Το τραγούδι για παιδιά είναι ένα από τα πλέον δύσκολα είδη με τα οποία μπορεί να καταπιαστεί κανείς. Το έχω ξαναγράψει: τα παιδιά είναι πολύ αυστηροί κριτές, γιατί κρίνουν με αυθορμητισμό και δίχως υστεροβουλίες. Το νανούρισμα, από την άλλη, αποτελεί μια πραγματικά θεάρεστη εργασία που όποιος την έχει βιώσει ως γονιός αντιλαμβάνεται ως ιεροτελεστία. Μια ιεροτελεστία η οποία οδηγεί το βρέφος (ή το νήπιο) από τον κόσμο της πραγματικότητας στον κόσμο του ονείρου, από το πεζό στο φανταστικό. Ο γονιός, σε αυτή την περίπτωση, παίζει το ρόλο του γεφυροποιού ή καλύτερα του καθοδηγητή. Σκοπός του είναι να φτιάξει τις συνθήκες και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα με τέτοιο τρόπο, ώστε ο ύπνος να καταστεί μια καθαρτική και ανέφελη διαδικασία για το παιδί. Για του λόγου το αληθές, συνήθιζα να κοιμίζω την κόρη μου με μουσική ή με το πιάνο στη διάρκεια της βρεφικής της ηλικίας. Τον φετινό λοιπόν δίσκο του Θανάση Μωραΐτη, Νάνι Γέλιο Μου Και Φως Μου Άσπρο Γιασεμί Του Κόσμου, οφείλουμε να τον κρίνουμε (και) μέσα από την οπτική της πρακτικής διαδικασίας του νανουρίσματος. Από αυτή την άποψη η δουλειά του παίρνει άριστα, γιατί είναι φτιαγμένη με τέτοιο τρόπο, ώστε μπορεί να κοιμίσει με την ίδια ευκολία τόσο παιδί όσο και ενήλικα – ακόμα και κατοικίδιο! Όσον αφορά στο μουσικό μέρος, έχω να παρατηρήσω ότι υπάρχει ενδιαφέρουσα συνθετική σκέψη πίσω από το όλο εγχείρημα. Ο Μωραΐτης έχει δηλαδή αποδυθεί σε ένα πραγματικό κυνήγι μουσικών υλικών από τη δημοτική μουσική, την αρχαία ελληνική και από τη λόγια Δυτική παράδοση. Παρόλα αυτά, όλα ετούτα τα διαφορετικά υλικά δημιουργούν μια αδιάσπαστη ενότητα κατά τη συνένωσή τους. Πολλές φορές όμως η επιλεγμένη ενορχήστρωση (κι αυτή του Μωραΐτη) δημιουργεί την εντύπωση της παρουσίας μιας ημιτελούς ορχήστρας, ενώ στα κομμάτια όπου υπάρχει πιάνο – είτε μόνο του, είτε σε συνύπαρξη με άλλα όργανα – δημιουργείται μια πιο στιβαρή ηχητική σχέση με τη φωνή, αλλά και με τον γενικότερο ήχο. Αυτό συμβαίνει επειδή τα υπόλοιπα όργανα που χρησιμοποιεί ο Μωραΐτης δεν συνηθίζονται (με εξαίρεση την άρπα) σε συνοδευτικό ρόλο. Έτσι ο ήχος βγαίνει κάπως πρίμος, καθώς η μουσική στηρίζεται σε αβέβαιο βάσιμο. Κάποιο πληκτροφόρο όργανο θα έδινε νομίζω τη λύση – ακόμα κι ένα τσέμπαλο. Η μουσική του Νάνι Γέλιο Μου Και Φως Μου Άσπρο Γιασεμί Του Κόσμου αποτελεί ένα ταξίδι τόσο μέσα στην Ελλάδα όσο και έξω από αυτήν, αλλά συνάμα και ένα εσωτερικό ταξίδι του δημιουργού στα ηχητικά βιώματά του από το χθες μέχρι το σήμερα. Συνακολούθως και οι στίχοι κινούνται στις ντοπιολαλιές αλλά και στα λογοτεχνικά θέματα της δημώδους ποίησης της Χίου, της Κρήτης, της Ηπείρου, της Νάξου, του βουνού, της θάλασσας, του υλικού μα και πολιτιστικού βίου του Έλληνα, έτσι όπως αυτός έχει εγγραφεί στο πέρασμα των αιώνων. Από την άποψη αυτή ο στίχος δημιουργεί την αίσθηση του αχρονικού-διαχρονικού πλαισίου, μέσα στο οποίο η υποτονική ρυθμική αγωγή έρχεται κατόπιν να συμπληρώσει την κατασκευή ενός κόσμου κινούμενου μεταξύ ξύπνιου και ύπνου, μεταξύ θηλασμού και αποκοιμίσεως του τέκνου στην αγκάλη της μητέρας του. Το κλειδί που ξεχωρίζει αυτή τη δουλειά από άλλες είναι, πρωτίστως, το γεγονός ότι το παιδί αντιμετωπίζεται με μια σχεδόν ερωτική φροντίδα από τον νανουριστή. Το αντίστροφο δηλαδή από όσους «πετάνε» τα παιδιά τους μπροστά από μια τηλεόραση… Κατά δεύτερον, την υπογράφει ένας ως προς όλη τη διαδικασία της δημιουργίας της (τραγουδοποιία, ενορχήστρωση), πράγμα σπάνιο στις μέρες μας. Τρίτον, η αείμνηστη Μαρία Δημητριάδη (μία από τις συμμετέχουσες φωνές, στις τελευταίες ηχογραφήσεις της ζωής της), όταν τραγουδάει, σου δίνει την αίσθηση ότι χαμογελάει. Τι όμορφη εικόνα, να βλέπεις μια υπομονετική, χαμογελαστή μαμά πάνω από την κούνια του παιδιού της! Να τονίσω τέλος ότι η Λυδία Κονιόρδου είναι η καλύτερη από όσους ηθοποιούς έχω προσωπικά ακούσει να δοκιμάζονται στο τραγούδι.
