Το Ιωβηλαίο του γιορτάζει αυτές τις μέρες ένα από τα σημαντικότερα rock albums της δεκαετίας του 1970 – και όχι μόνο. Ακόμα πιο εμφατικά, πέρα από την αδιαφιλονίκητη μουσική του αξία, το Transformer ήταν ο δίσκος που έσωσε την καριέρα του LouReed, ίσως και την ίδια του τη ζωή.
O Reed αποχώρησε σχεδόν κατεστραμμένος από τους Velvet Underground μετά την ηχογράφηση του “Loaded”. Σε συνδυασμό με την έξη του, είχε περιπέσει σε βαθιά κατάθλιψη, γεγονός που επιδείνωσε το μετριότατο πρώτο, ομώνυμο προσωπικό του album (Απρίλιος 1972). Απογοητευμένος, ήταν έτοιμος να τα παρατήσει, αν δεν ερχόταν βοήθεια στα γρήγορα: Enter David Bowie & Mick Ronson.
Οι δυο τους ήταν fans των Velvet Underground. Ο Bowie τους είχε αποτίσει φόρο τιμής στο “Hunky Dory” και έπαιζε συχνά live το “(I’m) Waiting For TheMan” και το “White Light/White Heat”. Προσέγγισε λοιπόν τον Reed και τον έπεισε να ξαναμπεί στο στούντιο, ενώ συγχρόνως έπεισε την κραταιά RCA να του υπογράψει συμβόλαιο.
Τα sessions έγιναν στα Trident Studios, στο Λονδίνο. Πέρα από τον Reed, τον Ronson (που παίζει κιθάρα σε όλο τον δίσκο) και τον Bowie (δεύτερα φωνητικά, ακουστική κιθάρα στα "Wagon Wheel" &"Walk on the WildSide"), η μπάντα απαρτιζόταν από ψημένους session μουσικούς (Herbie Flowers μπάσο, John Halsey τύμπανα Trevor Bolder τρομπέτα, Ronnie Ross σαξόφωνο, κ.ά.).
Στο glam εξώφυλλο του δίσκου, που κυκλοφόρησε στις 8 Νοεμβρίου του 1972, φιγουράρει μια επεξεργασμένη φωτογραφία του Mick Rock, που τονίζει το αμφίφυλο στιλ του Reed. Ο τελευταίος, με τα έντονα βαμμένα μαύρα μάτια, και τα εφαρμοστά δερμάτινα παντελόνια, όταν τον ρωτούσαν τότε οι δημοσιογράφοι “Are you a bisexual or a transvestite?” απαντούσε “Both”. Το οπισθόφυλλο δε του δίσκου, με τον τύπο με το ναυτικό καπέλο και το πακέτο τσιγάρα τυλιγμένο στο tshirt στο ύψος του μπράτσου, θα μπορούσε να ανήκει σε σκηνή του “Καυγατζή” του Φασμπίντερ – από τη νουβέλα "Querelle de Brest" του Ζενέ.
Το υλικό του Transformer απαρτίζεται ως έναν βαθμό από τραγούδια που είχαν ήδη ηχογραφήσει (έστω και ως demο) ή είχαν προλάβει να παίξουν ζωντανά οι VelvetUnderground: "Andy's Chest", "Satellite of Love", "New York Telephone Conversation", "Goodnight Ladies". Ο δίσκος ανοίγει με τα μαστιγωτικά ακόρντα του “Vicious”. “You hit me with your flower/ you do it every hour”. Μετά από το “Venus In Furs”, ο Reed ανατρέχει ξανά στην ερωτική λογοτεχνία του Λούντβιχ φον Ζάχερ Μαζόχ. Ακολουθεί το 12μετρο “Andy’s Chest”, μια κεφάτη (αλλά και κάπως βιτριολική) αναφορά στον πρώην μέντορα του Reed, τον AndyWarhol. Με το “Perfect Day” ειλικρινά γελάω όταν αναπαράγεται ότι πρόκειται για ερωτικό τραγούδι (το οποίο μάλιστα παίζεται συχνά στα ερτζιανά του Αγίου Βαλεντίνου). Τι ρομαντικό! Μόνο που όταν ο Reed τραγουδά “You Just Keep Me Hanging On”, δεν αναφέρεται σε κάποιον ερωτικό σύντροφο, αλλά στο σύντροφο της πρέζας και στο στερητικό σύνδρομο που τον βασανίζει, καθώς δεν βρήκε στην βόλτα του «στο πάρκο» (στους εισαγωγικούς στίχους). Στο "Hangin' 'Round" ο Reed εξερευνά ξανά τη σεξουαλικότητά του, για να ακολουθήσει το “Walk On The Wild Side”: όσο πολυπαιγμένο και αν είναι, το “Walk On The Wild Side” παραμένει ένα τραγούδι-σουλάτσο σε περιοχές της Μητρόπολης, στο μαλακό υπογάστριό της, όπου άλλοι δεν τόλμησαν να εισέλθουν, πόσο μάλλον να αφηγηθούν αυτά που βίωσαν. Junkies, losers, αλκοολικοί, εκκολαπτόμενοι ηθοποιοί που δεν τα καταφέρνουν και καταλήγουν να εκδίδονται. "Jackie is just speeding away/Thought she was James Dean for a day/Then I guess she had to crash/Valium would have helped that bash/She said, "Hey, babe/Take a walk on the wild side"/I said, "Hey, honey/Take a walk on the wild side"’And the colored girls say "Doo do doo do doo do do doo..." Κανένα βιβλίο του Μπουκόφσκι δεν έχει καταφέρει να αποδώσει τόσο παραστατικά τη ζωή στο περιθώριο όσο οι παραπάνω στίχοι του Lou Reed.
Η δεύτερη πλευρά του δίσκου είναι συγκριτικά πιο αδύναμη. Η θαυμάσια μελωδία του “Satelite Of Love”, που βαλσάρει, σαφώς ξεχωρίζει. Το “Wagon Wheel" εισάγεται minimal, βελβετικά, ώσπου μετά το δεύτερο κουπλέ ο MickRonson ροκάρει α λα Spiders From Mars στην κιθάρα. Οι στίχοι είναι εδώ αυτοβιογραφικοί: “Why don't you wake me, shake me/Don't you let me sleep too long”. Τα ίδια πάνω-κάτω ισχύουν και για το “I’m So Free”, και είναι ο συνδυασμός της κιθάρας του Ronson με τα β’ μαύρα γυναικεία φωνητικά που κερδίζουν την παρτίδα. To album κλείνει αργόσυρτα με το "Goodnight Ladies“, με τα πνευστά να φτιάχνουν την ατμόσφαιρα για τη νυχτερινή αποχώρηση στο πέρας το Σαββατόβραδου. "Goodnight, ladies, goodnight, sweet ladies, goodnight, goodnight".Παθιασμένος με την ποίηση, ο Reed αντλεί του στίχους από την “Έρημη Χώρα” του T.S Eliot – που με τη σειρά του τους είχε αποσπάσει από τον μονόλογο της Οφηλίας στον Άμλετ.
Το Transformer βρήκε ανταπόκριση στην εποχή του και επέβαλε τον Lou Reed ως αυτόνομο καλλιτέχνη. Το αριστουργηματικό Berlin ήταν έναν χρόνο μακριά. Αυτή είναι όμως μια άλλη ιστορία.
