια ζωή γεμάτη μουσική και κοινωνικούς αγώνες. Στα 53 του, πλέον, ο «Παππούς» του hip hop επισκέπτεται την Αθήνα με άγριες χορευτικές διαθέσεις την επόμενη Παρασκευή στις 4 του Μάρτη και μοιράζεται, με την ευκαιρία, μερικές σκέψεις περί μουσικής και κοινωνίας με το Avopolis...
Αναδημοσίευση (από το Φεβρουάριο του 2011) με αφορμή τα 25 χρόνια Avopolis
Hip hop: γεννήθηκε, εξελίχθηκε, άλλαξε. Πώς βλέπετε τη σημερινή του εικόνα; Ποια θεωρείτε τη μεγαλύτερη διαφορά του τότε hip hop από του τώρα;
Λοιπόν, το hip hop τότε υποστήριζε συγκεκριμένες αρχές και ρόλος του ήταν να κατευθύνει προς τη γνώση, τη συναδελφικότητα και να ενώνει τους ανθρώπους μέσα από τον ψυχαγωγικό του ρόλο. Το hip hop τώρα έχει αλλάξει, καθώς οι αυτοαποκαλούμενοι εκπρόσωποί του δεν ακολουθούν πάντα την ίδια ρότα. Υπάρχουν αυτοί που συμβάλλουν στη hip hop κουλτούρα σεβόμενοι την ιστορία του κινήματος, και υπάρχουν και όσοι χρησιμοποιούν το hip hop για προσωπικό όφελος και μόνο. Το καλό είναι ότι το hip hop έχει μάθει να αγκαλιάζει πολλά διαφορετικά είδη μουσικής χωρίς να διαστρεβλώνει την αρχική του εικόνα. Έτσι γίνεται πιο πλούσιο, αλλά ταυτόχρονα παραμένει αναγνωρίσιμο. Από την άλλη, όμως, ενώ υπάρχουν υπέροχοι δίσκοι οι οποίοι έχουν πολλά να πουν, δεν υποστηρίζονται αναλόγως από τις δισκογραφικές.
Με αφορμή τον αναμενόμενο ερχομό σας στην Ελλάδα, ήθελα να ρωτήσω αν, και σε ποιο βαθμό, θεωρείτε ότι ξένες χώρες μπορούν να κατανοήσουν έναν ήχο που δημιουργήθηκε κάτω από συγκεκριμένες περιστάσεις και βασίστηκε στους αγώνες της φυλής σας...
Το ότι μπορούν να καταλάβουν το νόημα, μπορούν. Το θέμα είναι ότι έχουν υπάρξει χώρες οι οποίες θέλησαν να προσεγγίσουν το μήνυμα και άλλες που απλά δεν προσπάθησαν. Άλλα πλέον το μήνυμα του hip hop είναι καθολικό. Παρόμοιες είναι, πιστεύω, οι οικονομικές και κοινωνικές δυσκολίες που μας ταλανίζουν καθημερινά. Σε τέτοιες εποχές ο κόσμος σκέφτεται περισσότερο και καταλαβαίνει το νόημα της συνεργασίας. Το μήνυμα που εμείς προσπαθούμε να διαδώσουμε τώρα είναι «Βοηθείστε ο ένας τον άλλον, ταΐστε ο ένας τον άλλον, μάθετε ο ένας απ' τον άλλον».
Ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερό σας κατόρθωμα σας μέχρι τώρα; Ως μουσικός, αλλά και ως άνθρωπος.
Τη διάδοση του hip hop στον κόσμο. Το ότι πλέον είναι ένα μέσο με το οποίο μπορούν να επικοινωνήσουν άνθρωποι κάθε φυλής. Το ότι κάτι στο οποίο συνέβαλα να δημιουργηθεί, κατάφερε να σπάσει τελικά σύνορα που δεν γνώριζα ότι μπορούν να ραγίσουν.
Το μεγαλύτερο δώρο που σας έχει δώσει μέχρι τώρα η μουσική;
Απλά και μόνο το ότι οι άνθρωποι με καλωσορίζουν και με υποδέχονται θερμά στις χώρες τους.
Είναι γνωστό πως ένα ταξίδι στην Αφρική υπήρξε ο λόγος για να αλλάξετε ριζικά τη ζωή αλλά και τους στόχους σας. Χωρίς να μπαίνουμε σε προσωπικές λεπτομέρειες, τι είδατε εκεί και σας άγγιξε σε τέτοιον βαθμό;
Δεν μπορώ να σας το θέσω ακριβώς... Το θέμα είναι ότι εκεί γνώρισα ανθρώπους. Ανθρώπους με τη γνήσια έννοια της λέξης. Άτομα δηλαδή που θα κάθονταν δίπλα σου και θα σε καταλάβαιναν. Ξέρετε, όλος ο κόσμος έχει κλέψει από την Αφρική. Οι άνθρωποι της Αφρικής έχουν πέσει θύματα εκμετάλλευσης και έχουν στερηθεί τον πλούτο της γης τους. Το πράγμα που μισώ περισσότερο στη ζωή μου, την εκμετάλλευση, την είδα εκεί σε όλο της το μεγαλείο. Γι' αυτό και οι άνθρωποι στην Αίγυπτο, στην Ελλάδα και σε άλλα μέρη του κόσμου έχουν κάθε δικαίωμα να διαμαρτύρονται και να διεκδικούν.
