Η δεκαετία του 1960 την παρουσιάζει ως ένα σπάνιο και ακατέργαστο αηδόνι: καταξιωμένοι συνθέτες εμπνέονται από τη φωνή και από το ήθος της και πλέκουν τραγούδια διαχρονικά. Η ίδια, ακούραστη και πάντα σεμνή, δίνεται ολόψυχα στις μεγάλες της αδυναμίες –στον έρωτα και στο τραγούδι. Η σύγχρονη πραγματικότητα τη βρίσκει προβληματισμένη, όμως δεν καταπίνει τα λόγια της: η Τζένη Βάνου μιλάει στο Avopolis, με αφορμή τη συμμετοχή της στο Party Romantika (μαζί με τους Δάκη και Τέρη Χρυσό), το οποίο θα διεξαχθεί στο Gagarin την επόμενη Πέμπτη, 29 Δεκεμβρίου...
Κυρία Βάνου, ας ξεκινήσουμε τη συζήτησή μας με μια μίνι αναδρομή στο καλλιτεχνικό σας παρελθόν. Θα σας αναφέρω τρία πρόσωπα, σημαντικούς σταθμούς στην καριέρα σας και θα ήθελα να μου τους σχολιάσετε όπως τους αισθάνεστε... Είναι οι Μίμης Πλέσσας, Γιάννης Βογιατζής και Τόλης Βοσκόπουλος.
Ό,τι έμαθα γύρω από το τραγούδι, το χρωστάω στον Μίμη Πλέσσα. Υπήρξε αληθινός μέντοράς μου και, ανεξαρτήτως ταλέντου ή ονείρων, εκείνος ήταν που πίστεψε σε εμένα. Είναι η μοναδική αιτία που βρίσκομαι σήμερα εδώ. Ο Γιάννης Βογιατζής κι εγώ θα είμαστε πάντα συνδεδεμένοι, υπό την έννοια ότι κάναμε ένα από τα πιο δημοφιλή ντουέτα στον τόπο αυτόν. Ο Τόλης Βοσκόπουλος, από την άλλη, υπήρξε το δεύτερο μετά τον Πλέσσα «δεκανίκι» στην καλλιτεχνική μου ζωή.
Υπήρξατε βασική ερμηνεύτρια αλλά και μούσα πολλών σπουδαίων συνθετών. Θα θέλατε να μας πείτε με ποιον ή με ποιους ήσασταν πιο κοντά καλλιτεχνικά; Ποιοι θεωρείτε δηλαδή ότι εξέφραζαν περισσότερο αυτό που ήταν στην ουσία η Τζένη Βάνου;
Τραγούδησα πράγματι πολλούς συνθέτες και ερμήνευσα τραγούδια τα οποία αγαπήθηκαν και τ’ αγάπησα κι εγώ η ίδια. Τα τραγούδια που γράφτηκαν αποκλειστικά για εμένα από ανθρώπους που βρίσκονταν πιο κοντά μου και με ήξεραν, ήταν αυτά του Μίμη Πλέσσα και της Νινής Ζαχά.
Ποιο είναι για εσάς το πιο ουσιαστικό ή και πιο πολύτιμο επίτευγμα μέχρι τώρα;
Χωρίς δεύτερη σκέψη, τα παιδιά και ο εγγονός μου.
Υπάρχει, αλήθεια, κάποιο κομμάτι είτε της δικής σας δισκογραφίας ή κάποιου άλλου ερμηνευτή με το οποίο ταυτίζεστε σε μεγάλο βαθμό; Ή κάποιο τραγούδι που να εκφράζει πιο έντονα τα δικά σας βιώματα;
Τις φοβίες, τις χαρές, τη δική μου ψυχοσύνθεση και όλα τα καλά και κακά που αυτή περικλείει, τα εκφράζει όσο τίποτα το τραγούδι “Η Νύχτα” της Νινής Ζαχά. Κάτι βράδια τής έλεγα: «Βγαίνω κάθε βράδυ και δουλεύω στη νύχτα, εγώ που τη μισούσα τη νύχτα!». Έτσι, εκείνη μού έγραψε αυτό το υπέροχο τραγούδι.
Ποια στοιχεία κάνουν έναν τραγουδιστή σπουδαίο;
Ο έρωτας, μόνο.
Αλήθεια, πιστεύετε ότι οι Έλληνες καλλιτέχνες «πάσχουν» από σοβαροφάνεια;
Δεν μπορώ να καταδικάσω μια ολόκληρη «οικογένεια», ούτε να μιλήσω γενικά. Βέβαια, η αλήθεια είναι πως για κάποιους ισχύει… Τι να σου πω, άλλοι ναι και άλλοι όχι.
