The Fighter, American Hustle, Silver Linings Playbook και Joy είναι μόλις λίγες από τις ταινίες του εξαιρετικά παραγωγικού και αγαπητού σκηνοθέτη και σεναριογράφου, David O Russell, η φιλμογραφία του οποίου του έχει αποφέρει μέχρι σήμερα πέντε οσκαρικές υποψηφιότητες, όσο ο ίδιος έχει καταξιωθεί μέσα από ένα αναγνωρίσιμο κινηματογραφικό στυλ. Ένα στυλ που είτε το αγαπά, είτε το μισεί κανείς, φαίνεται πως αποτελεί και τη συνταγή για εγγυημένες μπλοκμπαστερικές επιτυχίες, χάρη στους αστέρες που προσελκύει για όλες του τις παραγωγές, τα απλά μα και άκρως fun σενάριά του και φυσικά την εμμονή στην αναπαράσταση όλων των ειδών success stories που – κακά τα ψέματα – όλοι απολαμβάνουμε να καταναλώνουμε.
Η υπέρμετρη φιλοδοξία του David O Russell στην νέα και πολυαναμενόμενη ταινία του, Amsterdam, ήταν αυτή που ωστόσο του στέρησε αυτή τη φορά οποιαδήποτε ευκαιρία να παρουσιάσει ένα στοιχειωδώς καλό φιλμ, με την αντιφασιστική του σάτιρα να καταλήγει να πνίγεται τελικά μέσα στην ίδια της τη φλυαρία, αλλά και σε θεατρινισμούς που οριακά δεν πείθουν ούτε τους ίδιους τους πρωταγωνιστές της. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Δύο Αμερικανοί τραυματίες πολέμου γνωρίζονται το 1918 με μια νοσοκόμα που τους περιθάλπει στην ολλανδική πρωτεύουσα, αναπτύσσοντας αμέσως μια δυνατή φιλία (και ένα love story φυσικά) και περνώντας μερικούς ανέμελους μήνες στην πόλη, προτού η ίδια η ζωή τους απομακρύνει. Οι τρεις τους θα ξανασυναντηθούν στα μέσα των ‘30s, αυτή τη φορά κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες: ο Burt Berendsen (Christian Bale) και ο Harold Woodsman (John David Washington) είναι πλέον ο ένας γιατρός και ο άλλος δικηγόρος και θα γίνουν μάρτυρες ενός απροσδόκητου φόνου. Σύντομα, οι ίδιοι θα παγιδευτούν από τον δολοφόνο, βρισκόμενοι ως καταζητούμενοι από τις αστυνομικές δυνάμεις και προσπαθώντας με τη βοήθεια πια της φίλης τους Valerie Voze (Margot Robbie) να λύσουν το μυστήριο της δολοφονίας της Liz Meekins (Taylor Swift), πριν να βρεθούν φυλακισμένοι. Όλο αυτό το γαϊτανάκι εξελίξεων θα τους φέρει αντιμέτωπους με μια από τις μεγαλύτερες συνωμοσίες της σύγχρονης αμερικανικής ιστορίας…
Βασισμένο στην περιβόητη (και ανεπιβεβαίωτη μέχρι σήμερα) θεωρία συνομωσίας Business Plot (ή Wall Street Putsch ή White House Putsch) του 1933, με πρωταγωνιστή τον στρατηγό Smedley Butler ο οποίος φέρεται να προσπάθησε να ρίξει την κυβέρνηση Roosevelt για να επιβάλει δικτατορία, το Amsterdam αποτελεί μια μυθοπλαστική σατυρική κωμωδία που θα ήθελε πολύ να σταθεί ταυτόχρονα ως σύγχρονη πολιτική αλληγορία, αλλά και θρίλερ εποχής. Το μόνο όμως που συμβαίνει τελικά στην ταινία είναι να παρουσιάζονται ταυτόχρονα τόσα πολλά sub-plots και χαρακτήρες (Robert De Niro, Zoe Saldana, Anya Taylor-Joy, Rami Malek, Mike Myers και Chris Rock είναι μόλις λίγοι από αυτούς), που τελικά χάνεται η μπάλα, σε ένα σενάριο τόσο φλύαρο και αδικαιολόγητα δυσνόητο, που τελικά προκαλεί άβολα γέλια. Το πράγμα γίνεται μάλιστα ακόμα χειρότερο, αφού στο Amsterdam μπλέκονται από ένα σημείο και μετά τόσο πολύ το αφηγηματικό ύφος και στυλ, που δεν είναι λίγες οι φορές που οι ερμηνείες ορισμένων ηθοποιών μοιάζουν σαν να προέρχονται από άλλες κινηματογραφικές δουλειές, όσο άλλοι προσπαθούν με υπερβολικούς θεατρινισμούς (ίσως επειδή ούτε οι ίδιοι δεν καταλαβαίνουν τους λόγους για τους οποίους υπάρχει τόση μα τόση φλυαρία στην ταινία).
Και είναι πραγματικά κρίμα, αν σκεφτεί κανείς ότι αυτό που ο David O Russell επιθυμούσε να κάνει μέσα από την ταινία του ήταν το εξής απλό: να σχολιάσει την άνοδο του τραμπισμού ως πολιτικού μοντέλου των τελευταίων ετών, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου ως προς την απειλή που υφίσταται η δημοκρατία και οι θεσμοί της και υπενθυμίζοντας την υφαρπαγή της λαϊκής κυριαρχίας από τους ισχυρούς του κόσμου, σε ένα πλαίσιο παγιωμένης ατιμωρησίας.
Έτσι όταν η ταινία φτάνει στο τέλος της, στην κλασική σεκάνς που έχουμε συνηθίσει στις ταινίες του σκηνοθέτη, όπου όλο το καστ συγκεντρώνεται για να εξακριβωθούν ένοχοι, κίνητρα και κάθε τι άλλο, αυτό που τελικά βιώνουν οι θεατές δεν είναι άλλο από μια πανηγυρική λύτρωση, όχι για τη διασφάλιση της αμερικανικής δημοκρατίας, αλλά για το τέλος μιας ταινίας που την περιμέναμε feelgood σάτιρα μυστηρίου και μας προέκυψε δίωρο βασανιστήριο…
Το trailer της ταινίας:
ΗΠΑ, Ιαπωνία. 2022. Διάρκεια: 134΄. Διανομή: FEELGOOD
