Αφήνοντας εκτός τις Girly Sound κασέτες, μέχρι σήμερα η Liz Phair έχει κυκλοφορήσει 6 άλμπουμ, 1 ΕΡ και 2 non-album singles. Από αυτά τα άλμπουμ, το ντεμπούτο της Exile In Guyville (1993) είναι το πιο «αποτυχημένο»: δεν έβγαλε κανένα single και κατάφερε μόλις ένα #196 στα εθνικά charts των Η.Π.Α., την ώρα που δίσκοι σαν το Whip-Smart (1994) ή το Liz Phair (2003) την έμπασαν εύκολα στο top-30, σε εποχές που τέτοιες θέσεις σήμαιναν και κάποιες σοβαρές πωλήσεις.
Παρά ταύτα, η πρόσφατη επανέκδοση του Exile In Guyville από τη Matador έρχεται να αποδείξει την αναλλοίωτη αξία του μέσα στα χρόνια που κυλούν, αλλά και το γιατί καμία άλλη δουλειά της Phair δεν μπόρεσε να συσπειρώσει γύρω της ανάλογο ενθουσιασμό. Δυστυχώς για την τραγουδοποιό από το Κονέκτικατ, τα σημαντικότερα πράγματα που είχε να πει, τα είπε με το «καλημέρα»· στη συνέχεια μπορεί να πρόσφερε κι άλλα ενδιαφέροντα σε επίπεδο τραγουδιών, είναι όμως γεγονός ότι δίσκο με τον δίσκο η έμπνευσή της άρχισε να θολώνει –κάτι εμφανές πια στο Somebody's Miracle του 2005 (Η.Π.Α. #46), πόσο μάλλον στο Funstyle του 2010 (Η.Π.Α. #150), μετά το οποίο κι εγκατέλειψε τη δισκογραφία.
Ίσως δεν έχει πολύ νόημα να γράψουμε πάλι μια σούμα όσων έχουν ήδη γραφτεί για το Exile In Guyville, με διάφορες αφορμές. Αξίζει ωστόσο να ξανασυζητήσουμε ορισμένα κομβικά σημεία. Πρώτα-πρώτα, τα μαθήματα που δίνει το άλμπουμ κόντρα σε μια νοοτροπία που επιμένει να αποτελεί μάστιγα ανάμεσα στους εναλλακτικά σκεπτόμενους, ότι την ανυπέρβλητη αξία την έχει το πρωτόλεια underground υλικό: το άγουρο, το ατελές, κόντρα στο πιο ραφιναρισμένο, εκείνο που μπορεί να βρει το μονοπάτι για να φτάσει και στο ραδιόφωνο ή στις «χρυσές» πωλήσεις.
{youtube}U_eLq9ibnsY{/youtube}
Τώρα που η φετινή επανέκδοση του Exile In Guyville προσφέρει το πλήρες υλικό των Girly Sound κασετών στις οποίες βασίστηκε η tracklist, μπορούμε άφοβα να πούμε ότι δεν υπάρχει σύγκριση. Μπορεί δηλαδή ακούγοντας τις remastered εκδοχές των Yo Yo Buddy Yup Word To Ya Muthuh, GIRLSGIRLSGIRLS και Sooty να εντοπίζεις τη μαγιά, τη σπίθα των ιδεών, εκείνη την όντως συναρπαστική αίσθηση ότι «κάτι συμβαίνει», μπορεί να σου φαίνονται απρόσμενα οικείες λόγω των DIY δίσκων που αναδύθηκαν τα τελευταία χρόνια με «σπιτικές» μεθόδους, λείπει όμως σαφώς η ολοκλήρωση. Άσχετα αν υπάρχουν και περιπτώσεις όπου λυπάσαι για τις αλλαγές, όπως λ.χ. στο "Flower", που στην πρωτότυπη εκδοχή του έλεγε «I’ll fuck you and your girlfriend, too», ενώ στο Exile In Guyville ακούγαμε «I’ll fuck you and your minions, too».
Δεύτερον, δεν γίνεται να υποβαθμίσεις τη σημασία που είχε ο δίσκος αυτός για την επαφή μιας γενιάς κοριτσιών με το ροκ. Δεν το σκεφτόμαστε συνήθως, όμως το rock 'n' roll ήταν ένας ανδροκρατούμενος κόσμος και παρέμενε τέτοιος και στα πρώιμα 1990s. Σε επίπεδο ρητορικής, βέβαια, το εναλλακτικό σύμπαν είχε μόλις αρχίσει να σκοτώνει τα ματσό μα σέξι αγόρια με τα μακριά μαλλιά και τις ζόρικες κιθάρες που κυριάρχησαν στα 1980s, φέρνοντας στο προσκήνιο εκείνα τα άλλα αγόρια, που η θεωρία τα ήθελε ευαίσθητα, πιο πολύπλοκα συναισθηματικώς και συνεσταλμένα. Αλλά η Liz Phair ήρθε να τη ραγίσει την εικόνα του βελτιωμένου νέου άντρα (που κι εκείνη γούσταρε ως γυναίκα), διακηρύσσοντας ότι και η alternative σκηνή λειτουργούσε βασικά ως Guyville. Ζώστηκε λοιπόν την κιθάρα της για να μιλήσει από μια σκοπιά που ήταν ταυτόχρονα γυναικεία, σύγχρονη και υγιώς φεμινιστική. Αρκετά χρόνια μετά, μάλιστα, το Exile In Guyville έγινε και αντικείμενο ενός ενδιαφέροντος άρθρου με τίτλο «If Liz Phair's Exile In Guyville made you a feminist, what kind of feminist are you?» (2010).
