Δύο εκτοπισμένοι ανατολικο-Ευρωπαίοι που ζουν στον Δυτικό κόσμο. Ο ένας στη Νέα Υόρκη και η άλλη στο Λονδίνο. Ήταν στην Πράγα όμως όπου η Pavla Fleischer γνώρισε τον Eugene Hutz, τον τραγουδιστή των Gogol Bordello, το καλοκαίρι του 2004. Δύο χρόνια αργότερα η Fleischer αποφασίζει να τον κινηματογραφήσει, ακολουθώντας τον σε μια διαδρομή από τη Βουδαπέστη μέχρι τη Chita της Σιβηρίας. Επισκέπτες Στο Σπίτι Τους, για να παραφράσουμε ελάχιστα τον αυτοεξόριστο Βούλγαρο θεωρητικό Todorov. Μπαίνουν σε μια διαδικασία επανεδαφικοποίησης ενός εδάφους που αντιμετώπιζε απο-εδαφικοποίηση και εκτοπισμό. Μέσο οικειοποίησης του εν λόγω εδάφους, η μουσική.
Η διαδρομή αποδίδεται σε ένα φιλμ ειλικρινές και απλό, ανάλογο, κατά πώς φαίνεται, της αγάπης της Pavla για τον Eugene. «Under his spell…» αναφέρει ότι διέτρεξε αυτά τα δύο χρόνια. Το βλέμμα της δημιουργεί εγγύτητα και απόσταση, ενώ ταυτόχρονα φέρνει το κάτι επιπλέον όπως συμβαίνει όταν κυριαρχεί μια ερωτική επιθυμία. Βλέμμα, όμως, το οποίο ανήκει πια συγχρόνως σε έναν πολιτισμό που λέει nous nous devons a la mort/ οφείλουμε τον εαυτό μας στον θάνατο. Επιταχυνόμενος, αναλώσιμος. Προλογίζει η ίδια στο promo clip της ταινίας, «Μερικές στιγμές στη ζωή σου κάνεις μια επιλογή και ακολουθώντας την συχνά ξεχνάς ότι είσαι ζωντανός μέχρι να στο θυμίσει κάποιος». Η Fleischer δεν έχει τη διάθεση να φτιάξει ένα πορτρέτο του Eugene. Αφήνεται στις νομαδικές (καλλιτεχνικής φύσης και όχι πια εκτοπισμού) κινήσεις του. Η απόκλιση την οποία διατηρεί στην κινηματογράφησή της, ακόμα και όταν το πλάνο αποτελεί προέκταση της υπονοούμενης σημασίας του δικού της αμφιβληστροειδούς, επιτρέπει στο δικό μας βλέμμα διαφυγή και παραβίαση συγχρόνως της επιδερμικής γειτνίασης βλέμματος και εικόνας που ακολουθεί τον σύγχρονο πολιτισμό μας.
Οι λέξεις διαφυγή και παραβίαση έχουν επίσης σημασία εδώ, καθώς αυτές δημιουργούν στον Δυτικό κόσμο την εγγύτητα προς την τσιγγάνικη μουσική. Ο Eugene ανέφερε σε έναν ραδιοφωνικό σταθμό στη Βουδαπέστη πως η προσέγγισή του, το λεγόμενο gypsy punk των Gogol Bordello, αναπληρώνει κατά κάποιον τρόπο το κενό που αδυνατεί να καλύψει πια το rock n roll – δημιουργεί δηλαδή έναν χώρο διοχέτευσης/ εκτόνωσης του πάθους της νέας γενιάς. «That’s my territory», ανέφερε. Η περιοχή μου. Ένας τρίτος χώρος, ο οποίος παράγεται από τη σύζευξη της παράδοσης της τσιγγάνικης μουσικής και της μουσικής προέλευσης του Eugene – το punk. Αυτό το κράμα, αυτή η διαδικασία επιμειξίας, συντελείται βέβαια πάνω σε ένα καπιταλιστικό σώμα, που αποδίδει νόημα μόνο στις αναφερόμενες σε αυτό παραγωγές. Το φαινόμενο των hipsters είναι μια απόρροια αυτής της κατάστασης.
Καρπάθια. Muchacevo και Svaljana. Κίεβο. Chita. Λονδίνο. Ο Eugene φαίνεται συχνά σαν άλλος Δον Κιχώτης να κυνηγά τις φαντασιώσεις του. Αντί για δόρυ κουβαλά μονίμως την κιθάρα του στον ώμο. Παίζει και τραγουδά στους καταυλισμούς στα σύνορα της Ουκρανίας. Βρίσκει, στη συνάντηση της τοπικής μελαγχολίας με την αισιοδοξία, το οριακό σημείο της καπιταλιστικής μηχανής, όπου η τσιγγάνικη ουσία υφίσταται. Βρίσκει αυτό που επινοούσε με τη μπάντα του. Παράλληλα η κάμερα της Fleischer διατρέχει τους ευάλωτους χώρους. «Trying to get my way back in», αναφέρει ο Eugene σε ένα σημείο. Να προσεγγίσει την τσιγγάνικη μουσική παράδοση. Στο όνομα της καθαρότητας της τελευταίας, ο Igor Krikunov, διευθυντής του Θεάτρου του Κιέβου, στη συνάντηση που είχε μαζί του αποκηρύσσει το gypsy hip hop. Αυτοαποκαλείται ορθόδοξος. Αντίθετα ο Sasha Kolpakov αποδέχεται την διαφορετική αφετηρία του Eugene. Αφετηρία που βρίσκεται σε ένα προάστιο του Κιέβου. Το Obolon. Στα πατώματα της πολυκατοικίας του καθόταν με άλλους μαθαίνοντας να παίζει τραγούδια στην κιθάρα. Από αυτά τα κουτιά της ανατολικής Ευρώπης, ο Eugene γίνεται υπερτοπικό είδωλο.
Η Pavla Fleischer προσεγγίζει αυτό το είδωλο με προσοχή. Εκτίθεται εκείνο και εκτίθεται η ίδια. Μπορούμε να αντιληφθούμε σε ένα βαθμό το υποκείμενο και το είδωλο το οποίο ενυπάρχει σε αυτό, καθώς το πρώτο παρουσιάζεται να παίζει τον εαυτό του ή να παίζεται στην αλληλεπίδραση με άλλα σώματα. Η Fleischer δεν εκπίπτει σε ό,τι ο Agamben ονομάζει προπατορικό αμάρτημα του πολιτισμού μας, δηλαδή την μετατροπή του είδους σε μια αρχή ταυτότητας και ταξινόμησης. Το είδωλο, αντίθετα, που αποτελεί ένα είδος- ορατότητα/αποκάλυψη/έρωτας/επικοινωνία, καταφέρεται εδώ να μην μετατραπεί σε θέαμα (αδυνατότητα χρήσης), αλλά να διατηρήσει τη μεταδοσιμότητα και κοινοχρηστία του. Όπως το είδος μουσικής που αναζητούν οι Gogol Bordello.
