Ναι, ξανακούω Big Black τελευταία. Πρόβλημα; Έπεσε στα χέρια μου το βινύλιο του Songs About Fucking και σε συνδυασμό με την ανάγνωση του Our Band Could Be Your Life, αφέθηκα να με παρασύρει ο τυφώνας Steve Albini. Αν είστε κάτω από 30 και δεν ξέρετε τι σημαίνει Steve Albini, διαβάστε τα credits στους δίσκους των Nirvana και των Pixies, για αρχή.
Οι υπόλοιποι (αλλά και οι κάτω των 30) απολαύστε 5 δημόσιες τοποθετήσεις που σχετίζονται με την μουσική βιομηχανία και είναι ακόμα επίκαιρες. Όλες από το στόμα του φλεγματικού χαρακτήρα από το Σικάγο που με τα κείμενα, τη μουσική και τη στάση του, όρισε την DIY αισθητική των 90s-00s.
Πριν, όμως, από αυτό, δύο σημειώσεις:
α) Οι αθηναίοι Bokomolech ηχογράφησαν το περίφημο Jet Lag του 1997 (Hitch-Hyke) στο στούντιό του.
β) Στο μυαλό μου, η στήλη του Albini στο fanzine Matter στις αρχές των 80s, είναι ίσως ένας από τους λόγους που ήταν τόσο εύστοχη και ανατρεπτική η πρώιμη περίοδος του Pitchfork.
Πάμε στο ζουμί...
1. Το μανιφέστο του για την μουσική βιομηχανία το κάνει ξεκάθαρο στις σημειώσεις του live album των Big Black με τίτλο Pigpile (1992):
«Δεν σήμαινε τίποτα για εμάς αν ήμασταν δημοφιλείς ή αν είχαμε πουλήσει ένα εκατομμύριο δίσκους, ώστε να είμαστε άτρωτοι για να αντιμετωπίσουμε τις νυφίτσες της μουσικής βιομηχανίας.»
«Για εμάς, κάθε στιγμή που μέναμε αδέσμευτοι, διατηρώντας τον έλεγχο της μουσικής μας, ήταν επιτυχία. Δεν είχαμε ποτέ μάνατζερ. Δεν είχαμε ποτέ ατζέντη συναυλιών και δεν είχαμε ποτέ δικηγόρο. Δεν πήραμε ποτέ προκαταβολή από δισκογραφική. Κλείναμε μόνοι μας τα τουρ, πληρώναμε τους λογαριασμούς μας, κάναμε τα λάθη μας αλλά δεν είχαμε κανένα να μας αποξενώσει από την αλήθεια και τις συνέπειες της. Τα αποτελέσματα αυτής της μεθοδολογίας μιλάνε από μόνα τους. Κανείς δεν μας είπε ποτέ τι να κάνουμε και κανένας δεν πήρε από τα λεφτά μας».
2. Ένα χρόνο μετά, η χιονοστιβάδα των ριζοσπαστικών θέσεών του γιατί την βιομηχανία ξεκινάει από την εργασία του «Tο Πρόβλημα με τη Μουσική» που δημοσίευσε το 1993, την ίδια χρόνια που η φήμη του εκτοξεύτηκε δουλεύοντας τον ήχο των Nirvana στο In Utero. Αν έχετε χρόνο, διαβάστε το ολόκληρο εδώ, αν όχι, κρατήστε αυτό το πρόβλημα:
«Το να προσπαθούν όλοι να ακούγονται σαν τους Beatles. Κάθε δίσκος που ακούω τελευταία έχει εξαιρετικά δυνατά, κομπρεσαρισμένα φωνητικά και μια μπάντα να μουρμουράει σιγανά στο βάθος. Οι παραγωγοί, για αυτή την ηχητική ανισορροπία δίνουν την δικαιολογία ότι αυτό είναι που κάνει την μπάντα να ακούγεται σαν τους Beatles. Ναι, καλά. Ο Thurston Moore δεν είναι ο Paul McCartney, και κανένας στη γη, όσο χρόνο και τεχνογνωσία να έχει, δεν μπορεί να κάνει τους Smashing Pumpkins να ακούγονται σαν τους Beatles. Το να προσπαθείς κάτι τέτοιο κάνει την μπάντα να ακούγεται ακόμα πιο χαζή. Γιατί για αλλαγή δεν προσπαθούν οι μπάντες να ακούγονται σαν τους Smashchords ή τους Metal Urbain ή τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο;» .