Σήμερα, που έχει ξανανάψει η συζήτηση για την υποκρισία της πολιτισμένης Δύσης απέναντι στο γυναικείο ζήτημα –με τις υποθέσεις σεξουαλικής παρενόχλησης, με την πρόσφατη μεγάλη διαδήλωση στη Γαλλία για ίσες απολαβές εργασίας και με την προ λίγων ημερών ανακοίνωση του δημοφιλούς Άγγλου ηθοποιού Benedict Cumberbatch ότι δεν θα ξαναδουλέψει σε ταινία αν οι συμπρωταγωνίστριές του παίρνουν λιγότερα χρήματα– το Exile In Guyville έχει ακόμα κάτι να πει. Λειτουργεί ακόμα ως φάρος προειδοποίησης, ότι λογικές σωβινισμού μπορεί να επιβιώνουν μια χαρά και στο κυρίαρχο μοντέλο του πολιτικά ορθού «φλώρου» με τον πλούσιο εσωτερικό κόσμο και τις πολυποίκιλες συγκλίσεις με τη «θηλυκή του πλευρά». Παράλληλα, η κοφτερή γλώσσα της Phair γύρω από τα σεξουαλικά ζητήματα και η ετοιμότητά της να τα φέρει σε πρώτο πλάνο, προβάλλουν ως αντίβαρο σε μια Αμερική που εμφανίζει σημαντική αναζωπύρωση στα συντηρητικά της αντανακλαστικά και στον πουριτανισμό. Εκείνο το «I want to be your blowjob queen» (από το "Flower"), έπρεπε να θεωρείται πια δεδομένο, μα εν έτει 2018 φοβάμαι ότι δυστυχώς δεν είναι, ειδικά στη λεγόμενη «Bible Belt» των Η.Π.Α..
Ένα τρίτο μα εξίσου καίριο χαρακτηριστικό, έχει να κάνει με ένα παιχνίδι που παίζουν κάποιοι γραφιάδες με τις ευλογίες του εναλλακτικού Τύπου των ημερών μας. Μιλάω για την ιδιοποίηση του παλιού alternative rock των 1980s και 1990s από το indie, η οποία ως έναν βαθμό είναι πραγματική (γιατί είναι πραγματικές οι συγγένειες και οι γενεαλογίες), μα ως έναν άλλον βαθμό κουκουλώνει πονηρά την παρακμή της εναλλακτικής αισθητικής, διασωληνώνοντας αυτό που πολύ εύστοχα χαρακτήρισε ο Ανδρέας Κύρκος (εδώ) ως «χαζοκιθάρες που βολοδέρνουν στον μουσικό τύπο αποσπώντας ανόητους διθυράμβους» με μια ένδοξη εποχή σημαντικής (πέρα από γούστα) ανεξάρτητης δημιουργικότητας.
{youtube}56vkjzu6nEw{/youtube}
Ακούγοντας δηλαδή το Exile In Guyville, δεν σου μένει αμφιβολία ότι ακούς ροκ και μάλιστα ροκ ακμαίο και κοφτερό, χωρίς cool υποκρισίες, το οποίο δεν ντρέπεται να δείξει και πιο «σκληρές» συμπάθειες, ούτε φοβάται να ενώσει τη lo-fi παραγωγή του με πιανιστικά σόλο. Το να τα βαφτίζουμε λοιπόν όλα «indie» σήμερα, καταλήγει ποικιλλοτρόπως άδικο: αφενός για τέτοιους δίσκους, γιατί τους φέρνει στην ίδια ευθεία με τη νύστα του κάθε Mac DeMarco και τη μετριότητα retromaniacs τύπου War On Drugs ή Unknown Mortal Orchestra· κι αφετέρου γιατί ζημιώνει παρουσίες-κληρονόμους της Liz Phair σαν την Courtney Barnett, οι οποίες κάτι έχουν να πουν μα ακόμα δεν έχουν κεντράρει αποτελεσματικά την ισορροπία μουσικής και στίχου, σε αντίθεση με τους πανηγυρικούς που γράφονται με περισσή ευκολία για την περίπτωσή τους.
Σε εποχές όπου η εναλλακτική κιθαριστική έκφραση έχει στομώσει, έχει χάσει την αίσθηση της περιπέτειας και έχει φτάσει να αποκαλεί ροκ τα νερουλά τραγούδια διαφόρων μουσάτων τροβαδούρων με καρό, υπάρχει νόημα στο να παραμείνουν μερικά σύνορα στον χάρτη. Και για να μπορέσει να ξαναγυρίσει ο τροχός προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά και για να μη χάνεται η επαφή με το πού βρίσκεται το πραγματικό πρόβλημα με τις κιθάρες του σήμερα.
{youtube}m1tMfKl5b8M{/youtube}