Δίχως να θέλω να φανώ αδιάκριτη, πώς τα βγάζετε πέρα σε αυτό το τόσο δύσκολο σήμερα και στο κοινωνικοπολιτικό αλαλούμ των ημερών;
Σίγουρα δεν αποτελώ την εξαίρεση του κανόνα που θέλει τους ανθρώπους αυτής της χώρας να μην ζουν εύκολα… Νομίζω πως γενικά είμαι κι εγώ μέσα στους πολλούς!
Πείτε μας, αν θέλετε, ένα σχόλιο για αυτήν την επικαιρότητα. Τι κατά τη γνώμη σας έρχεται στο κοντινό μας μέλλον;
Μακάρι να ήξερα! Αυτό είναι το σχόλιό μου... Λυπάμαι μόνο για τούτη τη χώρα –μια αληθινή καλλονή– την οποία κάποιοι, κάπως την καταδίκασαν χωρίς λόγο. Και δεν εννοώ, φυσικά, τους πολίτες της. Εκείνοι είναι οι τελευταίοι που φταίνε.
Ως προς την ελληνική μουσική, η σύγχρονη πραγματικότητα μεταφράζεται για πολλούς σε κυριαρχία του λαϊκοσκυλάδικου, των εμφανισιακών προσόντων και των υπόγειων (και μη) δημοσίων σχέσεων. Ποια είναι η δική σας οπτική, τα δικά σας συναισθήματα για τη μουσική των τελευταίων δεκαετιών;
Δεν επιθυμώ να βάζω τα πάντα μέσα στον ίδιο τορβά και δεν είμαι εκείνη που θα τους σπρώξει όλους στον Καιάδα. Υπάρχουν και κάποιες φωτεινές εξαιρέσεις στο μοντέρνο τραγούδι. Προσωπικά υποκλίνομαι –και κυριολεκτώ, χωρίς ίχνος υπερβολής– στο μεγάλο ταλέντο της Έλενας Παπαρίζου.
Παρακολουθείτε καθόλου τις σύγχρονες κυκλοφορίες δίσκων; Έχετε ξεχωρίσει κάτι που πιστεύετε ότι θα μείνει από αυτήν την εποχή;
Αυτήν την εποχή, όπως τουλάχιστον έχει το πράγμα, δεν μπορώ να μιλήσω για διαχρονικότητα. Κάτι τέτοιο θα μου ήταν πολύ δύσκολο. Ίσως φταίει και η ίδια η φύση της εποχής... Νομίζω πάντως ότι η διαχρονικότητα έχει πληγεί από την αδυσώπητη πολυεθνική, η οποία πιέζει για το «σουξέ». Την ίδια στιγμή είναι και το γρήγορο κέρδος που σκοτώνει –μέσω και πάλι των απαιτήσεων των πολυεθνικών– τη δημιουργικότητα και το μεράκι. Εδώ και εκεί όμως, διάσπαρτοι στον χώρο, υπάρχουν πού και πού μερικοί ρομαντικοί, οι οποίοι το παλεύουν. Μια τέτοια περίπτωση είναι λ.χ. η Μελίνα Κανά, η οποία ποτέ δεν είχε την καριέρα που της άξιζε. Δεν έφτασε εκεί όπου έπρεπε.
Δεν ξέρω αν το γνωρίζετε αλλά οι Ph2 (Νίκος Πετρουλάκης, Λάκης Χαλκιόπουλος & Δημήτρης Παπαδόπουλος) επιμεληθήκανε πρόσφατα μια επανεπεξεργασία στο τραγούδι που είχατε πει στα 1960 με το Τρίο Μπελκάντο, το “Μη Μου Πεις Τίποτα”. Τι άποψη έχετε για ανάλογες διασκευές-επανεκτελέσεις; Σας ενοχλούν ή είστε ανοιχτή σε τέτοιες ηχητικές «επεμβάσεις»;
Δεν με ενοχλούν καθόλου, το αντίθετο! Χαίρομαι που υπάρχουν αυτά τα παιδιά, τα οποία, κατά έναν τρόπο τραβώντας με από τα μαλλιά, με σπρώχνουν στο σήμερα.
Σας ευχαριστώ θερμά για τον χρόνο και τη διάθεσή σας. Εύχομαι ολόψυχα καλή δύναμη και να είστε πάντα δίπλα σε ανθρώπους που εμπνέουν και εμπνέονται.
Σας ευχαριστώ εγώ, ήταν χαρά μου.
