«Τα αρχαία ελληνικά είναι νεκρή γλώσσα», είπε κάποτε η Θάλεια Δραγώνα (ειδική γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας) σε ομιλία της· και έπεσαν να τη φάνε οι αυτόκλητοι υπερασπιστές του αρχαίου πνεύματος. Τεράστιος ο φόβος τους, μήπως και περάσει στη λήθη η γλωσσική μας κληρονομιά και φτωχύνουμε πνευματικά. Ίσως έχουν δίκιο. Όμως, προς τι το μίσος και ο αλληλοσπαραγμός, από τη στιγμή που δεν υπάρχουν αντίστοιχα παθιασμένες φωνές για την κάκιστη διαχείριση της πνευματικής μας κληρονομιάς;
Αλήθεια, ποιος δεν πιστεύει ότι περισσότερο επικίνδυνος είναι ο τρόπος διδασκαλίας της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στα λύκεια; Οι κοντόφθαλμες αντιλήψεις μεμονωμένων ατόμων, που δρουν (περιστασιακά) σε κρατικούς και πανεπιστημιακούς μηχανισμούς, αποτελούν μία ακόμα απόδειξη της απουσίας αντίληψης περί εθνικής κουλτούρας. Δυστυχώς, όταν κατανοήσουμε την ανυπολόγιστη αξία του γλωσσικού μας παρελθόντος (το οποίο δεν «ζει» μεν αυτούσιο και αυτόφωτο στην πνευματική ζωή της σύγχρονης Ελλάδας, ωστόσο εσωκλείεται στην καθομιλουμένη), θα έχει ήδη επέλθει ο δικός μας, νεοελληνικός πνευματικός θάνατος.
Αντίθετα σε αυτήν τη λογική, υπάρχουν και ορισμένοι μουσικοί που θέλησαν να ενώσουν το «φρέσκο» τους πνεύμα με την ιστορία, ενσωματώνοντας τα αρχαία ελληνικά στη στιχουργία τους. Κάποια από τα κύρια ονόματα καλλιτεχνών που πρωτοστάτησαν στην κίνηση, είναι οι εξής: Δαιμονία Νύμφη, Terror X Crew, Βαγγέλης Παπαθανασίου, Kawir, Rotting Christ, Acherontas. Κάθε μία περίπτωση αποτέλεσε και ξεχωριστή οπτική, όλες όμως είχαν ως κοινό γνώμονα τον απεριόριστο σεβασμό σε μια γλώσσα εξαιρετικά ιδιαίτερη, πλούσια σε ήχο και νόημα.
Ίσως η πιο αναγνωρίσιμη από τις παραπάνω προτάσεις, είναι η «διαγαλαξιακή επίκληση των Ολύμπιων θεών» της Μυθωδίας του Βαγγέλη Παπαθανασίου (2001). Ενός έργου μοναδικού σε ποιότητα, μα καταδικασμένου σε άπειρες αναλύσεις ημίτρελων, δήθεν επιστημόνων, άσχετων με τη μουσική. Εάν υπάρχει ένα μυστήριο πίσω από τη συναυλία που διοργάνωσε η NASA στις 28 Ιουνίου του 2001 στους Στύλους του Ολυμπίου Διός, είναι η χρήση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και το concept της στιχουργίας. Ο Vangelis ποτέ δεν αναφέρθηκε σε αυτά τα θέματα, με αποτέλεσμα –για πάνω από μια δεκαετία, πλέον– το έργο του να αποτελεί πάγιο αντικείμενο συζήτησης σε κάθε μεταφυσικό πάνελ που σέβεται τον εαυτό του.
Τα τελευταία χρόνια, γκρουπ που ανήκουν στο ελληνικό black metal επέλεξαν να ενδυναμώσουν την αγγλική (και για πολλούς μονοδιάστατη) στιχουργία τους με τη χρήση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Μάλιστα το "Αθάνατοι Έστε" των Rotting Christ, από το άλμπουμ Sanctus Diavolos (2004), έγινε τεράστια επιτυχία και αναπόσπαστο momentum κάθε live εμφάνισής τους –με τους αρχαιοελληνικούς στίχους να προσδίδουν έντονα επική αίσθηση σε ένα κατά τα λοιπά αρχετυπικό metal τραγούδι.
Στηριζόμενοι στο σκεπτικό αυτής της «πρόδρομης» σύνθεσης, οι δίσκοι τους, Theogonia (2007) και Aealo (2010) εκτόξευσαν τη δημοτικότητα τους στην Ευρώπη, η οποία διψά για περικεφαλαίες, μανδύες, αρχαίο πνεύμα αθάνατο και νεο-παγανισμό. Μυσταγωγικές απαγγελίες, πολεμικές ιαχές, μοιρολόγια και επικλήσεις στους ξεχασμένους θεούς ενσωματώνονται σε μια σύγχρονη μουσική, χωρίς να χάνεται δράμι από τη σοβαρότητα του εγχειρήματος.
Δυστυχώς την ίδια σοβαρότητα δεν επέδειξαν οι επικριτές των Rotting Christ, οι οποίοι –σαν μικρόψυχα, κοντόφθαλμα, γνήσια trolls– τους κατηγόρησαν για ...εθνικιστικές προσεγγίσεις! Δεν αξίζει καν να παραθέσουμε την επιφανειακή τους επιχειρηματολογία, μιας και προσεγγίζει τα έργα της μπάντας με καφενειακή διάθεση.
Το heavy metal (και δη οι πιο ακραίες του εκφάνσεις), είναι ένας ταιριαστός τρόπος να «ντυθεί» μια παγανιστική θεματολογία. Οι Σκανδιναβοί ασχολήθηκαν με τους Βίκινγκς, οι Κέλτες είχαν την τιμητική τους στο «Νησί», ενώ στο παιχνίδι έπαιξαν και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, με μπάντες σαν τους Δαιμονία Νύμφη και Kawir να καταπιάνονται εξ ολοκλήρου με την αρχαιοελληνική θεματολογία.
Οι Δαιμονία Νύμφη, αν και βρήκαν κατά καιρούς φιλοξενία και ζεστασιά σε διάφορα metal έντυπα, ουδεμία σχέση έχουν ασφαλώς με το «σπορ». Το έργο τους είναι ακουστικό, παγανιστικό, έντονα μυστηριακό, με σαφείς αναφορές στην αρχαία Ελλάδα, τόσο σε μουσικό επίπεδο –μιας και τα όργανά τους είναι ανακατασκευές αρχαίων– όσο και σε στιχουργικό, αφού γράφουν στα αρχαία ελληνικά και η θεματολογία ασχολείται κυρίως με τα Bακχικά Mυστήρια.
Οι Kawir, πάλι, ανήκουν στις βασικές συνιστώσες του greek black metal οικοδομήματος: μπάντα χαμηλού προφίλ, επηρεασμένη κυρίως από τα Καβείρια Μυστήρια, ακολουθούν μουσικώς τα ακραία black πρότυπα, με παγανιστικές κιθαριστικές μελωδίες να διανθίζονται από πλήκτρα με αρχαιοελληνική αύρα, τα οποία συχνά δημιουργούν μυσταγωγικές ατμόσφαιρες. Οι γραμμένοι στα αρχαία ελληνικά στίχοι είναι αφιερωμένοι στο αρχαιοελληνικό πάνθεο, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στους ύμνους του Ορφέα του Καλλίμαχου, αλλά και του Ομήρου.
{youtube}DXqx1rHZfx8{/youtube}
