Τελευταία φορά που θυμάμαι τον Jay-Jay Johansson στην επικαιρότητα, είχε πέσει με τα μούτρα στη χορευτική ποπ και ντίσκο με το Antenna – και για να είναι ασορτί με το όλο concept μασκαρεύτηκε σε κάτι το οποίο έμοιαζε με άσχημη Bertine Zetlitz. Τώρα, παρατηρώντας και μόνο τη στάση και την έκφρασή του στο εξώφυλλο του τελευταίου άλμπουμ Self Portrait, ο καλλιτέχνης που έγινε γνωστός στην Ελλάδα από τη διαφήμιση της σοκολάτας 3-Bit επιστρέφει για τα καλά στις βαριές, μελαγχολικές και μαύρες μελωδίες. Οι οποίες τον έκαναν άλλωστε γνωστό στα τέλη της δεκαετίας του 1990.
To Self Portrait αποτελεί το έβδομο άλμπουμ του Σουηδού τραγουδοποιού, μετά τα Rush και Long Term Physical Effects Are Not Yet Known, όπου είπε να το ρίξει λίγο στην αισιοδοξία. Και όσο περισσότερο το ακούς όλο και φτάνεις στο συμπέρασμα πως αποτελεί έναν πραγματικό καθρέπτη – αν όχι πορτρέτο – του μουσικού Johansson. Του ανθρώπου δηλαδή που μάλλον ασχολήθηκε σοβαρά αυτή τη φορά με τη μουσική και μόνο με αυτή: όχι με κάποιο image, όχι με τα χωράφια άλλων μουσικών ειδών (που καμία σχέση δεν είχαν με το στυλ με το οποίο τον γνώρισε το ευρύ κοινό, όσοι σεβάστηκαν ή και αγάπησαν τη μουσική του), όχι με τη ματαιοδοξία να γίνει pop star.
Οπότε, μιλώντας καθαρά για μουσική, το Self Portrait δεν ξέρω αν είναι το καλύτερο δημιούργημα του Johansson, αλλά σίγουρα είναι το πιο ώριμο, μεστό και προσεγμένο συνάμα απ’ όσα άλμπουμ έχει κυκλοφορήσει. Χωρίς προχειρότητες, με λιτή και σοβαρή παραγωγή που έχει «σκύψει» σε κάθε τραγούδι ξεχωριστά, χωρίς φανφάρες και πυροτεχνήματα. Επίσης κάθε κομμάτι μοιάζει να κουβαλά μια συσσωρευμένη βιωματική «στεναχώρια», η οποία έχει μεταπηδήσει στους στίχους του, στη μουσική του, στα φωνητικά του. Τα παραπάνω επιβεβαιώνουν το εισαγωγικό “Wonder Wonders”, το σκοτεινό “Autumn Winter Springs” ή το “Βroken Nose” με το στακάτο πιάνο. Βέβαια ο αθεόφοβος – ακόμα κι εδώ και παρόλο που την έχει ξαναπάθει – κάνει την προσπάθεια να αγγίξει ένα ακόμα μουσικό είδος, το trip hop, αλλά αυτή τη φορά από έξω-έξω. Τα “Lighting Stikes” και “Medicine” είναι τα σημεία όπου κάτι τέτοιο επιχειρείται πιο σθεναρά.
Το πρόβλημα βέβαια είναι πως στο Self-Portrait ο Jay-Jay χρειάζεται οπωσδήποτε τον ακροατή. Τα κομμάτια δεν τραβάνε σε μήκος, ούτε αργούν (πολύ) να μπουν στο «ψητό», αλλά παρόλα αυτά απαιτούνται πάνω των τριών αφιερωμένων ακροάσεων, με μια διάθεση μάλιστα ανοιχτή στη μαυρίλα που προσφέρεται. Κάτι τέτοιο δεν θα ήταν θέμα αν ίσχυε η φυσική αλληλουχία των Tattoo, Whiskey, Poison και Self Portrait, αλλά τώρα έχει χαθεί η μπάλα για τον ακροατή για το τι είναι πια ο Jay-Jay Johansson. Η εικόνα βλέπετε με τα φούξια μαλλιά παραμένει πολύ ισχυρή και μένει, οπότε δικαιολογημένα ο Johansson κρατάει το μέτωπό του στο εξώφυλλο του Self-Portrait απελπισμένος. Άλλωστε το μόνο πράγμα που δεν αγοράζεται είναι ο χρόνος, πόσο μάλιστα ο χαμένος.
