Τον Ιανουάριο του 2017, ο Brett Morgen υπέστη ένα έμφραγμα το οποίο παραλίγο να του στοιχίσει τη ζωή, μιας που ο ίδιος βρέθηκε χωρίς σφυγμό τρεις φορές, ενώ έπεσε σε κώμα για μια εβδομάδα μετά το περιστατικό. Εκείνος σε μετέπειτα συνέντευξή του θα δήλωνε ότι η υγεία του είχε επιδεινωθεί εξαιτίας του στρες που βίωνε εκείνη την περίοδο, όπως και της εκτεταμένης χρήσης τσιγάρου. Ήταν το διάστημα που είχε μόλις αναλάβει τη δημιουργία ενός ντοκιμαντέρ για το έργο και τη ζωή του εμβληματικού David Bowie, έχοντας μάλιστα εξασφαλίσει την ευλογία του Bowie estate, το οποίο και θα του επέτρεπε την πρόσβαση στο πλήρες αρχείο του ιδιοφυούς καλλιτέχνη.
Ο Morgen κατάφερε να ξεκινήσει το project του Moonage Daydream χάρη στο γεγονός ότι είχε ήδη προσεγγίσει τον Bowie από το 2007 για τη δημιουργία ενός ντοκιμαντέρ για τη ζωή του (πρόταση δελεαστική για τον καλλιτέχνη, έπειτα από το On the Ropes του Morgen και την υποψηφιότητά του για Oscar το 2000), γεγονός που έπαιξε κομβικό ρόλο στην αδειοδότηση της χρήσης του υλικού του μετά τον θάνατό του από καρκίνο του ήπατος τον Ιανουάριο του 2016. Και μπορεί από μόνη της η εξασφάλιση του αρχείου αυτού να φαντάζει σαν μεγάλη και επίπονη αποστολή, η πραγματική πρόκληση του Morgen ήταν όμως μία: το να το χρησιμοποιήσει παράγοντας ένα φιλμ το οποίο θα ήταν πραγματικά αντάξιο της σπουδαίας καλλιτεχνικής μορφής που άκουγε στο όνομα Bowie και θα χαρακτηριζόταν με ευκολία ως ένας από τους κορυφαίους δημιουργούς όλων των εποχών.
Μπροστά στην πρόκληση αυτή, ο Morgen είχε δύο επιλογές: να πάει με τον φαινομενικά «εύκολο» δρόμο, παρουσιάζοντας ένα συμβατικό μουσικό ντοκιμαντέρ με αφήγηση, συνεντεύξεις τρίτων και όλα όσα έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε σε παρόμοιες παραγωγές, ή να αφήσει και ο ίδιος τη δημιουργικότητά του ελεύθερη, παρουσιάζοντας ένα καλειδοσκοπικό κολλάζ του υλικού που είχε στη διάθεσή του και εμπλουτίζοντάς το με ακόμη περισσότερα στοιχεία. Και αυτό ήταν που έκανε τελικά, ερχόμενος όμως αντιμέτωπος και με το κόστος αυτής του της επιλογής.
Με σκεπτικό το «αν μπορείς να το βάλεις σε ένα βιβλίο, τότε δεν το θέλω στην ταινία μου», το Moonage Daydream θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα αντι-ντοκιμαντέρ, με τον Brett Morgen να επιλέγει μια δημιουργική συρραφή στιγμιοτύπων από το Bowie archive, δηλαδή πλάνων από σπάνιες συνεντεύξεις του, βίντεο από συναυλίες του σε ολόκληρο το εύρος της καριέρας του, σημειώσεων από τα προσωπικά του ημερολόγια, ταινιών και ζωγραφικών έργων του και πολλών ακόμη πολύτιμων στοιχείων που συμβάλουν σήμερα στη διατήρηση της μνήμης της μοναδικής του προσωπικότητας. Ταυτόχρονα, σε ολόκληρη την ταινία βλέπει κανείς ένα δημιουργικό mashup των επιρροών του Bowie, από τη μουσική και τον κινηματογράφο, μέχρι την ποίηση και τη φιλοσοφία. Όλο αυτό εκτελείται από τον σκηνοθέτη με αριστοτεχνικό τρόπο, με τον ίδιο να δημιουργεί ένα φιλμ απολαυστικό στη θέασή του χάρη στις ψυχεδελικές εικόνες και τα δεκάδες εφέ του, που κάνουν το Moonage Daydream να θυμίζει πολλές φορές την εμπειρία ενός συναρπαστικού acid trip. Η μουσική φυσικά του Bowie, που, όπως ήταν αναμενόμενο, πρωταγωνιστεί στην ταινία με τα remastered δια χειρός Tony Visconti κομμάτια του, είναι από μόνη της αρκετός λόγος για να σπεύσει κανείς στην πλησιέστερη αίθουσα για να απολαύσει το ντοκιμαντέρ.
