«Ένας από τους πιο επιδραστικούς κιθαρίστες της γενιάς του», γράφει η Wikipedia. Και στα 44, πλέον, ο Kurt Rosenwinkel έχει αρκετό υλικό για να υποστηρίξει μια τέτοια κολακεία. Κινούμενος με οξυδέρκεια στο ευρύ πεδίο της τζαζ, έχει κυκλοφορήσει 11 προσωπικούς δίσκους, γραμμένους για διάφορους σχηματισμούς (από τρίο μέχρι μεγάλη ορχήστρα), μεταξύ αυτών και μια πολύ ενδιαφέρουσα συνεργασία με τον Q-Tip των A Tribe Called Quest –το Heartcore του 2003. Στα μέρη μας θα εμφανιστεί σόλο, σε μία και μοναδική συναυλία, στο Gazarte το ερχόμενο Σάββατο 15 Νοεμβρίου (update: η συναυλία ακυρώθηκε Παρασκευή 14/11)...
Προτού πιάσεις την κιθάρα ξεκίνησες με το πιάνο. Τι ήταν αυτό που σε έσπρωξε προς την εξάχορδη;
Λατρεύω το πιάνο και ακόμα παίζω αρκετά. Εκείνη την περίοδο όμως άκουγα πολύ ροκ και, ως γνωστόν, το ροκ είναι κιθάρα. Άρχισα έτσι να παίζω και κιθάρα, καθώς επίσης και τύμπανα, αλλά και μπάσο.
Και στην τζαζ πώς έφτασες; Ποιο στοιχείο της ήταν εκείνο που σε δελέασε περισσότερο;
Η τζαζ περιλαμβάνει όλα όσα με ενδιαφέρουν στη μουσική. Έχει αυτοσχεδιασμό, συνθετικό βάθος, ρυθμική ορμή, εκλεπτυσμένες μελωδικές και αρμονικές σχέσεις, εκφραστικότητα, ανοιχτούς ορίζοντες, είναι πειραματική και αναπτύσσει συχνά εξερευνητικές συμπεριφορές. Έχει τα πάντα!
Σε μια συνέντευξή του το περασμένο καλοκαίρι ο Eric Clapton ανέφερε: «έπαιζα με τον Kurt Rosenwinkel, προσπαθώντας να τον ακολουθήσω και αναρωτιόμουν τι απ’ το παίξιμό του θα μπορούσα να κλέψω». Αυτό κι αν είναι κομπλιμέντο, έτσι; Εκτός του Clapton έχεις παίξει και με αρκετούς μεγάλους μουσικούς της τζαζ, όπως οι Joe Henderson, Gary Burton ή Paul Motian· πώς είναι να παίζεις πλάι σε τέτοια ονόματα;
Είναι πάντα μια σπάνια ευλογία να μπορείς να περνάς χρόνο με ανθρώπους οι οποίοι είναι μάστορες της τέχνης τους. Όλοι όσοι ανέφερες είναι ή ήταν τέτοιοι. Τριγυρνώντας κοντά τους, σου φωτίζονται διάφορα ζητήματα: όπως το τι είναι σημαντικό και τι όχι ή το ποια προσέγγιση είναι η ενδεδειγμένη σε μια δεδομένη κατάσταση. Μπορεί επίσης να είναι πολύ διδακτικό να τους βλέπεις πώς εκμεταλλεύονται τις φυσικές ροπές τους· ή το πώς καταπιέζουν κάποιες άλλες, στο πλαίσιο μιας συγκεκριμένης συνθήκης –μουσικής ή και όχι μόνο.
Μολονότι σε κάποιες συνθέσεις ακούμε και τη φωνή σου, εκτός από την κιθάρα σου, νομίζω πως δεν αποκαλείς τον εαυτό σου τραγουδιστή, σωστά; Σ’ ένα παλαιότερο άρθρο των Jazz Times αναφερόταν ότι «χρησιμοποιείς τη φωνή σου σαν το έκτο σου δάκτυλο»...
Ισχύει, δεν αποκαλώ τον εαυτό μου τραγουδιστή per se. Τραγουδώ όμως. Είναι ένα στοιχείο του ήχου, το οποίο μπορεί να είναι εσωτερικό ή εξωτερικό, αναλόγως τη στιγμή. Με άλλα λόγια, κάποιες φορές το ακούς σαν τραγούδι, κάποιες άλλες σαν εκείνη την αφηρημένη ποιότητα που έρχεται μαζί με τον ήχο της κιθάρας.
Διαβάζω πως δεν σου αρέσει να δίνονται στη μουσική σου χαρακτηρισμοί που δείχνουν προς το λόγιο, το σοφιστικέ. Υπάρχει όμως ένα αρκετά υψηλό επίπεδο εκλέπτυνσης στις αρμονίες ή στο παίξιμό σου. Δεν είναι λιγάκι αντιφατικό;
Έχεις δίκιο, η μουσική μου έχει έναν βαθμό «λογιότητας» –έναν σχετικά υψηλό βαθμό για να είμαι ειλικρινής. Αυτή όμως η λογιότητα (ή η εκλέπτυνση) πρέπει να είναι υποδεέστερης σημασίας σε σχέση με την καρδιά, αλλιώς η μουσική δεν έχει την πρέπουσα σχέση με το σύνολο της ανθρώπινης ύπαρξης. Είναι δηλαδή ένα εργαλείο με συγκεκριμένη λειτουργία μέσα στο συνολικό πλαίσιο της κάθε μουσικής δημιουργίας. Υπάρχουν και πολλά άλλα στοιχεία, πολλές ακόμα διαδικασίες που πρέπει να συμβούν μέσα σε κάθε δημιουργό, ώστε να μπορέσει να παρουσιάσει κάτι το ισορροπημένο.