3. Έχοντας πλέον επίσημα καταλάβει την δύναμη της φωνής του, οπλίζεται με την -αφόρητη σε στιγμές- ειλικρίνειά του και γράφει στον μουσικοκριτικό Bill Wyman, του πρώην αγαπημένου του Chicago Reader:
«Οι καλλιτέχνες που επιβιώνουν χάρη στο hype, είναι συχνά οι χαϊδεμένοι των κριτικών. Παρόλα αυτά, δεν δεν κάνουν διαχρονική, κλασική μουσική που να επιβιώνει από τις μόδες και να εμπνέει επόμενες γενιές από φαν και άλλους καλλιτέχνες. Υπάρχουν στο Σικάγο καλλιτέχνες που το κάνουν αυτό, αλλά δεν γράφεις για αυτούς. Χαραμίζεις τον ζήλο σου για να παρουσιάσεις οτιδήποτε πρέπει να προωθήσεις. Ντροπή σου. Κλείσε την στήλη σου με τα καλύτερα της χρονιάς και βάλτη στο αρχείο σου για δέκα χρόνια. Όταν αυτά περάσουν, ξανάνοιξέ την και δες ποσό ηλίθιος θα νιώθεις όταν τα ξαναδιαβάσεις.
Άντε γαμήσου,
Steve Albini»
4. Για δεκαετίες χτίζει το προφίλ του underground ηγέτη που ξέρει να μιλάει την σωστή στιγμή. Κι όταν πια βλέπει τους ανεξάρτητους-αουτσάιντερ μουσικούς να γίνονται η αιχμή του δόρατος σε αυτή την επανάσταση της μουσικής βιομηχανίας, τόσο τεχνολογικά όσο και κοινωνικά, σε επίπεδο ενότητας του παγκόσμιου underground, ανεβαίνει στο βήμα του συνεδρίου “Face The Music” της Μελβούρνης. Έτσι, το 2014 για δεύτερη φορά μετά τo "The Problem With Music”, γίνεται viral στους κύκλους του σκεπτόμενου καλλιτεχνικού κόσμου.
Αξίζει τον κόπο να διαβάσετε την ομιλία του ολόκληρη εδώ και να τη δείτε παρακάτω:
Ή να συγκρατήσετε τουλάχιστον τα εξής :
«Το internet έχει διευκολύνει την πιο άμεση και αποδοτική σχέση που είχαν ποτέ τα συγκροτήματα με το κοινό. Και δεν θρηνώ για τις απώλειες των γραφείων και των ανεπαρκών παραγόντων που χάθηκαν σε αυτή την διαδικασία.»
«Υποθέτω κάποιος κόσμος έμεινε χωρίς δουλειά, αλλά το ίδιο δεν συνέβη και όταν τα αμάξια αντικατέστησαν το άλογο;»
«Η μουσική έγινε από κάτι δυσεύρετο και ακριβό σε κάτι που ήταν διαθέσιμο σε όλους παγκόσμια. Τι φανταστική εξέλιξη.»
«Και όταν στο νέο digital κόσμο η παλιά φρουρά των μεγάλων πολυεθνικών χρησιμοποιεί την πρόταση "Πρέπει να βρούμε τρόπο να δουλέψει το σύστημα για όλους" (εννοώντας μουσικούς, ακροατές και δισκογραφικές), τότε πίσω από αυτή την πρόταση, κρύβεται ένα τέρας.»
5. Το πιο ενδιαφέρον ασφαλώς έρχεται από τον Albini ως τον τύπο που, στη διάρκεια των περιοδειών, ανέπτυξε την ικανότητά του να σαρώνει στο πόκερ (και έγινε επίσημα από τους δυνατούς παίχτες των αμερικανικών τουρνουά) και έφτασε να κερδίζει ως και 100 χιλιάδες δολάρια σε μια παρτίδα. Στο ενδιάμεσο, έχει δουλέψει σαν μηχανικός ήχου σχεδόν με όσους θα ήθελε ή είχε ποτέ φανταστεί αλλά εξακολουθεί να παραμένει ταπεινός:
«Δεν θεωρώ τον εαυτό μου ξεχωριστό. Υπάρχει μια ανάγκη για συνεχόμενη επιβεβαίωση στις ζωές των ανθρώπων που θεωρούνται ξεχωριστοί και αφιερώνουν τις ζωές τους σε αυτό. Συνεισφέρουν με ενθουσιασμό, γνώση, κοινή λογική και έναν αξιόλογο τρόπο εργασίας. Είναι ωραίο όμως, που υπάρχουν ακόμα ανιδιοτελείς άνθρωποι. Ως τέτοιος προσπαθώ να ζω» .
Το παρόν κείμενο δημοσιεύθηκε αρχικά στο Avopolis τον Νοέμβριο του 2020, στην στήλη του Δημήτρη Λιλή INCOMING.
