Η νέα δουλειά του εξαιρετικού κιθαριστή και δασκάλου Δημήτρη Μυστακίδη περιλαμβάνει γνωστά (άλλα περισσότερο, και άλλα λιγότερο) μεταπολεμικά τραγούδια διασκευασμένα για λαϊκή κιθάρα. Για πρώτη μάλιστα φορά δεν τραγουδά ο ίδιος σε δίσκο του, παρά μόνο συνεισφέρει δεύτερες φωνές σε κάποια κομμάτια. Τις ερμηνείες στο Εσπεράντο έχουν αντιθέτως αναλάβει ορισμένοι από τους σπουδαιότερους τραγουδιστές και τραγουδοποιούς της χώρας μας. Με σειρά εμφανίσεως: Αλκίνοος Ιωαννίδης, Δήμητρα Γαλάνη, Γιώτα Νέγκα, Ελένη Τσαλιγοπούλου, Ελένη Βιτάλη, Φωτεινή Βελεσιώτου, Χρήστος Θηβαίος, Γιώργος Νταλάρας, Διονύσης Σαββόπουλος, Ελευθερία Αρβανιτάκη, Ματούλα Ζαμάνη, Ελεωνόρα Ζουγανέλη, Κωστής Αβυσσινός, Φώτης Σιώτας, Χρήστος Μαστέλος και Μανώλης Πάππος.
Μόνο από τα ονόματα των συμμετεχόντων, το Εσπεράντο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και δίσκος της χρονιάς, εν τέλει όμως είναι άλλοι οι λόγοι που του προσδίδουν αυτόν τον τίτλο. Σε μια εποχή κατά την οποία κυριαρχούν οι διασκευές σε παλαιοτέρο ρεπερτόριο από καινούριες μπάντες και νέους μουσικούς, ο Μυστακίδης πρωτοτυπεί, τόσο ως προς τις επιλογές των τραγουδιών, όσο και ως προς τον τρόπο με τον οποίον τα διασκευάζει και που –βέβαια– τα παίζει. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, επίσης, επέλεξε εδώ και τον καταλληλότερο ερμηνευτή για το κάθε τραγούδι.
Όλα αυτά λαμβάνουν ιδιαίτερη αξία στον ορυμαγδό νεόκοπων οπαδών του Django Reinhardt, που ξεπηδούν από παντού με gypsy jazz παιξίματα και swing αναφορές, κάνοντας τα πάντα να μοιάζουν ίδια. Έχουν «στενάξει» τα τελευταία χρόνια ο Χιώτης, ο Τσιτσάνης και ο Μουζάκης από ανέμπνευστες επανεκτελέσεις, στηριγμένες στο ίδιο πατρόν, που προτάσσουν τη δεξιοτεχνία σαν το φάρμακο για όλες τις πληγές. Μέσα λοιπόν σε ένα τέτοιο περιβάλλον, ο Μυστακίδης κάνει εκείνο που ξέρει καλά, μένοντας ανεπηρέαστος από τις σειρήνες της ευκολίας. Στο κάτω-κάτω της γραφής, στο συγκεκριμένο κομμάτι ήταν και παραμένει πρωτοπόρος.
Ειδικότερα στα του Εσπεράντο, ακόμα και ο πιο ανίδεος θα εντυπωσιαστεί πιστεύω από τα αψεγάδιαστα παιξίματα. Γρήγορα περάσματα, απαιτητικές κατέντζες και «αυτοκόλλητες» δεύτερες κυριαρχούν και, μολονότι φαντάζουν στοιχεία εξωπραγματικά, δίνουν μια παράξενη εντύπωση απλότητας και ευκολίας στο τελικό αποτέλεσμα. Δεν «ζορίζονται» δηλαδή τα παιξίματα, δεν στριμώχνονται, δεν αγκομαχούν, δεν τρέχουν να προλάβουν· και αυτό ακούγεται. Ακούγεται λ.χ. στο σόλο του Δημήτρη Πολίτη στο "Σάμπα Μου Ξηγιέσαι" του 1950 (μουσική: Μανώλης Χιώτης, στίχοι: Μανώλης Χιώτης/Κώστας Κοφινιώτης), που ερμηνεύει σκερτσόζικα η Ματούλα Ζαμάνη, ακούγεται όμως και σε όλες τις εισαγωγές, σε όλα τα γεμίσματα και σε όλες τις ερωταπαντήσεις. Τα τραγούδια του δίσκου έχουν φορέσει καινούργια «ρούχα» και επανασυστήνονται σε απλή –σε πρώτη προσέγγιση– μορφή, η οποία όμως έχει επιτευχθεί με μεγάλη σπουδή κι επιστήμη.
Από τις ερμηνείες ξεχώρισα εκείνη του Φώτη Σιώτα στο "Θα Φύγω Θα Με Χάσεις" (μουσική-στίχοι: Γιώργος Μητσάκης, 1950) και θα ανοίξω με την ευκαιρία μια παρένθεση, για να πω ότι έχω μεγάλη επιθυμία να τον ακούσω κάποτε να ερμηνεύει έναν ολόκληρο δίσκο με αυτή τη ζεστή, ιδιαίτερη χροιά, η οποία εξελίσσεται σε αγαπημένη για όλο και μεγαλύτερο κομμάτι του εγχώριου ακροατηρίου. Αναλόγως, όμως, ξεχωρίζει και ο Νταλάρας στο "Την Πόρτα Μη Μου Κλείνεις" (μουσική: Γιώργος Λαύκας/στίχοι: Νίκος Μουρκάκος, 1962), ο Θηβαίος στο "Σκότωσέ Με" (μουσική: Μανώλης Χιώτης/στίχοι: Χρήστος Κολοκοτρώνης, 1956), η Γαλάνη στην "Τζεμιλέ" (μουσική-στίχοι: Μανώλης Χιώτης, 1947) και ο Πάππος στην "Παράξενη Κοπέλα" (μουσική-στίχοι: Μανώλης Χιώτης, 1950), χωρίς πάντως να υστερούν και οι υπόλοιπες συμμετοχές.
Μοναδική επιλογή που κατά την άποψή μου χωλαίνει, εκείνη του Διονύση Σαββόπουλου για ερμηνευτή του "Αδύνατον Να Κοιμηθώ" (μουσική: Μιχάλης Σουγιούλ/Τάκης Μωράκης - στίχοι: Χρήστος Γιαννακόπουλος, 1955), την οποία θα περίμενα λίγο πιο κοφτή. Ίσως αυτό το τραγούδι να έπρεπε να το ερμηνεύσει ο ίδιος ο Μυστακίδης, δίνοντας κάποιο άλλο στον Διονύση Σαββόπουλο.
Κλείνοντας το σημείωμα ετούτο, και εν όψει της ανασκόπησης που όλοι εμείς οι μουσικογραφιάδες κάνουμε στο τέλος κάθε έτους, θα έλεγα ότι, το Εσπεράντο εύκολα κατατάσσεται στους κορυφαίους δίσκους του 2015, για τους λόγους που προανέφερα. Μια... δοκιμή θα σας πείσει.
{youtube}2XOggrmXpU8{/youtube}