Επομένως, όταν κάποιος χαρακτηρίζει τη μουσική μονάχα ως «σοφιστικέ», είναι σαν να υπονοεί ότι οι υπόλοιπες διεργασίες έχουν παραμεληθεί και ότι τα σημαντικά βρίσκονται μόνο σε αυτό το συγκεκριμένο κομμάτι. Στη μουσική μου σίγουρα δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Βεβαίως, αυτό το «επίπεδο της λογιοσύνης» λειτουργεί· το ίδιο όμως συμβαίνει –και μάλιστα με αυξημένη σημασία– και με την καρδιά, το ένστικτο. Με εκείνη τη βαθύτερη σύνδεση με τη ψυχή, την ενεργή ακρόαση και τη συνεργασία με τους άλλους μουσικούς, τη σωματική επίδραση του ρυθμού, τις δονήσεις της μελωδίας και τόσα πολλά ακόμη…
Εκτός όμως από δουλειές, αρκετά προωθημένες στη σχέση τους με τη φόρμα και τις δομές, διατηρείς και ένα τρίο με το οποίο παίζετε standards. Είναι αυτός ένας τρόπος να γυρνάς στα βασικά της τζαζ;
Σε μεγάλο βαθμό, ναι. Μέσω αυτών των υπέροχων τραγουδιών αισθάνομαι σαν να συνομιλώ με ένα ιστορικό συνεχές, το οποίο έχουν διαμορφώσει τα τόσα διαφορετικά στυλ και οι τόσες διαφορετικές αισθητικές προσεγγίσεις που έχουν αλληλεπιδράσει μέσα στη μεγάλη ιστορία της τζαζ μουσικής.
Στον δίσκο Our Secret World (2010) συνεργάζεσαι με μια μεγάλη ορχήστρα, την OJΜ από την Πορτογαλία. Είναι πιο απαιτητικό να γράφεις τόσο εκτεταμένες ενορχηστρώσεις;
Για την ακρίβεια, δεν έκανα εγώ τις ενορχηστρώσεις στο Οur Secret World, αλλά οι ενορχηστρωτές της OJM. Και υπό μία έννοια αυτό ήταν και το πιο ενδιαφέρον κομμάτι του πρότζεκτ για μένα: να αφήσω τα τραγούδια μου στα χέρια άλλων και να δω τι μπορεί να προκύψει. Το αποτέλεσμα μου φάνηκε συναρπαστικό!
Έχεις αναφερθεί σε μια παλαιότερη συνέντευξη στη μουσική ως ένα «χάπι ρευστοποίησης του ανθρώπου». Όπως το καταλαβαίνω, αναφέρεσαι σε μια ποιότητα της μουσικής που κρατάει από το τελετουργικό παρελθόν της, σωστά;
Καλή παρατήρηση. Ναι, κάπως έτσι το εννοώ. Αναφέρομαι σ’ αυτήν την ποιότητα της έκστασης, σε εκείνη τη μουσική και τελετουργική ροή στην οποία μπαίνεις και με την οποία μπορείς να συνομιλήσεις με τους θεούς. Κάτι τέτοιο, αν θες, σου επιτρέπει να γίνεις φορέας μιας διαφορετικής –μεγαλύτερης και σημαντικότερης– αλήθειας σχετικά με το ποιος πραγματικά είσαι και το τι κάνεις…
Ασχολείσαι επίσης και με τη μουσική εκπαίδευση· ποια είναι η σημαντικότερη συμβουλή που δίνεις στους μαθητές σου;
Να διδάξουν τους εαυτούς τους!
Στην επερχόμενη συναυλία σου στο Gazarte θα εμφανιστείς σόλο. Είναι κάτι που συνηθίζεις;
Ναι, είναι κάτι το οποίο εξελίσσω εδώ και κάποιον καιρό. Θα υπάρχουνε συνθέσεις για σόλο κιθάρα, αυτοσχεδιασμοί, λούπες, καθώς και κάποια πιο ενορχηστρωμένα κομμάτια (με κιθάρα και συνθεσάιζερ), τα οποία έχω γράψει κάπως πρόχειρα και αρκετά ενστικτωδώς.
Δύο χρόνια μετά το Star Of Jupiter… ετοιμάζεις κάποια νέα κυκλοφορία;
Δουλεύω αυτόν τον καιρό πάνω σε αρκετό νέο υλικό, σίγουρα παραπάνω από ένα άλμπουμ. Ελπίζω να τα έχω έτοιμα σύντομα.
{youtube}yldr5k7KD1M{/youtube}