Τον καιρό που μείνατε εκεί αναγνωρίσατε μέσα σας έναν Αφρικανό; Νιώσατε αυτή την στενή επαφή με τον τόπο;
Όχι. Τουλάχιστον όχι φυλετικά. Άλλα αναγνώρισα και βρήκα μέσα μου τον άνθρωπο. Και αυτό ακριβώς είναι το νόημα. Δεν είμαστε λευκοί, μαύροι, καφέ, κίτρινοι. Είμαστε άνθρωποι.
Θα ήθελα να φέρω τη συζήτησή μας και στην ελληνική πραγματικότητα, μιας και τη θίξατε. Υπάρχει μια ομάδα μεταναστών ευρισκόμενη εδώ και καιρό σε απεργία πείνας, απαιτώντας νομιμοποίηση και αναγνώριση δικαιωμάτων. Το θέμα απασχολεί τελευταία όλο και περισσότερο την εδώ κοινή γνώμη. Ποια είναι η δική σας άποψη, ως ακτιβιστή και ως θύμα κοινωνικών διακρίσεων;
Αυτό που αρχικά θέλω να πω είναι ότι οι χώρες «μας» δεν είναι στην πραγματικότητα δικές μας. Ανήκουν στον πλανήτη Γη, του οποίου κομμάτια είμαστε όλοι. Κάθε άνθρωπος θα πρέπει λοιπόν να έχει την επιλογή να ζήσει σε άλλο μέρος από αυτό όπου γεννήθηκε, αν εκεί νιώσει κατά τον όποιο τρόπο απειλούμενος. Τα σύνορα υπάρχουν για να είναι μερικά πράγματα υπό έλεγχο και να μην φτάσουμε σε χαοτικές καταστάσεις. Αλλά όταν κάποιος έρχεται σε μια χώρα και επιχειρεί να γίνει παραγωγικός μέσα στο κοινωνικό σύνολο και να συνεισφέρει σε αυτό, τότε θα έπρεπε να έχει κάθε δικαίωμα να γίνει και επίσημα μέρος αυτής της κοινωνίας. Πρέπει να κοιτάξουμε την ιστορία. Πώς μετανάστες από μία χώρα πήγαν σε μία άλλη, γίνανε μέρος της κοινωνίας και συνεισέφεραν σε τέτοιον βαθμό, ώστε η κοινωνία όχι μόνο να τους αποδεχτεί άλλα να ’ναι τελικά και περήφανη για εκείνους. Όλοι είμαστε, έτσι, ως έναν βαθμό, μετανάστες στον τόπο όπου ζούμε. Κάποιος πρόγονός μας, κάποτε, αποφάσισε να βαπτίσει αυτόν τον τόπο πατρίδα. Πρέπει να αναρωτηθούμε, λοιπόν: θέλουμε να φερόμαστε ο ένας στον άλλον ως μετανάστες ή ως άνθρωποι;
Πίσω στη μουσική. Θέλετε να αναφέρετε μερικά από τα νέα ταλέντα που σας έχουν κινήσει το ενδιαφέρον τελευταία;
Πολλά ονόματα... Για παράδειγμα, ο Yelawolf και ο Immortal Technique. Υπάρχουν πολλοί καλοί μουσικοί εκεί έξω, και αρκετοί αξιόλογοι ραδιοφωνικοί σταθμοί που υποστηρίζουν την ωραία μουσική. Είναι σημαντικό πιστεύω να προωθείς νέα τοπικά ταλέντα. Για παράδειγμα, αν έρθω στην Αθήνα και ανοίξω το ραδιόφωνο και το μόνο που παίζει είναι αμερικάνικη μουσική χωρίς να μεταδίδει τοπικούς καλλιτέχνες, τότε τι να πω! Για μένα κάτι δεν θα πηγαίνει καλά.
Τι να περιμένει το ελληνικό κοινό από σας στις 4 του Μάρτη;
Πάρτι! Πάρτι! Πάρτι!
Και τι περιμένετε εσείς απ' αυτό;
Και πάλι... Πάρτι!
Κάποιο μήνυμα, τέλος, για τους φίλους σας εδώ;
Να προσπαθούν πάντα να δουλεύουν μαζί, να μαθαίνουν απ’ τους γύρω τους, να βοηθάνε και να ταΐζουν τον συνάνθρωπο. Και, πάντα, να σέβεστε τον πλανήτη. Γιατί, αν δεν τον σεβαστείτε, θα σας γυρίσει την πλάτη.