Ωστόσο με αυτήν του την προσέγγιση, ο Brett Morgen υποπίπτει σε μία παγίδα που ενδεχομένως να μην είχε λάβει υπόψη του όταν ξεκινούσε να δουλεύει πάνω στο Moonage Daydream, μια δουλειά που διήρκεσε μάλιστα μια γεμάτη πενταετία για να υλοποιηθεί. Η επιλογή της ανάπτυξης ενός ντοκιμαντέρ δίχως αφήγηση ή κάποιον άλλον εξωτερικό παράγοντα, προσέδωσε νομοτελειακά στο Moonage Daydream και ένα πολύ συγκεκριμένο όριο ως προς αυτά που θα μπορούσε τελικά να πει και να παρουσιάσει για τον Bowie. Σαφώς στην ταινία μπορούμε να δούμε και να απολαύσουμε τα πολλαπλά ταλέντα του εκλιπόντα καλλιτέχνη, να εξετάσουμε τη σημασία του για την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά και να πάρουμε μια γεύση από όσα ο ίδιος δήλωνε ανά διαφορετικές περιόδους της ζωής του. Αυτό όμως που σε καμία περίπτωση δεν έχουν οι θεατές την ευκαιρία να δουν δεν είναι άλλο από τον πραγματικό Bowie, εκείνον πίσω από το θέαμα και τη φήμη, όπως και καμία επερώτηση/αμφισβήτηση των διάφορων πτυχών της καριέρας και της προσωπικότητάς του. Με άλλα λόγια, από το ντοκιμαντέρ λείπει σε μεγάλο βαθμό η απαραίτητη κριτική απόσταση του σκηνοθέτη από αυτή του δημιουργού για το οποίο μιλά, άρα και αυτή του κοινού το οποίο το παρακολουθεί. Και παρ’ όλα αυτά, είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι, αν κανείς δεν έχει ουδεμία επαφή με το έργο του καλλιτέχνη, δεν είναι λίγες οι στιγμές μέσα στο ντοκιμαντέρ όπου κινδυνεύει να εισπράξει μια εντελώς επιφανειακή εικόνα του Bowie, με αρκετά pretentious στοιχεία, που είμαστε απολύτως σίγουροι ότι ουδεμία σχέση είχαν με τον πραγματικό καλλιτέχνη πίσω από το προσωπείο πότε του Ziggy Stardust και πότε του Thin White Duke.
Ενδεικτικό επίσης των δυσκολιών και των ορίων που θέτει αυτού του είδους η προσέγγιση στο ντοκιμαντέρ δεν είναι άλλο από το γεγονός ότι ο ίδιος ο Morgen χρειάστηκε 27 ολόκληρες ημέρες ώστε να βρει έναν τρόπο να χωρέσει την Ιman στο Moonage Daydream, την σύντροφο ζωής δηλαδή του Bowie. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο σκηνοθέτης στο Newsweek, ήταν τυχαίο το γεγονός ότι βρέθηκε σε μια από τις συνεντεύξεις του Bowie η φράση “Then I met Iman”, και μόνο έτσι μπόρεσε να υπάρξει η απαραίτητη κινηματογραφική σύνδεση για εκείνο το κεφάλαιο ζωής του καλλιτέχνη εντός της ταινίας. Το δε κυκλικό σχήμα με το οποίο ξεκινά και ολοκληρώνεται τελικά το Moonage Daydream είναι ενδεικτικό μιας αμηχανίας ως προς την περαιτέρω εξερεύνηση του τελευταίου δίσκου της καριέρας του, του Blackstar του 2016, ο οποίος και υπήρξε το προσεκτικά curated αποχαιρετιστήριο κύκνειο άσμα του, όσο ο ίδιος γνώριζε ότι θα πέθαινε από την αρρώστια του.
Κλείνοντας, θα λέγαμε πως τα συναισθήματα γύρω από το Moonage Daydream του Brett Morgen είναι μεικτά ως προς το τελικό αποτέλεσμα, είναι ωστόσο βέβαιο πως η μουσική και όχι μόνο ιδιοφυία του David Bowie θα σας κάνει να σιγοψιθυρίζετε στίχους του “Ashes to Ashes” για πολλές μέρες μετά τη θέαση της ταινίας. Και αυτό είναι μάλλον αρκετό για να της δώσετε μια ευκαιρία και να κρίνετε μόνοι/-ες σας αν τα κατάφερε ο σκηνοθέτης.
Μετά την πρώτη της πανελλήνια προβολή στις 28ες Νύχτες Πρεμιέρας, η ταινία Moonage Daydream θα προσγειωθεί στις αίθουσες στις 14 Οκτωβρίου.
Το trailer του Moonage Daydream:
