Ο Nusrat Fateh Ali Khan θεωρείται ως ο μεγαλύτερος Πακιστανός μουσικός αλλά και ως ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του Qawwali (της ιερής δηλαδή μελωδικής παράδοσης των Σούφι). Καταγόμενος από μια οικογένεια της οποίας οι καλλιτεχνικές ρίζες χάνονται στα βάθη των αιώνων, ο Nusrat ήταν ο άνθρωπος που πήρε στα χέρια του την εξέλιξη της μουσικής παράδοσης που εκπροσωπούσε, αντλώντας έμπνευση τόσο (κυρίως) από τη Qawwali, όσο και από στοιχεία συγγενών μουσικών παραδόσεων της κοντινής στο Πακιστάν γεωγραφικής περιοχής. Έμεινε επίσης γνωστός και ως ο άνθρωπος ο οποίος γνώρισε αυτήν την παράδοση στη Δύση, πραγματοποιώντας συνεργασίες με μουσικούς όπως ο Peter Gabriel ή ο Eddie Vedder.
Ο Gaudi, από την άλλη, είναι ένας Ιταλός μουσικός παραγωγός που, με βάση το Λονδίνο, ασχολείται για πάνω από 20 χρόνια με τη dub, την ηλεκτρονική και τη world μουσική. Έχοντας μεγίστη εκτίμηση στον μεγάλο Πακιστανό Δάσκαλο, αποφάσισε να τιμήσει τη μνήμη του επ’ ευκαιρίας της συμπλήρωσης δέκα χρόνων από τη μέρα που σίγησε η υπέροχη φωνή του (το Dub Qawwali κυκλοφόρησε το 2007, αλλά μόνο φέτος βρήκε διανομή στην χώρα μας). Πήρε, λοιπόν, τα tapes παλιών ηχογραφήσεων του Nusrat (σπάνιες και δυσεύρετες), καθάρισε τους ήχους και τους επεξεργάστηκε εκ νέου, δημιουργώντας έτσι καθαρά samples, τα οποία αργότερα πρόσθεσε στις δικές του dub συνθέσεις. Κάτι μάλλον δύσκολο – αν λάβει κανείς υπόψη ότι τα περισσότερα αυθεντικά tapes ήταν μάλλον χαμηλής ποιότητας. Συνέδεσε δηλαδή τις dub ενορχηστρώσεις του με το Qawwali του Nusrat, κάτι που εκ πρώτης όψεως μπορεί να ξενίσει. Γιατί τι σχέση μπορεί να έχει μια μουσική που εδραιώθηκε στην Τζαμάικα των 1960s με τη μακραίωνη πνευματική παράδοση των Σούφι; Φαινομενικά καμία. Αν όμως ψάξετε λίγο πιο κάτω από την επιφάνεια, ίσως βρείτε έναν συνδετικό κρίκο – και μάλιστα ισχυρό. Η σύνδεση μπορεί να γίνει στα νοήματα που διαποτίζουν τα δύο διαφορετικά μουσικά είδη, καθώς και τα δύο, μιλάνε για αγάπη, ειρήνη και δικαιοσύνη, ενώ ταυτόχρονα δείχνουν αφοσιωμένα σε κάποιον θεό (φυσικά το Qawwali έχει σαφέστατα περισσότερες θρησκευτικές τάσεις).
Πώς όμως αυτή η κοινωνιολογική/θεολογική σύνδεση μεταφράζεται μουσικά; Πώς προσθέτεις στους dub ρυθμούς τις νουθεσίες του μεγάλου Δάσκαλου; Η αλήθεια είναι ότι προσπαθώντας να απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα στις πρώτες ακροάσεις, κάπως χάνεσαι. Με λίγη περισσότερη προσοχή όμως συνειδητοποιείς ότι ο Gaudi έκανε σπουδαία δουλειά σε αυτό τον τομέα. Τα φωνητικά samples του Nusrat – όπως και τα υπόλοιπα Qawwali στοιχεία (η τάβλα δηλαδή και τα ιδιαίτερα πλήκτρα) – μπλέκονται με τις dub ενορχηστρώσεις τόσο περίτεχνα, ώστε η εν λόγω σύνδεση μοιάζει απολύτως φυσική. Αν ακούσει κανείς δηλαδή το εναρκτήριο “Bethe Bethe Kese Kese” – το οποίο ξεκινάει με ένα sample με την φωνή του Mahatma Gandhi – ή το “Ghamgar Bare Ne” δύσκολα πείθεται ότι η φωνή και η μουσική προήλθαν από τελείως διαφορετικές διεργασίες. Εξαιρετική δε στιγμή του δίσκου και το “Jab Teri Dhun Main Raha Karte They”, κομμάτι που οδηγεί η επιδέξια φωνή του Nusrat Fateh Ali Khan (η οποία, παρεμπιπτόντως, μπορούσε να επεκταθεί σε έξι(!) οκτάβες και διέθετε απίστευτη πλαστικότητα) και ίσως αποτελεί ένα καλό δείγμα του τι ακριβώς έκανε όταν ήταν εν ζωή. Πολύ καλό και το “Mainoo Ole Bai Ke Pee Lain De” (οι ρυθμοί του οποίου, αν και εξακολουθούν να ακουμπούν σε dub/reggae τροχιές, έχουν ένα πολύ έντονο άρωμα Ανατολής). Όπως και το “Dil Da Rog Muka Ja Mahi”, το οποίο αποτελεί μάλλον το πιο βατό κομμάτι του δίσκου (περιέχει και ένα sample από το “The Model” των Kraftwerk!), ενώ, τέλος, εξαιρετικό είναι και το σκοτεινό, υπνωτικό “Abhi Apna Abhi Paraya Hai”.
Δεν ξέρω αν ο Nusrat Fateh Ali Khan θα ενέκρινε ο ίδιος τη συγκεκριμένη δουλειά του Gaudi, πάντως ο Ιταλός παραγωγός χειρίστηκε το υλικό του Δασκάλου με τον δέοντα σεβασμό, προσπαθώντας παράλληλα να δώσει άλλη μια διάσταση στο έργο του. Είναι επίσης και ένα πολύ καλό παράδειγμα του πόσο όμορφα μπορούν να αλληλεπιδράσουν διάφοροι πολιτισμοί, αν οι βάσεις αυτής της αλληλεπίδρασης βρίσκονται στην αγάπη και τον σεβασμό αλλήλων. Το Dub Qawwali αποτελεί, τέλος, μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να αρχίσει να εξερευνεί κάποιος το έργο και τις ημέρες του μεγάλου Πακιστανού μουσικού (στις δικές του μνημειώδεις δουλειές). Κι αυτό το τελευταίο είναι ίσως το σημαντικότερο!
